Rút ngắn thời gian đào tạo đại học

Lý giải rõ hơn về những thay đổi này, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Bùi Văn Ga cho biết, thay đổi thời gian đào tạo đại học theo hướng rút ngắn sẽ khắc phục được những nhược điểm hiện có của giáo dục đại học.

Theo Thứ trưởng Bùi Văn Ga, ở Việt Nam, khung cơ cấu hệ thống giáo dục quốc dân hiện hành đã được thực hiện trên nền tảng Luật giáo dục 2005 và 2009. Tuy nhiên, từ đó đến nay, giáo dục – đào tạo trên thế giới đã có nhiều thay đổi, đòi hỏi nền giáo dục – đào tạo nước ta phải có những điều chỉnh để tương thích, nhằm giúp người lao động có nhiều cơ hội tìm kiếm việc làm.

Khung cơ cấu hệ thống giáo dục quốc dân mà Thủ tướng Chính phủ vừa ban hành được thiết kế theo hướng hội nhập giáo dục quốc tế, cụ thể ở đây là theo tiến trình Bologna về cải cách giáo dục đại học châu Âu, đang được các nước trong Cộng đồng châu Âu và nhiều nước khác ngoài khối áp dụng.

Thứ trưởng cho biết: Hiện nay, khung thời gian đào tạo đại học đang được áp dụng ở nước ta là 4 năm (với hệ cử nhân), 5 năm (hệ kỹ sư) và 6 năm (hệ bác sĩ) kể từ khi tốt nghiệp Trung học phổ thông. Nếu so sánh với khung thời gian đào tạo đại học của châu Âu (tiến trình Bologna - thời gian đào tạo tính từ khi tốt nghiệp Trung học phổ thông là 3 năm với trình độ cử nhân, 5 năm trình độ thạc sĩ và 8 năm trình độ tiến sĩ) thì thời gian đào tạo đại học ở nước ta dài hơn. Điều này làm tăng chi phí đào tạo, giảm cơ hội tìm kiếm việc làm của sinh viên, gây thiệt thòi cho sinh viên tốt nghiệp khi tham gia thị trường lao động trong thời kỳ hội nhập.

Tuy nhiên, việc rút ngắn thời gian đào tạo không đồng nghĩa với cắt giảm khối lượng kiến thức hay chất lượng đào tạo và không phải mọi chương trình đào tạo đều sẽ rút ngắn còn 3 năm. Thứ trưởng Bùi Văn Ga phân tích, hiện nay, khi đào tạo theo học chế tín chỉ, nhiều sinh viên đã có thể hoàn thành chương trình đào tạo đại học trong 3 năm. Khung thời gian cơ cấu hệ thống (tính theo năm) chỉ mang tính quy ước để dễ so sánh. Thực tế cần xem xét bằng thời lượng thực học/khối lượng kiến thức tính bằng tín chỉ khi so sánh hay đối chiếu các hệ thống đào tạo khác nhau (thể hiện trên khung trình độ quốc gia).

Nghị quyết 29 đã chỉ rõ đổi mới mục tiêu giảng dạy từ truyền đạt kiến thức là chính sang hướng dẫn người học phát huy năng lực và phẩm chất. Vì thế giờ tự học, tự nghiên cứu của sinh viên với sự hướng dẫn của giảng viên phải tăng lên, giờ giảng trực tiếp trên lớp giảm. Với việc áp dụng công nghệ mới trong giảng dạy cùng sự hỗ trợ của phương tiện công nghệ thông tin, sinh viên không nhất thiết phải có mặt trên giảng đường tất cả thời gian như cách dạy học truyền thống. Tuy nhiên, các môn học bắt buộc theo quy định vẫn phải được duy trì, kiến thức chuyên môn cốt lõi của mỗi chương trình phải được xây dựng lại có hệ thống, chặt chẽ, cô đọng sao cho thời gian sinh viên lưu lại trường đại học giảm nhưng kiến thức, kỹ năng sinh viên tốt nghiệp tích lũy được tốt hơn và có ích hơn cho hoạt động nghề nghiệp.

Thứ trưởng nhấn mạnh, các trường đại học cần hướng tới việc dạy những kiến thức nền tảng nhất, những quy luật chung nhất để trên cơ sở đó, sinh viên phát triển tư duy, thích nghi với môi trường công tác, giảm dần khối lượng nội dung chi tiết mang tính kỹ thuật. Điều này được thực hiện thông qua việc giảm bớt các nội dung trùng lặp, không cần thiết với hoạt động nghề nghiệp sau khi tốt nghiệp của sinh viên...

Về lộ trình thực hiện khung cơ cấu hệ thống giáo dục quốc dân, Thứ trưởng Bùi Văn Ga cho biết, khung cơ cấu hệ thống giáo dục quốc dân cùng với khung trình độ quốc gia là hai văn bản khung nền tảng để thực hiện đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục – đào tạo. Trước mắt, những quy định không trái với các điều khoản của Luật giáo dục, Luật giáo dục đại học hay Luật giáo dục nghề nghiệp thì có thể được thi hành ngay. Những quy định mới, khác với các quy định của các bộ luật hiện hành sẽ được thực hiện sau khi sửa các luật trong thời gian tới.

Việc đưa ra khung thời gian mới không có nghĩa là các trường phải ngay lập tức rút ngắn thời gian đào tạo, nhưng Bộ Giáo dục và Đào tạo khuyến khích xây dựng các chương trình mới phù hợp với khung đó để đáp ứng chuẩn đầu ra theo Khung trình độ quốc gia đã ban hành.