Thông tin sản xuất tiêu thụ gạo một số nước tuần thứ 4 tháng 7/2015

Bảng 1: Giá gạo xuất khẩu của 5 nước vào ngày 25/7/2015 so với ngày 18/7/2015 (đơn vị: USD/tấn)

1.Thái Lan

Bộ Thương mại Thái Lan đang có kế hoạch bán đấu giá 500.000 tấn gạo trong cuộc đấu giá tới. Đây là phiên đấu giá thứ năm trong năm 2015 và thứ chín từ khi chính phủ quân sự lên cầm quyền vào tháng 5/2014. Chính phủ đã bán 3,88 triệu tấn gạo thu được 40 tỷ baht (1,15 tỷ USD) từ 8 phiên đấu giá trước. Chính phủ hiện còn  15,11 triệu tấn gạo trong kho dự trữ.  Bộ Thương mại Thái Lan hoãn đấu giá bán 1,29 triệu tấn gạo bị ẩm mốc để chưng cất cồn dự kiến cuối tháng 7 sang đầu tháng 8 do không kịp sàn lọc. Bộ đảm bảo với công chúng gạo thối sẽ không được trộn lẫn với gạo tốt cho người tiêu dùng và mỗi phiên đấu giá sẽ chỉ định các ngành công nghiệp nguyên liệu sinh học tham gia đấu giá và phân công kiểm tra quá trình giao gạo.

Văn phòng kinh tế nông nghiệp Thái Lan ước tính diện tích lúa thiệt hại do hạn hán lên đến 560.000 ha. Sản lượng lúa vụ chính năm 2015 (chiếm 70% tổng sản lượng lúa cả nước) giảm 14% xuống còn 23,3 triệu tấn so với 27,1 triệu tấn năm 2014. Chính phủ đã khuyến cáo nông dân dời lịch xuống giống vụ lúa chính từ tháng 5 sang tháng 8, Bộ Thuỷ lợi Hoàng gia (Royal Irrigation Department RID) đã đóng cửa hơn 300 trạm bơm của lưu vực sông Chao Phraya để bảo đảm có đủ nước cho tiêu dùng. Bộ khuyến cáo nông dân không được tự tiện bơm nước để tưới trong vài ngày tới và chỉ thị cho quân đội tham gia giám sát hoạt động bơm nước. Biện pháp trên đã làm mực nước của sông Chao Phraya.tăng 12 cm.

Hiệp hội các nhà xuất khẩu gạo Thái Lan (Trea) lo ngại xuất khẩu gạo năm nay chỉ đạt 9,5 triệu tấn gạo so với mục tiêu ban đầu là 10 triệu tấn. Trong đó có 4,8 triệu tấn gạo trắng, 2,2 triệu tấn gạo thơm Hom Mali, 200.000 tấn gạo nếp và 100.000 tấn gạo thơm Pathum Thani. Điều kiện khô hạn có thể tiếp tục kéo dài 1 năm và suy giảm nền kinh tế toàn cầu sẽ tác động lớn đến xuất khẩu gạo Thái Lan. Giá lúa trong nước tăng lên 9.000 baht (260 USD/tấn tương đương 5.645 đồng/kg) so với mức hiện tại là 8.500 baht (245 USD tấn tương đương 245 đồng/kg)

2. Việt Nam  

Việt Nam xuất khẩu được 2,875 triệu tấn gạo từ 1 /1 - 16/7/2015, giảm 21% so với 3,63 triệu tấn gạo xuất khẩu trong bảy tháng đầu năm 2014. Sự sụt giảm này là do sự cạnh tranh gay gắt từ các nước xuất khẩu gạo khác như Ấn Độ, Thái Lan, Pakistan và một số nhà xuất khẩu mới nổi như Myanmar và Campuchia. Tuy nhiên, các nhà phân tích của chính phủ hy vọng xuất khẩu gạo Việt Nam sẽ được cải thiện 6 tháng cuối năm 2015.

