Phải phản ứng nhanh cả trong chống dịch và giữ nhịp độ phát triển KT

Kết luận phần thảo luận tình hình kinh tế-xã hội tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 1/2020, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh: Chống dịch đồng bộ, quyết liệt để bảo vệ sức khỏe, tính mạng của nhân dân là nhiệm vụ hàng đầu; yêu cầu, tập trung chỉ đạo phát triển kinh tế - xã hội theo kịch bản mới.

Mục tiêu tăng trưởng có thể bị ảnh hưởng

Theo Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, quốc tế đánh giá về tình hình dịch viêm hô hấp cấp do virus corona (nCoV)  là khá nghiêm trọng, tuy nhiên, cũng nhiều ý kiến cho rằng còn nhiều điều không chắc chắn về quy mô và mức độ của dịch, vì vậy, cần có thái độ bình tĩnh, tránh hoang mang.

Về các tác động trực tiếp, kim ngạch xuất khẩu sẽ giảm, đặc biệt là xuất khẩu các mặt hàng nông sản, thủy sản, dệt may, hàng điện thoại các loại và linh kiện điện tử; lượng khách quốc tế giảm, đặc biệt là khách Trung Quốc (khách Trung Quốc không được cấp visa đến Việt Nam trong thời gian có dịch); hoạt động vận tải, đặc biệt là lĩnh vực hàng không cũng bị ảnh hưởng nặng nề.

Bên cạnh đó, dịch bệnh cũng tác động gián tiếp đến các lĩnh vực sản xuất nông nghiệp, công nghiệp, đầu tư; trong đó tác động lên ngành nông nghiệp là nặng nề nhất, đặc biệt là nhóm hàng rau quả, nông sản, thủy sản là những mặt hàng có kim ngạch xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc chiếm tỷ trọng lớn. Ngoài ra, dịch bệnh còn ảnh hưởng đến khả năng thu ngân sách nhà nước, thị trường chứng khoán, lao động, việc làm, đời sống, sinh hoạt và tâm lý của người dân.

Trên cơ sở dự kiến những tác động trực tiếp và gián tiếp của dịch nCoV tới các ngành, lĩnh vực của nền kinh tế, Bộ Kế hoạch và Đầu tư dự kiến các kịch bản tăng trưởng GDP, chỉ số giá tiêu dùng và từng ngành, lĩnh vực. “Mục tiêu tăng trưởng GDP 6,8% trong năm 2020 là thách thức rất lớn”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhận định.

Bộ trưởng khẳng định, trong mọi tình huống, Chính phủ luôn sẵn sàng các giải pháp để ứng phó. Để ứng phó với dịch bệnh, ổn định sản xuất, kinh doanh, bảo vệ sức khỏe và tâm lý người dân, Bộ Kế hoạch và Đầu tư kiến nghị 02 nhóm giải pháp chủ yếu.

Nhóm giải pháp thứ nhất: Trong giai đoạn phòng, chống, kiểm soát dịch bệnh, các bộ, ngành và địa phương cần chỉ đạo quyết liệt, thực hiện nghiêm túc các biện pháp, chủ động phòng, chống dịch bệnh, kiểm soát không để dịch bệnh lây lan rộng và tiến tới dập dịch thành công theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Chỉ thị số 05/CT-TTg và số 06/CT-TTg; chú trọng truyền thông, khuyến cáo cách phòng, chống dịch bệnh nhằm nâng cao hiểu biết, ổn định tâm lý của người dân; đấu tranh quyết liệt với những thông tin thất thiệt, thiếu chính xác, nhất là trên môi trường mạng để củng cố niềm tin, tạo đồng thuận xã hội, phát huy sức mạnh tổng hợp, đồng lòng, tham gia phòng, chống, kiểm soát thành công dịch bệnh.

Nhóm giải pháp thứ hai: Giai đoạn sau khi kiểm soát, dập dịch bệnh thành công, cần tập trung hỗ trợ khôi phục sản xuất, bảo đảm cung cầu, ổn định giá cả hàng hóa, ổn định đời sống nhân dân và thực hiện đồng bộ, linh hoạt các chính sách, giải pháp để kích thích sản xuất, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Sẵn sàng ứng phó với từng tình huống

Bộ Công Thương cho rằng, mức độ tác động của dịch nCoV tới các mặt của nền kinh tế phụ thuộc vào thời gian kéo dài của dịch. Trước mắt, hiệu ứng tác động của dịch đến một số mặt của nền kinh tế tuy khá nhanh nhưng chỉ là tạm thời. Tuy nhiên, nếu dịch bệnh không sớm được kiểm soát và kéo dài đến hết quý II năm 2020, mức độ tác động đến kinh tế Việt Nam sẽ là nghiêm trọng.

Trong đó, xuất khẩu của Việt Nam sang Trung Quốc có xu hướng giảm do nhu cầu nhập khẩu hàng hóa của Trung Quốc giảm; giao thương biên giới bị hạn chế và giao thương nội địa Trung Quốc bị hạn chế; thời gian giao hàng, thông quan kéo dài do phải thực hiện các công tác kiểm dịch y tế nghiêm ngặt ở cả hai đầu (xuất và nhập).

