Sau 5 năm thực hiện Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới, Hà Tĩnh đã đạt kết quả toàn diện, có sự đột phá ở nhiều nội dung, lĩnh vực, với nhiều dấu ấn.
10 dấu ấn nông thôn mới nổi bật nhất đó là:
(1) Sản xuất nông nghiệp chuyển biến rõ nét theo mô hình tăng trưởng mới, tập trung hướng theo sản phẩm chủ lực, có liên kết, ứng dụng công nghệ cao, số mô hình có hiệu quả tăng nhanh.
Sản phẩm chủ lực được xác định rõ gồm 14 loại trong toàn ngành nông nghiệp; hiện có trên 8.000 mô hình sản xuất có hiệu quả doanh thu trên 100 triệu đồng/năm, chủ yếu là mô hình sản phẩm hàng hoá chủ lực (gần 7.000 MH, chiếm 87,5%), không còn xã không có mô hình sản xuất kinh doanh hiệu quả.
(2) Doanh nghiệp, HTX, THT trong nông nghiệp, nông thôn tăng nhanh về số lượng; một số tập đoàn, doanh nghiệp lớn hàng đầu Việt Nam, một số doanh nghiệp nước ngoài đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn, phát triển chuỗi liên kết.
Đến nay, toàn tỉnh có 1.398 doanh nghiệp (gấp 2,4 lần so với năm 2010), 804 HTX (gấp 3,4 lần), 1.653 THT (gấp 330 lần). Tổng Công ty Khoáng sản - Thương mại Hà Tĩnh có nhiều hoạt động hiệu quả, tạo sự đột phá trong sản xuất nông nghiệp; Tập đoàn Hoàng Anh - Gia Lai, Tập đoàn Vin Grup, Fitone Hong Kong đầu tư lớn vào lĩnh vực nông nghiệp trong tỉnh thúc đẩy nhanh Tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng phát triển bền vững. Bốn hoá: Doanh nghiệp hoá - Liên kết hoá - Xã hội hoá - Quốc tế hoá được thể hiện rõ.
(3) Các tiêu chí xây dựng nông thôn mới đều có mô hình điển hình tiêu biểu.
Ngoài sản xuất, ở tất cả 19 tiêu chí đều đã có mô hình điển hình tiêu biều (Giao thông 5, Thủy lợi 10, Điện 2, Trường học 4, Cơ sở vật chất văn hóa xã 6, Chợ nông thôn 3, Bưu điện 3, Doanh nghiệp 5, HTX 10, THT 15, Trạm Y tế 2, Nhà máy xử lý rác thải 2, Lò xử lý rác thải mini 3, An ninh trật tự 4...).
(4) Khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu từ các mô hình điểm lan toả nhanh, khẳng định chủ trương đúng, thiết thực, có sự đồng thuận cao.
Từ làm điểm 5 Khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu (triển khai năm 2013), chỉ sau hơn 2 năm, đến nay đã có 424 Khu dân cư kiểu mẫu, tất cả các xã đều đã triển khai xây dựng, nhiều xã tất cả các thôn đều xây dựng Khu dân cư nông thôn kiểu mẫu. Nhiều Khu dân cư đã trở thành vùng quê "Trù Phú - An lành", "nơi đáng sống".
(5) Kinh tế vườn được khơi dậy; cảnh quan, môi trường trong mỗi hộ gia đình không chỉ được cải thiện mà còn được nâng cao chất lượng rõ nét nhờ chủ trương xây dựng và nhân rộng các vườn mẫu.
Đã có 860 vườn mẫu được xây dựng, có quy hoạch thiết kế vườn hộ, thu nhập bình quân/vườn đạt trên 55 triệu đồng/vườn (tính trên 1 ha đạt khoảng 270 triệu đồng), Phong trào làm vườn mẫu có sự lan toả lớn.
(6) Kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội thiết yếu, như đường giao thông, nhà văn hoá thôn... được đầu tư xây dựng với tốc độ nhanh, theo chuẩn, vừa tạo điều kiện thuận lợi cho sinh hoạt của người dân, vừa tạo ra sự khang trang, từng bước hiện đại hoá nông thôn.
Có thêm 3.457 km đường giao thông nông thôn mặt đường được đổ bê tông, được rải nhựa, 719 km kênh mương nội đồng được kiên cố hoá; 610 km đường điện được lắp đặt thêm; toàn bộ cột điện trong phạm vi quy hoạch đường giao thông phải di dời cơ bản đã hoàn thành việc di dời (đã di dời được 9.146/9.208 cột điện phải di dời - đạt 99%); xây dựng, nâng cấp đạt chuẩn 101 nhà văn hóa và 72 khu thể thao xã; 968 nhà văn hóa và 880 khu thể thao thôn; nhiều Trạm Y tế, nhiều Trường học được xây dựng, nâng cấp đạt chuẩn và nâng chuẩn...