Trong thời gian 01/7-16/7/2015, Việt Nam xuất khẩu 162.631 tấn gạo, giảm 73% so với 615.844 tấn gạo xuất khẩu trong tháng 7 2014, và giảm 74% so với 632.010 tấn gạo xuất khẩu trong tháng 6/2015. Giá xuất khẩu trung bình của tháng 7 đạt 383 USD tấn, giảm 6% so với năm 2014 và giảm 11% bso với tháng 6/2015. Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) đã dự báo Việt Nam xuất khẩu khoảng 5.91 triệu  tấn gạo trong năm 2015, giảm khoảng 6,5% so với 6,32 triệu tấn  năm 2014

Bộ Công Thương đang có kế hoạch xúc tiến thương mại ở các nước châu Phi, Tây và Nam Á và các thị trường truyền thống. Xuất khẩu gạo của Việt Nam sang các nước châu Phi như Bờ Biển Ngà, Angola, và Cameroon giảm mạnh trong năm 2014 do sự cạnh tranh giá cả từ Thái Lan, Ấn Độ và Pakistan cũng như do bùng nổ dịch Ebola Virus Disease (EVD) ở hầu hết các quốc gia Tây Phi. Dự kiến Việt Nam sẽ ký được biên bản ghi nhớ (MOU) với Bờ Biển Ngà, Kenya, Angola, Mozambique và Madagascar cũng như tăng cường các nỗ lực tiếp thị và quảng cáo để tăng xuất khẩu sang các nước này. Bộ Công Thương cho biết đang lên kế hoạch xây dựng kho chứa ở Cameroon, Angola và Mozambique để hỗ trợ các nhà xuất khẩu gạo Việt Nam mở rộng sang các thị trường này.

Theo hạn ngạch nhập khẩu 805.200 tấn gạo 25% tấm ở mức thuế 35% của Philippines, trong đó có phân 293.100 tấn nhập khẩu từ Thái Lan và Việt Nam ; 50.000 tấn từ Trung Quốc, Ấn Độ và Pakistan; 15.000 tấn từ El Salvador và phần còn lại đến từ các nước khác. Các nhà xuất khẩu gạo Việt Nam đang kỳ vọng Philippines nhập khẩu toàn bộ hạn ngạch 293.100 tấn từ Việt Nam, do Trung Quốc đã tăng nhập khẩu gạo từ Thái Lan.

Bộ Việt Nam Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Bộ NN & PTNT) đã chuyển đổi 78.375 ha diện tích lúa ở đồng bằng sông Cửu Long sang cây trồng khác có giá trị cao như rau và bắp theo dự án chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp trong 2 năm tới

3. Myanmar

Myanmar đang có kế hoạch đạt thỏa thuận xuất khẩu với Philippines nhằm đa dạng hóa thị trường và giảm phụ thuộc vào Trung Quốc. Các nhà chức trách Trung Quốc đã cấm xuất khẩu gạo qua đường biên giới Myanmar kể từ tháng 8/2014. Sau đó, Trung Quốc cũng thắt chặt kiểm soát gạo xuất khẩu qua biên giới của Việt Nam kể từ tháng 4/2015. Gần đây Myanmar đã ký hợp đồng chính thức xuất khẩu 100.000 tấn gạo sang Trung Quốc vào năm 2015.

Myanmar có thể xuất khẩu khoảng 200.000 tấn gạo cho Philippines hàng năm, nhưng bày tỏ lo ngại Việt Nam là nhà cung cấp chính cho Philippines. Myanmar cũng đang có kế hoạch tăng xuất khẩu gạo sang Liên minh châu Âu (EU), Indonesia, Nhật Bản và Malaysia.

Tổng cục Thống kê Myanmar cho biết đã xuất khẩu được 1,19 triệu tấn gạo niên vụ 2014-15 (Tháng 4/2014-3/2015), trong đó Trung Quốc chiếm gần 80%, dự kiến sẽ xuất khẩu trên 2 triệu tấn niên vụ 2015 -16. Bộ Nông nghiệp Mỹ dự báo Myanmar đạt sản lượng  19,688 triệu tấn lúa (12,6 triệu tấn gạo) và xuất khẩu 1,85 triệu tấn gạo năm 2015

4. Pakistan

Ngành lúa gạo Pakistan hiện đang phải đối mặt với vấn đề gạo dự trữ dư thừa do xuất khẩu bị ảnh hưởng bởi cạnh tranh gay gắt từ Thái Lan, Ấn Độ và Việt Nam; giảm giá gạo trên thế giới và nhu cầu thấp từ các nước nhập khẩu gạo. Hiện nay, Pakistan có 600.000 tấn gạo basmati và 400.000 tấn trắng thường bị tồn đọng trong năm nay đẩy mức gạo dự trữ lên 1 triệu tấn vào cuối năm nay. Tình hình này dẫn đến tăng chi phí bảo quản không cần thiết.

