Lào Cai chú trọng thực hiện tiêu chí thủy lợi trong xây dựng nông thôn mới

Trong Bộ tiêu chí quốc gia về xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2016-2020, để đánh giá tiêu chí thủy lợi (tiêu chí số 03) đạt yêu cầu đồng thời phải đạt hai chỉ số: (1) Tỷ lệ diện tích đất nông nghiệp được tưới và tiêu nước chủ động đạt từ 80% trở lên; (2) Đảm bảo đủ điều kiện đáp ứng yêu cầu dân sinh và theo quy định về phòng chống thiên tai tại chỗ.

Trong lộ trình thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, việc xây dựng hệ thống thủy lợi là chủ trương đúng đắn, phù hợp với nhu cầu phát triển sản xuất của tỉnh Lào Cai. Những năm qua, nhiều công trình thủy lợi, hồ chứa, hệ thống kênh mương được các địa phương quan tâm đầu tư nâng cấp, sửa chữa, tạo điều kiện hoàn thành tiêu chí về thủy lợi cũng như các tiêu chí khác trong xây dựng nông thôn mới. 

Nhờ chủ động nguồn nước tưới, nông dân Bảo Yên tích cực gieo mạ cho vụ mùa.
Giai đoạn 2011- 2015, để triển khai thực hiện tiêu chí thủy lợi trong xây dựng nông thôn mới, tỉnh Lào Cai chú trọng vào việc hoàn thiện hệ thống kênh mương nội đồng, nâng cao tỷ lệ kiên cố hóa kênh mương từ nhiều nguồn vốn lồng ghép các chương trình, phát động phong trào toàn dân làm thủy lợi. Đến hết năm 2015, hệ thống kênh mương dẫn nước tưới tiêu của tỉnh cơ bản đã được kiên cố hóa các trục chính.
Bước sang giai đoạn 2016 -2020, Lào Cai tập trung vào việc nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống công trình hiện có, nâng cao tỷ lệ diện tích đất canh tác nông nghiệp đảm bảo tưới tiêu chủ động, đảm bảo đủ điều kiện đáp ứng yêu cầu dân sinh. Đặc biệt việc đầu tư trong cho các công trình thủy lợi trong giai đoạn này tỉnh chuyển hướng sang phương thức Nhà nước và nhân dân cùng làm, việc xã hội hóa trong đầu tư đã đạt được nhiều chuyển biến tích cực, thay đổi tư duy chỉ chờ đợi thụ hưởng của người sử dụng nguồn nước thủy lợi. Đồng thời, công tác quản lý, khai thác công trình của các tổ quản lý giai đoạn này đã trở nên chuyên nghiệp hợp, các kỹ thuật vận hành, duy tu, chia nước, tưới tiêu tiên tiến đã được áp dụng ở nhiều địa phương và tạo xu hướng nhân rộng toàn tỉnh.
Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh, đến nay toàn tỉnh có 1.590 công trình thủy lợi. Trong đó, có 101 hồ chứa nước với tổng dung tích 13,2 triệu m³; có 1.488 hệ thống đập dâng kênh dẫn tự chảy; gần 1.000 tuyến kênh mương nhỏ lẻ nội đồng và hệ thống trạm bơm điện nhỏ phục vụ tưới cho lúa hai vụ. Hệ thống công trình thủy lợi trong tỉnh được quản lý vận hành, duy tu bởi trên 1.100 tổ chức thủy lợi cơ sở cấp thôn, bản dưới sự chỉ đạo trực tiếp của 156 Ban quản lý công trình hạ tầng cấp xã. Tỷ lệ kiên cố hóa kênh mương toàn tỉnh đạt 70,56%, tăng 7,86% so năm 2015; tỷ lệ diện tích đất lúa chủ động tưới tiêu cả năm đạt 92,8%, tăng 4,72% so với năm 2015.
Với sự nỗ lực của các cấp, các ngành, đơn vị, địa phương và của người dân và thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp trong xây dựng nông thôn mới, đến nay Lào Cai đã có 45/143 xã đạt chuẩn nông thôn mới. Riêng đối với tiêu chí thủy lợi trong bộ tiêu chí quốc gia về xây dựng nông thôn mới, hiện nay Lào Cai đã có 100% số xã (143 xã) đạt tiêu chí này.
Tuy nhiên, khảo sát thực tế cho thấy, mặc dù đã có 100% số xã hoàn thành tiêu chí thủy lợi, song với đặc điểm công trình thủy lợi tại Lào Cai đa số là công trình nhỏ, hệ thống khe rạch, sông, suối nhiều và thường xuyên chịu tác động từ thiên tai, mưa lũ mỗi năm, nên hàng năm các công trình thủy lợi dễ bị hư hỏng; việc huy động vốn đầu tư cho việc kiên cố hóa kênh mương chủ yếu vào nguồn hô trợ từ ngân sách nhà nước; đồng thời công tác quản lý ở cấp cơ sở nhiều khi thiếu chủ động, nên việc khắc phục thiên tai còn chưa kịp thời, gặp nhiều khó khăn nên việc duy trì tiêu chí này một cách bền vững vẫn đang là vấn đề đặt ra cho các xã trong quá trình xây dựng nông thôn mới ở các địa phương.
Bởi vậy, Lào Cai xác định mục tiêu trong thời gian tới là duy trì kết quả đạt tiêu chí thủy lợi của các xã, và duy trì kết quả tiêu chí thủy lợi của các xã đã đạt chuẩn nông thôn mới theo tiêu chí nâng cao của giai đoạn 2018-2020; đưa hệ thống công trình thủy lợi đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ tái cơ cấu ngành thủy lợi đề ra: công trình thủy lợi phục vụ đa mục tiêu trong phát triển kinh tế, đảm bảo yêu cầu về dân sinh, đáp ứng yêu cầu phòng chống thiên tai. Đối với xã đạt chuẩn nông thôn mới: tỷ lệ kiên cố hóa kênh mương đạt 80%, tỷ lệ diện tích đất sản xuất nông nghiệp được tưới tiêu chủ động bằng công trình thủy lợi đạt 85%. Đối với xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu: tỷ lệ kiên cố hóa kênh mương đạt 90%, tỷ lệ diện tích đất sản xuất nông nghiệp được tưới tiêu chủ động bằng công trình thủy lợi đạt 90%...
Để đạt được mục tiêu trên, rất cần các cấp, các ngành, các địa phương thực hiện tốt phương án quy hoạch thủy lợi và phòng chống thiên tai giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến 2050 (tích hợp trong quy hoạch tỉnh Lào Cai) để làm cơ sở hoạch định kế hoạch đầu tư; tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền Luật thủy lợi và các văn bản hướng dẫn thi hành; tăng cường công tác đào tạo, tập huấn nâng cao năng lực quản lý, khai thác thủy lợi nhỏ, thủy lợi nội đồng, từng bước thực hiện quản lý theo hướng chuyên môn hóa; đẩy mạnh xã hội hóa huy động tối đa nguồn lực từ trong dân để phục vụ công tác khắc phục, sửa chữa kịp thời hư hỏng các hạng mục công trình ngay từ khi đưa vào vận hành…để sớm hoàn thành mục tiêu đề ra./.
https://laocai.gov.vn/ubnd-laocai/4/469/39616/368216/Tin-hoat-dong-NTM/Lao-Cai-chu-trong-thuc-hien-tieu-chi-thuy-loi-trong-xay-dung-nong-thon-moi.aspx