Bộ Công Thương cũng dự kiến nhiều kịch bản ảnh hưởng tới xuất - nhập khẩu của Việt Nam. Trong trường hợp dịch sớm được kiểm soát trong ngắn hạn (dưới 3 tháng), dự kiến trong quý I/2020, xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc có thể giảm  400 - 600 triệu USD, tương đương mức giảm khoảng 5-8%, tùy theo diễn biến của dịch.

Từ tình hình trên, Bộ Công Thương cũng kiến nghị, báo cáo, đề xuất Thủ tướng Chính phủ giao nhiều nhiệm vụ, biện pháp, giải pháp ứng phó tương ứng với chức năng, nhiệm vụ cụ thể của các bộ, cơ quan, địa phương có liên quan trong thời gian tới.

Kiên quyết nhưng bình tĩnh

Dự báo dịch viêm phổi cấp sẽ có những tác động tiêu cực đến thương mại nông - lâm - thủy sản hai nước, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT Nguyễn Xuân Cường cho rằng, cần phân tích kỹ từng mặt hàng, kiên quyết nhưng bình tĩnh.  Bộ trưởng lưu ý với mặt hàng trái cây chủ lực, nhất là thanh long, dưa hấu chiếm tỷ trọng lớn phục vụ thị trường Trung Quốc trong dịp cao điểm Tết Nguyên đán và lễ sau Tết.

“Theo đánh giá ban đầu, tình hình sản xuất nông nghiệp, các ngành thủy sản, gỗ, rau quả, gạo, nhất là ngành hàng rau quả (trong đó đối tượng chính là một số loại trái cây như thanh long ruột đỏ, dưa hấu) sẽ bị ảnh hưởng trực diện từ các diễn biến phức tạp của dịch viêm phổi cấp từ Trung Quốc. Tuy nhiên, đây cũng là cơ hội để các ngành hàng chuyển đổi phương thức sản xuất và kinh doanh nông sản”, Bộ trưởng nhận định.

Bộ Nông nghiệp và PTNT sẽ chủ động có những giải pháp triển khai trong ngắn hạn và dài hạn. Trong đó, chủ động phối hợp với Bộ Công Thương, Đại sứ quán Việt Nam tại các nước trên thế giới triển khai toàn diện, đạt hiệu quả cao nhất về công tác xúc tiến, phát triển thị trường tại các địa bàn trọng điểm, tiềm năng và thị trường ngách ngay từ đầu năm 2020, tạo sự đột phá trong đa dạng hóa thị trường.

Về phương án bùng phát dịch kéo dài nhiều tháng, Bộ Nông nghiệp và PTNT phối hợp các hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp, các đơn vị ngành Công Thương, các địa phương đẩy mạnh tổ chức xúc tiến thương mại, đưa hàng hóa nông sản vào tiêu thụ trong các hệ thống, chuỗi siêu thị lớn; ưu tiên thị trường nội địa; khuyến khích các doanh nghiệp đẩy mạnh nâng cao chất lượng bảo quản, chế biến nông sản. Tập trung chỉ đạo phối hợp với các địa phương, nghiên cứu điều chỉnh một số đối tượng cây trồng - vật nuôi cho phù hợp với nhu cầu của thị trường tiêu thụ và lợi thế so sánh của từng địa phương.

Cần giữ vững các chỉ tiêu vĩ mô

Trước diễn biến của dịch nCoV còn phức tạp, khó lường, có thể kéo dài, Thủ tướng nêu rõ, tuyệt đối không chủ quan nhưng cũng không bi quan, không hoang mang, dao động; ổn định xã hội, đồng thời chủ động, tích cực ứng phó trên tất cả các mặt trận từ y tế đến ngoại giao, quốc phòng, an ninh và kinh tế-xã hội. Chấp nhận hy sinh một số lợi ích kinh tế để bảo vệ sức khỏe, tính mạng của nhân dân là quan điểm nhất quán của Chính phủ.

“Không được chủ quan, lơ là, nói rằng chúng ta đã thành công rồi thì chưa đâu, vì chưa đến đỉnh dịch”, Thủ tướng nêu rõ.

Về thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế, Thủ tướng nhấn mạnh, không điều chỉnh mục tiêu tăng trưởng, nhiệm vụ này là một thử thách đối với bản lĩnh, sự quyết tâm của chúng ta. Đồng thời, giữ vững các chỉ tiêu vĩ mô, nhất là lạm phát, tỉ giá, xuất khẩu.

“Chúng ta đưa ra mục tiêu xuất khẩu 300 tỷ USD trong năm nay, thì một tháng phải xuất khẩu gần 30 tỷ USD, rất lớn, cho nên sơ sẩy là rất phức tạp”, Thủ tướng nói, nhấn mạnh phải phấn đấu đạt toàn diện mục tiêu đề ra.

Thủ tướng nêu rõ: Chúng ta đã thành lập các đội phản ứng nhanh để chống dịch nCoV thì chúng ta sẽ phải phản ứng nhanh về kinh tế, tài chính, sản xuất để bù đắp giảm sút kinh tế do dịch.