Hàng ngàn ha lúa hè thu chậm thời vụ vì thiếu nước!

Hầu hết các diện tích gieo cấy lúa hè thu vùng Bắc Thạch Hà đang chờ nước.

Huyện Thạch Hà, một trong những địa phương cuối nguồn, thường xuyên phải hứng chịu tình trạng thiếu nước tưới và nước sinh hoạt, thời điểm này, tình trạng khô hạn lại càng gay gắt. Vụ hè thu 2016, trong tổng số gần 5.000 ha lúa, đến thời điểm này, huyện có trên 50% diện tích đang từng ngày chờ nước. Đặc biệt, đối với các xã vùng Bắc Hà (Thạch Liên, Thạch Kênh, Thạch Sơn, Phù Việt, Việt Xụyên, Thị trấn...), thường xuyên thiếu nước trầm trọng lại càng bi đát hơn. Hầu hết các trục kênh còn nằm dài chờ nước.

Ngày cuối cùng của lịch gieo cấy theo kế hoạch của tỉnh đã qua. Tuy nhiên, hàng trăm ha đất sản xuất hè thu của các địa phương này, hầu như vẫn "án binh bất động". Người dân chưa thể ra đồng sản xuất, dù hết sức nôn nóng trước tình trạng chậm trễ lịch thời vụ. Nhiều thửa ruộng được người dân tranh thủ cày khô đang từng ngày bạc trắng và quắt queo dưới ánh nắng găy gắt. Đối với một số thửa ruộng tận dụng được một ít nước, bà con đang tranh thủ thời gian, khẩn trương làm đất để xuống giống, mặc dù vẫn không khỏi lo lắng, bất an.

Nhiều diện tích của huyện Lộc Hà cũng chưa có nước để làm đất.

"Mặc dù hiện tại đang có một ít nước, đủ để làm đất và xuống giống cho hơn 1 sào đất này, nhưng mấy ngày tới, nếu không có nước ở thượng nguồn về, thì không những hết cơ hội sản xuất hè thu mà, với diện tích đã được xuống giống, không có nước, lúa cũng khó mà sống nổi với thời tiết nắng nóng gay gắt như thế này" - Chị Hoàng Thị Hân ở thị trấn Thạch Hà chia sẻ.

Ngay từ khi bắt đầu triển khai sản xuất vụ xuân 2016, nguy cơ thiếu nước tưới cho vụ hè thu đã được dự báo. Tuy nhiên, kịch bản cung ứng nước thực tế đã bị sai lệch với một biên độ khá lớn, mà nguyên nhân chủ yếu là do yếu tố thời tiết cực đoan. Theo ông Lê Hồng Sơn - Giám đốc Công ty TNHH MTV Thủy lợi Nam Hà Tĩnh, trong điều kiện không có mưa lớn, tổng lượng nước tưới cần thiết từ nay đến cuối vụ sẽ thiếu, nhưng lại hoàn toàn đáp ứng đủ nhu cầu cho hoạt động tưới đầu vụ. Nguyên nhân chủ yếu của việc thiếu nước tại các vùng cuối nguồn hiện nay, thứ nhất là do từ lâu không có mưa, độ ẩm trong đất quá thấp nên lượng nước hao tổn do hấp thụ trên các tuyến kênh, trên các vùng đầu nguồn là rất lớn. Nền nhiệt bình quân trong ngày cao đột biến và lượng gió khô nóng lớn, cũng là nguyên nhân gây thất thoát nước. Vì vậy, thời gian để nước về được với các khu vực cuối kênh là khá dài. Không chỉ thiếu nguồn nước trực tiếp trên các kênh dẫn, khu vực nước tạo nguồn tại nhiều địa phương cũng đang mỏi mòn chờ nước thượng nguồn để tiến hành bơm. Trong khi đó, đến thời điểm này, lịch thời vụ đã chậm; thời gian xuống giống hè thu đang phải đo đếm từng ngày.

Ở một số vùng khi vừa có nước, bà con khẩn trương ra đồng làm đất để chạy đua với thời vụ.

Hiện nay, trong rất nhiều phương án đảm bảo nguồn nước tưới, thì tiết kiệm nước vẫn là phương án tối ưu nhất, được các công ty thủy lợi trên địa bàn triển khai. Cùng với đó, việc điều tiết nước cũng đang được ngành nông nghiệp và các địa phương trên toàn tỉnh tích cực vào cuộc, nhằm đảm bảo hài hòa giữa các vùng thượng nguồn và hạ nguồn.

Ông Lê Văn Trọng - Trưởng phòng NN&PTNT huyện Kỳ Anh cho biết: "Thực hiện chỉ đạo của UBND huyện, ngành nông nghiệp đang huy động toàn bộ lực lượng và tập trung cao nhất các giải pháp, đồng thời phối hợp với các địa phương tổ chức bám đồng thực hiện các giải pháp cung ứng nước. Trong đó, điều tiết nước là giải pháp tối ưu để đảm bảo nước tưới cho các địa phương cuối nguồn. Phấn đấu không để bỏ hoang diện tích". Đối với các địa phương không chủ động nguồn nước tưới trực tiếp, hệ thống bơm đang được chỉ đạo duy tu, bảo dưỡng và sẵn sàng chờ nguồn nước.

Theo ông Nguyễn Tuấn Thanh - Phó GĐ Sở NN&PTNT Hà Tĩnh, thì trong điều kiện khó khăn về nguồn nước tưới như thời điểm này, bám sát chỉ đạo của tỉnh, các đơn vị quản lý nước cũng như các địa phương cần tích cực rà soát, đánh giá, cân đối khả năng nguồn nước thực tế ở các hồ đập, sông suối để xây dựng kế hoạch tưới cụ thể. Đặc biệt phải chú trọng các giải pháp về công trình để nâng cao hiệu suất cung ứng nước. Tổ chức vận hành, điều tiết, phân phối sử dụng nước hợp lý, tiết kiệm; chú ý ưu tiên đối với các địa phương vùng hạ nguồn. Phát huy tối đa hiệu quả sản xuất trong điều kiện khó khăn về nguồn nước tưới. Xác định rõ diện tích chủ động nước để gieo cấy lúa. Đối với các diện tích không chủ động nước, cần có phương án chuyển đổi ngay sang gieo trồng các loại cây trồng cạn; tuyệt đối không được bỏ hoang diện tích.

Theo Vũ Dũng/baohatinh.vn