Trái cây chế biến không đủ nhu cầu thị trường

Chế biến sản phẩm xoài sấy dẻo. Ảnh: Hữu Đức.

Bước chuyển lớn mạnh

Tiềm năng trái cây ĐBSCL còn rất lớn, đa dạng, chất lượng ngon. Trong những năm gần đây cùng với nhu cầu trái cây tươi gia tăng, công nghiệp chế biến có bước tiến triển, mở cửa vào thị trường cao cấp.

Đang giữa mùa dịch bệnh Covid-19, giới buôn bán xoài tươi tại Cao Lãnh (Đồng Tháp) xuất qua thị trường Trung Quốc than chậm tiêu thụ, giá giảm 50%... nhưng ông Võ Phát Triển, Tổng Giám đốc công ty Việt - Đức, vẫn đầy lạc quan: “Tháng 3/2020, Công ty TNHH Công nghệ thực phẩm Việt - Đức (VietDuc Food Technology., Ltd) trụ sở đặt tại quốc lộ 30, ấp Bình Định, xã Bình Thành, huyện Thanh Bình, Đồng Tháp, hoàn tất kế hoạch nâng cấp, đưa tổng công suất chế biến của nhà máy lên gấp 10 lần so giai đoạn đầu.

Đồng thời xây dựng nhà máy chế biến rau, củ, quả thứ 2 trên diện tích 13 ha, đặt tại xã Tân Mỹ, huyện Thanh Bình, nâng tổng công suất lên 20 tấn thành phẩm/ngày. Dự kiến tổng vốn đầu tư 250 tỷ đồng. Sau khi đầu tư nâng cấp, Công ty Việt - Đức tăng nhu cầu nguyên liệu hơn 3,1 triệu tấn/năm. Trong đó xoài chiếm sản lượng lớn nhất”.

Cách đây 8 năm, báo Xuân Ất Tỵ 2015 báo NNVN đăng tải bài viết “Ông Triển Maurer”. Từ tháng 10/2012, ông Võ Phát Triển, Việt kiều CHLB Đức, chuyên gia kỹ thuật cao cấp của Maurer, sau khi về hưu, tự lực xây dựng nhà máy, lắp đặt dây chuyền sản xuất tự động hóa của tập đoàn này tại quê hương Đồng Tháp với mong muốn góp phần chế biến nông sản, tạo sản phẩm giá trị gia tăng (GTGT) để xuất khẩu.

Từ lúc đưa nhà máy đi vào hoạt động đến nay, mỗi năm, nhà máy Việt - Đức sử dụng 10.000 tấn nguyên liệu cho 3 đơn hàng của Nga, Đức, Nhật. Vẫn còn nhiều tiềm năng khi nhà máy khai thác nguồn nguyên liệu thanh long, khóm, chuối, mãng cầu, đu đủ, ớt và cả thủy sản, ông Triển nhận định.

Năm ngoái, riêng mặt hàng xoài sấy dẻo Cty Việt - Đức nhận đặt hàng từ EU khoảng 500.000 - 600.000 euro. Ông Triển cho biết, đầu tư 5 triệu euro vào nhà máy này để có công nghệ, thiết bị tối tân, sản phẩm đạt tiêu chuẩn HACCP, ISO 22.000-2005, BRC, Eurofins kiểm định chất lượng là cam kết của nhà máy với khách hàng.

Vấn đề còn lại là giải bài toán nguyên liệu đầu vào đạt tiêu chuẩn an toàn. Đặc biệt, thị trường trái cây sấy hữu cơ được dự đoán sẽ tăng trưởng với tốc độ hàng năm là 6,1% trong năm nay và giữ mức tăng trưởng lũy kế (CAGR) 7% từ nay tới 2021.

Ông Võ Phát Triển giới thiệu sản phẩm xoài sấy dẽo xuất khẩu của công ty Việt - Đức. Ảnh: Hữu Đức.

Ông Triển cho rằng, rất nhiều nhà máy chế biến của Thái Lan đang sử dụng công nghệ của Maurer như một lợi thế tối ưu khi nhận ra nhu cầu, sở thích, thị trường thiết bị chế biến trái cây, rau và hạt đang thay đổi.

Xu hướng tiêu dùng và cạnh tranh

Theo dự báo toàn cầu đến 2022 của "Fruit & Vegetable Processing Market", thị trường trái cây và rau quả chế biến toàn cầu sẽ đạt 346 tỷ USD, mức phát triển này tăng trưởng lũy kế (CAGR) khoảng 7 %/năm kể từ năm 2017.

Hiện nay xu hướng thay đổi sở thích tiêu dùng và ý thức bảo vệ sức khỏe trên toàn thế giới đã đẩy nhu cầu trái cây sấy lên do đây là thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất.

Nhu cầu trái cây sấy từ các ngành công nghiệp bánh mì, sữa và bánh kẹo tăng cũng góp phần thúc đẩy thị trường trái cây sấy toàn cầu. Khu vực Châu Á - Thái Bình Dương đóng góp vào thị trường toàn cầu khoảng 41,3% và cũng là nơi tăng mức độ sử dụng nguyên liệu trong ngành công nghiệp hương liệu và phụ gia.

Theo báo cáo nghiên cứu thị trường minh bạch, thị trường trái cây sấy toàn cầu có giá trị 7.255,4 triệu USD trong 2018, dự kiến sẽ tăng 5,9%/năm tới 2026. Sự tăng trưởng đáng kể cùng lúc với gia tăng về số lượng các kênh phân phối như siêu thị và hypermarkets và tăng dân số trung lưu, thu nhập trong các nền kinh tế Ấn Độ, Mexico, Trung Quốc.

