Khâu đột phá từ ứng dụng khoa học công nghệ trong sản xuất nông nghiệp

Cả sản lượng, năng suất và chất lượng sản phẩm nông nghiệp của tỉnh vùng cao này đang được cải thiện rõ rệt; trong đó, khoa học và công nghệ đã phát huy vai trò then chốt. 

Từ năm 2011 đến nay, tỉnh Yên Bái đã triển khai thực hiện 133 đề tài, dự án thuộc lĩnh vực nông-lâm nghiệp.

Tỉnh đã tập trung nghiên cứu ứng dụng những tiến bộ kỹ thuật để phát triển những giống cây trồng, vật nuôi có lợi thế cạnh tranh; xây dựng các mô hình phát triển nông nghiệp và chuyển đổi cơ cấu cây trồng phù hợp với đặc điểm sinh thái của từng vùng.

Đồng thời, bảo tồn và khai thác hiệu quả nguồn gen cây trồng, vật nuôi đặc sản, có giá trị kinh tế cao như: bưởi Đại Minh, cam sành Lục Yên, lúa nếp Tú Lệ, gà của đồng bào Mông, quả sơn tra, lúa Chiêm Hương…

Người trồng cam Lục yên giới thiệu cam với khách hàng. Ảnh: Đức Tưởng – TTXVN

Hầu hết các đề tài, dự án khoa học thuộc lĩnh vực nông-lâm nghiệp đều tập trung hỗ trợ trực tiếp nông dân về giống mới, vật tư, đặc biệt về kỹ năng canh tác và năng lực tiếp thu những tiến bộ khoa học kỹ thuật trong sản xuất và đã có tác động tốt đến đời sống kinh tế - xã hội. Thông qua thực hiện các đề tài, dự án, đã giúp đưa nhiều công nghệ mới vào sản xuất.

Qua đó, người dân đã từng bước tiếp cận và ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, đã tạo được động lực thúc đẩy sản xuất phát triển, hàm lượng khoa học công nghệ trong giá trị sản phẩm, hàng hóa đã được nâng lên, góp phần tăng năng suất lao động, chất lượng sản phẩm hàng hóa. 

Việc hướng dẫn, xây dựng, xác lập quyền đối với chỉ dẫn địa lý, nhãn hiệu chứng nhận, nhãn hiệu tập thể cho một số sản phẩm đặc sản có thế mạnh của tỉnh cũng được triển khai song song, hỗ trợ tích cực cho giải pháp công nghệ trong sản xuất nông nghiệp như: xây dựng chỉ dẫn địa lý quế Văn Yên; nhãn hiệu chứng nhận chè Suối Giàng; sơn tra Mù Cang Chải; bưởi Đại Minh; nhãn hiệu tập thể miến đao Giới Phiên, gạo Chiêm Hương Văn Yên, cam Văn Chấn… Từ đó, đã góp phần quan trọng nâng cao giá trị sản phẩm, mở rộng thị trường, cải thiện thu nhập cho người nông dân. 

Từ nhiều năm nay, thành phố Yên Bái đã quy hoạch diện tích trồng rau an toàn với trên 70 ha. Riêng tại 3 xã Âu Lâu, Tuy Lộc và Văn Phú, đề án sản xuất rau an toàn với diện tích trên 9 ha đã được triển khai.

Nhờ ứng dụng khoa học công nghệ, từ giống, phân bón đến việc tuân thủ nghiêm quy trình sản xuất an toàn, năm 2016, các tổ hợp tác với hơn 100 thành viên tại đây đã được cấp chứng nhận nhãn hiệu rau an toàn.

Đề án đã bước đầu tạo ra những sản phẩm rau sạch cung cấp ra thị trường, đảm bảo sức khoẻ cho người tiêu dùng, đồng thời giúp cải thiện môi trường sinh thái và nâng cao thu nhập cho người nông dân, dần tạo tạo đòn bẩy để phát triển nông nghiệp theo hướng bền vững. 

Thành công của mô hình sản xuất rau an toàn này đang từng bước giúp thay đổi nhận thức của người nông dân, đang dần hướng sang phương thức canh tác nông nghiệp sạch, bền vững.