(7) Quan điểm và chính sách thực hiện “nâng đầu, đỡ cuối, tất cả cùng tiến bộ và phát triển” thực tế đã minh chứng đây là chủ trương đúng đắn, kết quả thuyết phục, đậm chất nhân văn.
Các xã tốp trên bứt phá, năm 2015 dự kiến có thêm tối thiểu 23 xã đạt chuẩn, nâng tổng số xã đạt chuẩn tối thiểu là 49 xã (vượt chỉ tiêu kế hoạch Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII đã đề ra (48 xã) tuy là một chỉ tiêu cao);
Các xã tốp dưới đột phá, đến nay không còn xã dưới 7 tiêu chí, dự kiến đến cuối năm 2015 không còn xã dưới 8 tiêu chí, tuy là một chỉ tiêu khó.
Tất cả các xã khác đều nâng mức đạt chuẩn các tiêu chí.
(8) / Huy động nguồn lực lớn xây dựng nông thôn mới, nhất là xã hội hoá nguồn lực, đặc biệt là nguồn vốn tín dụng. Tổng huy động 5 năm: 42.836 tỷ đồng; trong đó tín dụng: 33.408 tỷ đồng (78%); trong đó vốn vay được hỗ trợ lãi vay trên 2.200 tỷ đồng.
Mô hình Tổ tư vấn chính sách, vay vốn tại xã đi vào hoạt động mang một luồng sinh khí mới trong xây dựng nông thôn mới. "Thiếu kiến thức, thiếu vốn phát triển sản xuất kinh doanh đã có Tổ tư vấn".
(9) Hà Tĩnh là tỉnh đầu tiên trong cả nước có xã miền núi, biên giới đạt chuẩn nông thôn mới (xã Sơn Kim I).
(10) Bộ tiêu chí công nhận xã đạt chuẩn nông thôn mới áp dụng trên địa bàn Hà Tĩnh (theo Quyêt định số 73/2014/QĐ-UB) với yêu cầu cao hơn Bộ tiêu chí Quốc gia và chủ trương xây dựng xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu sau khi đạt chuẩn, đã tạo ra các xã đạt chuẩn nông thôn mới bền vững, thuyết phục. Để đánh giá, đã xây dựng đưa vào hoạt động Bộ chỉ số đánh giá tổng hợp kết quả thực hiện NTM được phần mềm hoá, đánh giá một cách khách quan, toàn diện theo tiêu chí, theo từng địa phương.
Xây dựng nông thôn mới đã trở thành ý thức tự giác của người dân; người dân ngày càng có ý thức cao hơn về vai trò chủ thể của mình trong xây dựng nông thôn mới, tư tưởng trông chờ, ỷ lại cơ bản được đẩy lùi; Đảng gần dân hơn, dân tin Đảng hơn, tin tưởng trong thời gian tới, Hà Tĩnh luôn giữ và phát huy tốt hơn những thành quả đã đạt được, vươn lên một tầm cao mới trong xây dựng nông thôn mới.
Trần Huy Oánh
Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn
Kiêm Phó Chánh văn phòng thường trực VPĐP NTM tỉnh
Một số hình ảnh nổi bật trong xây dựng nông thôn mới sau 5 năm xây dựng nông thôn mới tại Hà Tĩnh
Đồng chí Võ Kim Cự, Bí thư Tỉnh uỷ, Trưởng Ban Chỉ đạo Chương trình xây dựng NTM tỉnh
cùng các Sở, Ngành kiểm tra tiến độ xây dựng NTM tại huyện Cẩm Xuyên Ảnh: N.T
Đồng chí Lê Đình Sơn, Chủ tịch UBND tỉnh, Phó trưởng Ban Thường trực BCĐ chương trình NTM tỉnh
kiểm tra tiến độ xây dựng NTM tại xã Hương Minh (Vũ Quang) Nguồn ảnh Báo Hà Tĩnh
Mô hình sản xuất rau củ quả liên kết với Doanh nghiệp (ảnh Báo Hà Tĩnh)
Dự án đầu tư phát triển chăn nuôi bò thịt chất lượng cao tại xã Kỳ Trinh, thị xã Kỳ Anh
Khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu thôn Nam Trà xã Hương Trà (Hương Khê) Ảnh: Thanh Hoài (Báo Hà Tĩnh)
Xây dựng và nhân rộng 860 vườn mẫu Ảnh: Thanh Hoài (Báo Hà Tĩnh)
Chương trình Nông thôn ngày mới tại huyện Nghi Xuân ảnh: N.T