Hà Nội đang tập trung xây dựng các chuỗi liên kết từ sản xuất đến tiêu thụ nhằm kiểm soát chất lượng nông sản bán ra thị trường và ổn định "đầu ra". Tuy nhiên, việc liên kết chuỗi còn lỏng lẻo, rời rạc, chưa phát huy hiệu quả. Vì vậy, vừa qua Sở NN&PTNT Hà Nội đề xuất thêm chính sách hỗ trợ liên kết sản xuất và tiêu thụ nông nghiệp trên địa bàn thành phố. Đây được coi là giải pháp quan trọng, giúp nông dân và doanh nghiệp tìm được tiếng nói chung trong khâu tiêu thụ sản phẩm.
|
Mô hình chuỗi liên kết rau hữu cơ ở xã Yên Bình (huyện Thạch Thất) cho thu nhập cao. |
Hiệu quả nhưng còn khó khăn
Thời gian qua, ngành Nông nghiệp thành phố chủ động tích cực xây dựng và phát triển được 80 chuỗi liên kết an toàn thực phẩm từ sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm, trong đó có 36 chuỗi có nguồn gốc động vật và 44 chuỗi có nguồn gốc thực vật; thí điểm cấp giấy xác nhận cho 11 cơ sở của 15 chuỗi rau, thịt với 23 điểm kinh doanh thực phẩm an toàn.
Một số mô hình chuỗi sản xuất và tiêu thụ sản phẩm chăn nuôi khép kín hoạt động có hiệu quả như: Chuỗi thực phẩm AZ của Hợp tác xã Chăn nuôi và dịch vụ Hoàng Long (huyện Thanh Oai); chuỗi thực phẩm Tiên Viên của Công ty cổ phần Tiên Viên (huyện Chương Mỹ), chuỗi trứng gà 729 của Công ty TNHH Chăn nuôi và Trồng trọt Phú An (huyện Ba Vì)...
Việc tạo ra các mặt hàng nông sản an toàn được quản lý theo chuỗi sẽ minh bạch được sản phẩm, tăng giá trị từ 15% đến 20% so với sản phẩm khi chưa sản xuất theo chuỗi và mở rộng thị trường. Nhiều chuỗi đã thiết lập được hệ thống đại lý, nhà phân phối, cửa hàng tiện ích... trên địa bàn cả nước. Tuy nhiên, việc liên kết chuỗi còn khó khăn do tình trạng tiêu thụ sản phẩm vẫn còn qua nhiều khâu trung gian phân phối nên giá bán thực tế cao hơn nhiều so với giá thu mua tại cơ sở sản xuất, sức cạnh tranh chưa cao, chưa chiếm được lòng tin của người tiêu dùng...
Về vấn đề này, Chi cục trưởng Chi cục Quản lý chất lượng nông, lâm sản và thủy sản Hà Nội Trần Mạnh Giang cho biết, công tác tuyên truyền, quảng bá, giới thiệu sản phẩm của các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp còn yếu. Công tác dự báo thị trường chưa thực sự được quan tâm; giá nông sản không ổn định; việc liên kết sản xuất chưa theo quy luật thị trường, còn tình trạng sản xuất ồ ạt, chưa đúng quy hoạch dẫn đến "cung vượt cầu" hay "được mùa - mất giá".
Ngoài ra, việc nhận diện sản phẩm tham gia chuỗi vẫn gặp nhiều khó khăn, phải cạnh tranh rất khốc liệt; sản xuất nông nghiệp còn nhỏ lẻ, chưa tạo ra sản phẩm an toàn, chất lượng chưa đáp ứng nhu cầu tiêu dùng. Mặt khác, các hộ sản xuất chưa chú ý tới việc liên kết nhóm hộ; các hợp tác xã nông nghiệp hoạt động theo phương thức truyền thống, vẫn trông chờ vào sự hỗ trợ của Nhà nước nên chưa tạo được vùng sản xuất tập trung, chưa tạo được dòng sản phẩm đủ lớn và ổn định... Trong khi đó, các doanh nghiệp chế biến tiêu thụ sản phẩm thường ký hợp đồng với các trang trại và các vùng có lượng sản phẩm lớn, ổn định...
Hỗ trợ sản xuất và doanh nghiệp
Để giải quyết những tồn tại trong liên kết chuỗi từ sản xuất đến tiêu thụ, Sở NN&PTNT vừa đề xuất thêm một số cơ chế đặc thù hỗ trợ xây dựng chuỗi, đặc biệt là các chính sách hỗ trợ sau đầu tư, tập trung vào khâu sơ chế, chế biến, nhãn mác hàng hóa, truy xuất nguồn gốc và thương mại, tiêu thụ sản phẩm... nhằm khuyến khích nâng cao giá trị gia tăng cho sản phẩm.
Theo Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội Tạ Văn Tường, chính sách mới sẽ hỗ trợ tối đa 50% chi phí về giống và vật tư thiết yếu phát triển liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp trong 3 vụ hoặc 3 chu kỳ sản xuất; khai thác sản phẩm thông qua dịch vụ tập trung của hợp tác xã; hỗ trợ tối đa 100% chi phí bao bì, nhãn mác sản phẩm trong 3 vụ hoặc 3 chu kỳ sản xuất, khai thác sản phẩm theo chuỗi liên kết sản xuất tiêu thụ; hỗ trợ 40% chi phí chuyển giao, ứng dụng khoa học kỹ thuật mới, ứng dụng công nghệ cao, nhưng không quá 300 triệu/ứng dụng.
Bên cạnh đó, Hà Nội sẽ hỗ trợ 100% chi phí lần đầu thuê tổ chức tư vấn, đánh giá, chứng nhận hoạt động sản xuất nông nghiệp theo quy trình thực hành tốt như: VietGAP, GlobalGAP; trang trại chăn nuôi hoặc vùng, cơ sở an toàn dịch bệnh; hoạt động giết mổ, sơ chế, chế biến, bảo quản sản phẩm chăn nuôi theo quy trình HACCP, GMP...
"Với những chính sách mới về hỗ trợ liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, hợp tác xã tập trung đầu tư hình thành vùng sản xuất hàng hóa quy mô lớn. Doanh nghiệp có vùng nguyên liệu ổn định, tăng cường khả năng tiếp cận thị trường, xây dựng thương hiệu và hướng tới xuất khẩu một số nông sản đặc trưng vùng miền, mang lại giá trị cao" - ông Nguyễn Văn Chữ - Giám đốc Công ty TNHH Thực phẩm sạch Organic Green (huyện Thường Tín) chia sẻ.
Hà Nội phấn đấu đến năm 2020, 100% chuỗi sản xuất, cung ứng nông sản thực phẩm an toàn trên địa bàn thành phố ứng dụng hệ thống thông tin điện tử sử dụng mã QRcode truy xuất nguồn gốc, minh bạch thông tin đến người tiêu dùng; tăng tỷ lệ truy xuất nguồn gốc ở các cơ sở sản xuất, kinh doanh quy mô nhỏ, chợ bán lẻ đạt 30-50%; phát triển các chợ thương mại điện tử sản phẩm nông nghiệp an toàn. |