'Giải huyệt' ngành chăn nuôi để xuất khẩu

Trước thực trạng các sản phẩm chăn nuôi trong nước quy mô ngày một lớn, lượng dư thừa tăng cao, cần khơi thông, mở rộng thị trường xuất khẩu, sáng 7/6, tại Hà Nội, Bộ NN-PTNT chủ trì hội nghị cùng các doanh nghiệp, hiệp hội, cơ quan quản lý cùng một số địa phương bàn giải pháp “giải huyệt” cho ngành chăn nuôi nước nhà.

Phải giải được huyệt đạo “vùng chăn nuôi an toàn dịch bệnh” Việt Nam mới nghĩ đến chuyện xuất khẩu sản phẩm chăn nuôi

Theo Cục trưởng Cục Thú y Phạm Văn Đông, Việt Nam hiện đang có 8 cơ sở giết mổ xuất khẩu chính ngạch thịt lợn sữa, thịt lợn choai đông lạnh sang Hồng Kông, Malaysia. Năm 2016, sản lượng thịt lợn xuất khẩu đạt 11.000 tấn, trị giá 100 triệu USD. Trong 5 tháng đầu năm 2017 đạt 10,6 nghìn tấn, trị giá 46 triệu USD.

Với sản phẩm chăn nuôi lợn, thịt gà mới chỉ sản xuất và tiêu thụ ở trong nước, chưa có sản phẩm thịt xuất khẩu. Hiện mới có hai doanh nghiệp đăng ký xuất khẩu sản phẩm thịt gà đã qua chế biến nhiệt sang Nhật Bản là Cty TNHH Koyu & Unitek đăng ký năm 2016 và Cty TNHH CP Việt Nam đăng ký vào cuối tháng 5/2017.

Về xuất khẩu sản phẩm chăn nuôi lợn, trứng gia cầm, theo Cục Thú y, hiện tại có 5 cơ sở đã và đang xuất khẩu trứng vịt muối, trứng vịt bắc thảo, trứng chim cút đóng hộp sang một số thị trường Hồng Kông, Singapore, Nhật Bản.

Ông Nguyễn Văn Tĩnh, Tổng Giám đốc Cty TNHH Thắng Lợi (Hải Dương), một doanh nghiệp xuất khẩu thịt lợn choai, lợn sữa sang thị trường Hồng Kông, Malaysia cho biết, rào cản lớn nhất cho xuất khẩu thịt và các sản phẩm thịt của Việt Nam chính là kiểm soát an toàn dịch bệnh và dư lượng kháng sinh. Ông Tĩnh chia sẻ, Cty Thắng Lợi và Cục Thú y từng tiếp xúc với rất nhiều đối tác, trong đó có Singapore để xuất khẩu thịt lợn chính ngạch, phía đối tác đồng ý hết rồi, nhưng khi đề xuất lên cơ quan Thú y của Singapore lập tức bị từ chối không xem xét với lí do rất ngắn gọn do Việt Nam đang có dịch lở mồm long móng.

“Mặc dù đề xuất của tôi hơi ngược đời, nhưng với sản phẩm chăn nuôi muốn xuất khẩu ngành thú y phải đi trước để đàm phán và ký kết các hiệp định về thú y, sau đó các doanh nghiệp mới xúc tiến đàm phán về thị trường, điều kiện, giá cả. Mọi đàm phán về thị trường của doanh nghiệp đều trở nên vô nghĩa nếu không có hiệp định về thú y. Ngược lại, muốn các nước ký kết hiệp định về thú y, chăn nuôi trong nước phải xây dựng được vùng an toàn dịch bệnh. Vấn đề này phải có bàn tay của nhà nước mới thực hiện được”, ông Nguyễn Văn Tĩnh tâm sự.

Là một trong những người tham gia từ đầu việc đàm phán, ký kết xuất khẩu mật ong sang EU, Chủ tịch Hội Thú y Việt Nam Đậu Ngọc Hào khẳng định, Việt Nam muốn xuất khẩu các sản phẩm chăn nuôi sang thị trường nào bắt buộc phải tuân thủ các quy định của nước bạn, hay nói cách khác phải vượt qua hàng rào kỹ thuật họ đặt ra. Ông Hào nhấn mạnh, nói đi nói lại cuối cùng nước nào cũng sợ nhất hai vấn đề chính khi đồng ý nhập khẩu động vật và các sản phẩm động vật, đầu tiên dịch bệnh truyền nhiễm, tiếp đến là vệ sinh an toàn thực phẩm. Việt Nam muốn xuất khẩu được không còn con đường nào khác ngoài đáp ứng hai điều kiện này.

Trước thực trạng chăn nuôi nhỏ lẻ tại Việt Nam hiện còn chiếm tỉ trọng rất lớn, là nguyên nhân chính bùng phát các dịch bệnh truyền nhiễm trên gia súc, giá cầm, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh Nguyễn Hữu Thành kiến nghị, Bộ NN-PTNT nên đề xuất với Chính phủ có chế tài, điều kiện quản lý chăn nuôi nhỏ lẻ thay vì kêu gọi, khuyến khích như hiện nay.

“Qua theo dõi cho thấy, các trang trại lớn, trang trại của doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh từ trước đến nay rất hiếm khi xảy ra dịch bệnh mà chủ yếu bùng phát từ các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ. Trong khi chăn nuôi lại là ngành nguy cơ ô nhiễm môi trường rất cao, giờ tưởng về quê hưởng không khí trong lành nhưng không phải, chăn nuôi làm ô nhiễm hết rồi nên cần phải có điều kiện, quy định cho chăn nuôi từ đó mới kiểm soát được dịch bệnh”, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh Nguyễn Hữu Thành nói.

Ảnh: Nguyên Huân

Sau khi nghe ý kiến của các bên liên quan, Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Vũ Văn Tám giao Cục Thú y củng cố và phát triển tổ công tác để sát cánh cùng doanh nghiệp. Theo đó, doanh nghiệp nào có nhu cầu, quyết tâm xuất khẩu các sản phẩm chăn nuôi xây dựng đề án gửi Cục Thú y và Cục có trách nhiệm cử người phối hợp, hướng dẫn, giúp đỡ trực tiếp cụ thể về mặt thủ tục hành chính. Bên cạnh đó, Thứ trưởng Vũ Văn Tám đề nghị Cục Thú y liên tục cập nhật các tin tức về việc đàm phán, ký kết, tình hình dịch bệnh trên gia súc gia cầm trên website của Cục để các doanh nghiệp tiện theo dõi bởi hiện đa phần các doanh nghiệp, trang trại rất thiếu thông tin.

Về việc quản lý hoạt động chăn nuôi, Thứ trưởng Vũ Văn Tám cho biết, Cục Chăn nuôi đang xây dựng dự thảo Luật Chăn nuôi để trình Quốc hội theo hướng quy định chăn nuôi là ngành có điều kiện. Bên cạnh đó, thời gian tới ngành nuôi hạn chế bàn luận ở tầm vĩ mô, tập trung đánh giá tiềm năng, lợi thế, hạn chế từng con, từng sản phẩm cụ thể để cùng phối hợp với doanh nghiệp, địa phương tìm hướng xuất khẩu.