Việc ứng dụng khoa học công nghệ cũng đã góp phần đáng kể trong việc nâng cao hiệu quả sản xuất cho bà con nông dân. Từ thành công của đề án, nhiều xã sẽ tiếp tục triển khai xây dựng mô hình, từ đó dần chuyển dịch cơ cấu cây trồng trong sản xuất nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa, đáp ứng nhu cầu của thị trường, góp phần tích cực vào quá trình xây dựng nông thôn mới. 

Trung tâm Thông tin ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật - Sở Khoa học và Công nghệ Yên Bái cũng đang triển khai đề tài về sử dụng phân bón hữu cơ vi sinh trên cây cam ở một số hộ nông dân tại vùng trồng cam hơn 1.300 ha tại huyện Văn Chấn, tỉnh Yên Bái nhằm từng bước tiến tới áp dụng khoa học công nghệ mới để xây dựng một vùng cam sạch có thương hiệu mạnh.

Kết quả bước đầu cho thấy, việc sử dụng phân bón hữu cơ vi sinh đã giúp cây cam sinh trưởng tốt, đất đai tơi xốp hơn, góp phần đáng kể hạn chế việc sử dụng phân vô cơ gây thoái hoá đất và ảnh hưởng chất lượng sản phẩm. 

Là một trong những địa phương của tỉnh Yên Bái đi đầu trong việc không ngừng đầu tư giống mới, áp dụng kỹ thuật mới, sử dụng phân bón đạt chuẩn và bảo đảm quy trình canh tác đúng kỹ thuật…, huyện Văn Chấn đang phát triển và tiếp tục mở rộng vùng trồng cam sạch với nhãn hiệu tập thể đã được chứng nhận.

Hàng trăm hộ gia đình đã thoát nghèo, vươn lên làm giàu. Với hơn 800 ha cam đang cho thu hoạch, mỗi năm cây cam đã mang về nguồn thu hơn 200 tỷ đồng cho nông dân ở đây. 

Ông Nhâm Xuân Trường, Chi cục trưởng Chi cục Phát triển Nông thôn (Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Yên Bái) cho biết, việc ứng dụng khoa học công nghệ đang tạo phát triển đột phá, mang tính bước ngoặt đối với nông nghiệp tỉnh Yên Bái. Khoa học công nghệ giúp thay đổi nhận thức của nông dân trong việc phát triển các hình thức tổ chức sản xuất mới, sản xuất theo hướng hàng hóa.

Từ đó, đang trực tiếp nâng cao giá trị nông sản, mang lại hiệu quả kinh tế cao trong sản xuất nông nghiệp, từng bước thay đổi đời sống nông dân và diện mạo nông thôn, thiết thực góp sức vào quá trình xây dựng nông thôn mới. 

Việc tăng cường khả năng tiếp thu và ứng dụng khoa học công nghệ phù hợp với trình độ của người nông dân, sát với thực tế phát triển nông nghiệp và nông thôn của từng vùng được coi là khâu then chốt để tạo ra được bước đột phá trong phát triển một nền nông nghiệp công nghệ cao.

Trước mắt, tỉnh Yên Bái sẽ tổ chức các lớp nhằm trang bị cho nông dân trực tiếp sản xuất các kiến thức về kỹ thuật trồng trọt, kỹ thuật chăn nuôi, bảo vệ thực vật, giới thiệu các tiến bộ kỹ thuật, các mô hình sản xuất có hiệu quả đưa vào sản xuất để tăng năng suất, chất lượng, hạ giá thành sản phẩm... 

Chuỗi liên kết vững chắc giữa nhà nông - nhà doanh nghiệp - nhà khoa học - nhà quản lý với các mô hình: hợp tác xã kiểu mới, tổ hợp tác… sẽ là một trong những điều kiện tiên quyết để khoa học công nghệ được ứng dụng hiệu quả trong sản xuất nông nghiệp.

Chỉ khi áp dụng các mô hình sản xuất nông nghiệp tiên tiến, đưa công nghệ mới để ứng dụng trong sản xuất mới thực sự tạo được bước đột phá trong việc nâng cao giá trị nông sản, cải thiện đời sống cho người nông dân, đặc biệt tại các xã vùng cao, vùng đặc biệt khó khăn./.