Bài học về xây dựng nông thôn mới nhìn từ thực tế

Đến cuối năm 2015, vùng ĐBSCL có 236/1.260 xã đạt tiêu chí NTM, chiếm 18,7% tổng số xã cả nước, cao hơn mức bình quân chung cả nước (khoảng 17%). Ngoài ra, toàn vùng còn có 203 xã đạt từ 15-18/19 tiêu chí NTM. Mặc dù còn nhiều khó khăn trong quá trình xây dựng NTM, nhưng ĐBSCL đã xuất hiện nhiều mô hình hay, cách làm sáng tạo, được người dân đồng thuận.

Ngày 17-5-2016, huyện Phong Điền (TP Cần Thơ), được công nhận là huyện NTM; đây là huyện thứ hai của ĐBSCL đạt chuẩn NTM, sau thị xã Ngã Bảy (Hậu Giang). Sau 5 năm (2011–2015) thực hiện xây dựng Chương trình NTM, huyện Phong Điền được công nhận đạt chuẩn NTM.

Với kết quả nổi bật này, Phong Điền vinh dự là huyện đầu tiên của TP Cần Thơ được công nhận “Huyện nông thôn mới”. Phong Điền có 1 thị trấn, 6 xã, với 79 ấp. Chương trình xây dựng NTM được triển khai trên địa bàn huyện Phong Điền từ năm 2011.

Bước đầu triển khai xây dựng NTM rất khó khăn, nhưng với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, đặc biệt là đồng thuận của người dân nên các xã đã hoàn thành sớm các tiêu chí đề ra. Hệ thống hạ tầng KT-XH được quan tâm đầu tư; đặc biệt huyện đã cơ cấu lại sản xuất nông nghiệp khá hiệu quả theo tiêu chí phát triển bền vững.

Huyện Phong Điền đã hình thành nhiều vùng trái cây đặc sản cho giá trị kinh tế cao.

Nhiều mô hình sản xuất nông nghiệp quy mô lớn với những sản phẩm đặc trưng của địa phương đã mang lại hiệu quả kinh tế cao. Cảnh quan, môi trường sáng - xanh - sạch - an toàn được xây dựng rộng khắp địa bàn. Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM trên địa bàn huyện đã góp phần nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân.

Sau 5 năm thực hiện xây dựng NTM, huyện Phong Điền đã huy động trên 1.813 tỷ đồng để thực hiện các tiêu chí. Trong đó, ngân sách Nhà nước chiếm 39%, nhân dân và doanh nghiệp chiếm 25,2%. Việc huy động nguồn vốn xây dựng NTM được thực hiện đa dạng thông qua lồng ghép các nguồn vốn của các chương trình.

Phát biểu tại buổi công nhận huyện NTM Phong Điền vào ngày 17-5, đồng chí Nguyễn Thị Kim Ngân - Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội, đánh giá cao những kết quả đạt được của huyện Phong Điền thời gian qua.

Đồng thời nhấn mạnh, trong thời gian tới, huyện cần tiếp tục nâng cao chất lượng các tiêu chí NTM, phát triển du lịch sinh thái, thành lập và nâng cao chất lượng của hoạt động kinh tế tập thể, nâng cao chất lượng về xây dựng cảnh quan môi trường, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân... hướng tới huyện đô thị sinh thái.

Ngày 12-10-2015, thị xã (TX) Ngã Bảy (Hậu Giang) đã đón nhận quyết định của Thủ tướng Chính phủ công nhận đạt chuẩn NTM. Trước khi bước vào xây dựng NTM, đời sống của người dân còn rất nhiều khó khăn.

Tuy nhiên, sau 5 năm triển khai thực hiện chương trình xây dựng NTM, TX Ngã Bảy đã phát huy nội lực, lợi thế của đầu mối giao thông đường bộ, đường thủy, kiên trì, nỗ lực phấn đấu và đạt được những kết quả ấn tượng, thu nhập bình quân đầu người đạt trên 45 triệu đồng năm 2015. 100% số xã đạt chuẩn NTM và là đơn vị cấp huyện đầu tiên ở vùng ĐBSCL được Thủ tướng Chính phủ công nhận đạt chuẩn NTM.

Một tuyến đường nông thôn mới tại xã Đại Thành.

Khi bắt đầu thực hiện xây dựng NTM, TX Ngã Bảy chọn 3 xã để triển khai xây dựng NTM, gồm: Đại Thành, Tân Thành và Hiệp Lợi, trong đó, Đại Thành là xã điểm của tỉnh. 

Ngay từ những ngày đầu, TX Ngã Bảy xác định từng tiêu chí đều hướng đến việc nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân vùng nông thôn, thông qua các tiêu chuẩn, như: điện, đường, trường, trạm, nhà văn hóa ấp, tình hình ANTT… đồng thời vận động người dân chung tay góp sức xây dựng cảnh quan môi trường xanh - sạch - đẹp.

Vì vậy, chỉ sau 3 năm xây dựng NTM, xã Đại Thành đã hoàn thành các tiêu chí và được công nhận là xã NTM. Những năm tiếp theo, bằng những bước đi chặt chẽ, phù hợp, sự phấn đấu và nỗ lực hết mình, các xã còn lại của TX Ngã Bảy cũng lần lượt được công nhận là xã NTM.

Anh Lê Thanh Tùng (ngụ xã Tân Thành), vui mừng cho biết: “Nhờ xây dựng NTM, quê hương đã đổi mới, phát triển từng ngày, đời sống của người dân được nâng lên. Nông dân như tôi được tiếp cận với khoa học kỹ thuật mới để ứng dụng vào sản xuất, sản phẩm làm ra được bao tiêu, giá cả ổn định. Gần 4 năm nay, cuộc sống người dân chúng tôi đổi thay rõ rệt”.

Với những kết quả đạt được trong quá trình xây dựng NTM, TX Ngã Bảy xứng đáng là lá cờ đầu trong quá trình xây dựng NTM của Hậu Giang, là hình mẫu để các địa phương khác trong tỉnh nghiên cứu, học tập…

Song, bên cạnh những địa phương đạt kết quả nổi bật về xây dựng NTM thì tại ĐBSCL vẫn còn nhiều hạn chế trong tiến trình phát triển khu vực nông thôn. Nhiều nơi còn cứng nhắc trong áp đặt các tiêu chí và một số nơi thì nôn nóng đạt chuẩn NTM nên phát sinh rất nhiều hệ lụy cần giải quyết...