Sản phẩm trái cây xoài, thanh long, khóm, chuối sấy dẽo của công ty Việt Đức. Ảnh: Hữu Đức. 

Nhìn về “Vương quốc xoài Đồng Tháp” cùng với những tỉnh đóng góp vào sản lượng xoài chung của cả vùng, theo nghiên cứu chuỗi giá trị xoài của PGS.TS Võ Thị Thanh Lộc (Đại học Cần Thơ), tổng sản lượng xoài hàng năm tại ĐBSCL khoảng 420.000 tấn (khoảng 41.000 ha), trong đó, xoài Cát Chu chiếm 23,5%, Hòa Lộc 16,2%, còn lại là những loại khác như thanh ca, tứ quý...

Đồng Tháp có 9.400 ha chuyên canh xoài Cát Chu, chiếm 85% diện tích trồng xoài của tỉnh, sản lượng 59.730 tấn mỗi năm. Năm 2013, doanh thu từ việc “mua xoài mão, bán xoài lá" ở Đồng Tháp gần 5.200 tỷ đồng.

Bà Mariko Nakamura, Giám đốc công ty Tatsumura Co., Ltd, mua xoài chín từ Đồng Tháp về Nagoya (Nhật) - nói rằng, những trái xoài đạt tiêu chuẩn an toàn, không bị đốm đen, dù giá rất cao vẫn được thị trường Nhật chấp nhận. Công ty In Jae (Hàn Quốc) đã tới nhà máy, rất thích xoài, thanh long nhưng sản phẩm sấy dẻo mới là lợi thế nhờ có bao bì bảo quản tốt khi đi xa, thời hạn để lâu.

Trước xu hướng đó và muốn tăng thêm sức cạnh tranh, các doanh nghiệp, các khoản đầu tư ngày càng tăng trong phát triển tự động hóa công nghệ chế biến và công nghệ đóng gói trên toàn cầu là những yếu tố hàng đầu góp phần gia tăng nhu cầu rau quả chế biến, làm sôi động thị trường thiết bị trên toàn thế giới.

Liên kết để tạo nguồn lực

Cuối tháng 2/2020, sau 2 tuần làm việc xuyên suốt, hai chuyên gia kỹ thuật - ông Herbert Mink, Trưởng phòng kỹ thuật lắp ráp và ông Rolf Single, 35 năm làm việc ở Maurer vừa hoàn tất lắp ráp và cài đặt chương trình thiết bị máy hấp trái cây tươi bằng công nghệ xông hơi nước tiệt trùng tại công ty Cty Việt - Đức.

Ông Võ Phát Triển và hai chuyên gia kỹ thuật Maurer (Đức) với sản phẩm xoài sấy dẻo. Ảnh: Hữu Đức.

Ông Triển cho hay: Trong 5 năm tới công ty Việt - Đức sẽ đi vào giai đoạn ổn định, sản xuất thêm rau, củ, quả… dạng luộc, đông lạnh thực phẩm chay và xuất trái cây tươi vào thị trường EU và Mỹ. Hiện sản phẩm xoài sấy dẻo bảo quản tốt đã bán vào siêu thị các nước vùng ôn đới, nhất là được ưa chuộng tại Nga.

Theo ước tính nhu cầu riêng thị trường Nga và Mỹ tiêu thụ từ 300 - 500 tấn/ngày. Vì vậy công ty coi trọng việc hợp tác với nhà vườn, các công ty ở địa phương tìm nguồn trái cây an toàn, hình thành vùng nguyên liệu để chế biến xuất khẩu theo đơn đặt hàng.

Trước mắt công ty liên kết với nhà vườn khoảng 500 ha, sản xuất theo quy trình đảm bảo theo tiêu chuẩn an toàn vệ sinh thực phẩm.

Hiện nay công ty TNHH TMDV Bé Dũng ở thôn Đại Thành, xã Mường Mán, huyện Hàm Thuận Nam, Bình Thuận, có vùng trồng thanh long 25.000 ha đã kết nối với Cty Việt - Đức để phát triển dòng sản phẩm thanh long sấy dẻo xuất khẩu theo đặt hàng đi Nhật và  EU. Viện Kinh tế - Xã hội TP Cần Thơ mời công ty tham gia chương trình chào hàng cho Canada.

“Một ký xoài trái tươi Brasil có giá 99 cent/kg. Nhưng cho dù xoài Nam Mỹ hay xoài Thái cạnh tranh về chất lượng khó qua xoài Hòa Lộc và Cát Chu của Việt Nam. Song có điều xoài Việt trái tươi quá đắt, trên 2-3-USD/kg. Vậy nếu muốn cạnh tranh phải gia tăng hàm lượng công nghệ chế biến.

Hiện thời Indonesia, Malaysia và Việt Nam bắt đầu có nhiều nhà máy chế biến trái cây mọc lên. Song, tôi tự tin công nghệ sấy của hãng Maurer Việt - Đức chế biến tạo sản phẩm khác biệt, độc đáo là nhờ giữ được phẩm chất như trái tươi ngon, thơm mùi vị tự nhiên. Điều nầy đã được khách hàng thị trường kiểm chứng, đơn hàng xuất khẩu ngày càng tăng”, ông Triển quả quyết.

Theo: Hữu Đức/nongnghiep.vn