Trở ngại lớn nhất của Pakistan là chi phí đầu vào của nông dân trồng lúa tăng trong khi giá bán giảm. Nông dân mất 1.650 USD/ha (35.828.307 đồng/ha) nhưng chỉ thu được 880 USD/ha (19.108.430 đồng/ha)

5. Philippines

Những cơn mưa đầu mùa đã gây ngập úng làm thiệt hại 18,8 triệu peso (415.455 USD) ruộng lúa ở khu vực phía bắc Luzon của Philippines, Bloomberg. Tính thiệt hại cho lĩnh vực nông nghiệp lên đến 30,7 triệu peso (678.429 USD)

Các doanh nghiệp tư nhân Philippines đang nhập khẩu gạo từ Thái Lan và Việt Nam mà còn từ Trung Quốc, Australia, Ấn Độ và Pakistan. Cơ quan Lương thực Quốc gia Philippines (NFA) đã cho phép các tư nhân nhập khẩu 805.200 tấn gạo 25% tấm với mức 35% thuế theo qui định của WTO. Trong đó họ có thể nhập khẩu từ Thái Lan và Việt Nam 293.100 tấn; 50.000 tấn từ Trung Quốc, Ấn Độ và Pakistan; 15.000 tấn từ El Salvador và phần còn lại đến từ các nước khác. Tuy nhiên, cho đến nay họ chỉ nhập 300.000 tấn gạo từ Thái Lan và Việt Nam

 6. Ấn Độ

Tổng diện tích xuống giống lúa vụ mùa 2015-16 (vụ Kharif tháng 6-12) đạt 18,85 triệu ha đến ngày 24/7/2015, tăng 7% so với 17,65 triệu ha cùng kỳ năm ngoái. Theo Cục khí tượng Ấn Độ (IMD) đến cuối tháng 7/2015, lượng mưa cả nước thấp hơn mức bình quân nhiều năm 7%. Miền Trung, miền nam và vùng đông bắc nhận được nhận được\ lượng mưa thấp hơn lần lượt là 12%, 12% và 6%. Các nhà phân tích vẫn còn lo ngại hầu hết kéo dài ở các vùng trồng lúa chính có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất lúa.

Chính phủ Ấn Độ đã bỏ hạn chế định mức xuất khẩu dầu cám và cho phép xuất khẩu với số lượng lớn

7. Trung Quốc

Trung Quốc đã nhập khẩu 1,42 triệu tấn gạo trong 6 tháng đầu năm 2015, tăng 7% so với 1,32 triệu tấn, nhập khẩu trong cùng kỳ năm 2014. Trong tháng 6/2015, Trung Quốc nhập khẩu 404.800 tấn gạo, tăng 16,5% so với 347.400 tấn nhập khẩu tháng 5 năm 2015, và tăng 69% so với 24.000 tấn nhập khẩu trong tháng 6/2014. Trung Quốc cũng đã xuất khẩu 116.500 tấn gạo trong 6 tháng đầu năm 2015, giảm 45% so với 800.346 tấn xuất khẩu trong cùng kỳ năm 2014. Bộ Nông nghiệp Mỹ dự báo Trung Quốc sẽ đạt sản lượng 146 triệu tấn gạo niên vụ  2015-16 (tháng 7/2015-6/2016), nhập khẩu 4,7 triệu tấn và xuất khẩu 400.000 tấn gạo trong năm 2015

8. Lào

Nông dân trồng lúa ở Lào đang lo lắng hạn hán do hiện tượng El Nino có khả năng tác động nghiêm trọng đến sản lượng lúa trong nước. Có104.000/ 2 triệu ha đất lúa trên cả nước đã bị ảnh hưởng do hạn hán. Mặt khác, lũ quét chưa từng có ở tỉnh Huaphan nằm ở phía đông bắc do mưa lớn gây thiệt hại nặng. Bộ Nông nghiệp Mỹ dự báo sản lượng lúa của năm 2015 giảm 4% / năm xuống còn 2,976 tấn trên diện tích 958.000 ha vào năm 2015.

Phước Tuyên

Nguồn: bannhanong.vn