Trồng cây ném trên vùng cát trắng ở Thừa Thiên - Huế góp phần xóa đói giảm nghèo

 Ruộng ném ở xã Điền Môn. Ảnh: Hồ Cầu-TTXVN
Cây ném thuộc họ hành (hay còn gọi là hành tăm, hành trắng), được trồng phổ biến ở Thừa Thiên - Huế, thường được trồng để làm gia vị (hoặc lấy củ để làm thuốc). Trồng ném vốn đầu tư thấp nhưng hiệu quả cao hơn các loại rau ăn lá khác. Cây ném không kén đất nên có thể sản xuất trên các chân đất cát trắng ven biển, được trồng nhiều ở Thừa Thiên - Huế.

Người làm nông nghiệp ở huyện Phong Điền thường nói với nhau đây là loại cây "làm chơi, ăn thiệt", bởi ném là loại cây trồng có vốn đầu tư ít, cho thu hoạch trong thời gian dài từ khi thu hoạch lá tỉa cho đến thu hoạch củ. Cây ném có chiều cao trung bình từ 20 - 35 cm, củ màu trắng to bằng ngón tay út, nhiều lá màu xanh lục đậm, lá và cánh hoa đều hình trụ, rỗng. Đây là loại cây trồng có thể chịu nóng, hạn và úng khá tốt; lại rất dễ trồng, ít bị sâu bệnh hại, sinh trưởng tốt.

Thời vụ chính trồng cây ném là tháng 9, tháng 10, tuy nhiên nếu trồng cây ném để lấy rau thì có thể trồng nhiều vụ trong năm nếu chủ động được nước. Ngoài được dùng làm gia vị, cây ném còn có tác dụng trong chữa cảm, nhức đầu, sổ mũi, ho, ngộ độc thức ăn...

Người dân ở xã Điền Môn làm sạch cây ném để bán. Ảnh: Hồ Cầu-TTXVN

Đáng chú ý, tại làng Vĩnh Xương và Kế Môn (xã Điền Môn, huyện Phong Điền), bên cạnh trồng lúa, từ vài năm nay, mô hình trồng ném trên cát dần dần đã được nâng lên trên diện tích số 36 ha (trong đó riêng Vĩnh Xương đã có 27 ha) và đang có chiều hướng tăng lên nhờ mở rộng diện tích đất cát ở đây vẫn còn có khả năng chuyển đổi và tận dụng thêm để đưa vào khai thác. Với giá ném và năng suất hiện nay, nghề trồng ném ở Điền Môn có thể mang lại thu nhập bình quân hơn 200 triệu đồng năm trên mỗi ha cho nông dân.

Theo ông Nguyễn Đại Vui, Bí thư huyện ủy, Chủ tịch HĐND huyện Phong Điền, từ hiệu quả kinh tế do cây ném mang lại, hiện tại, huyện đang hỗ trợ xã Điền Môn xúc tiến các thủ tục đăng ký thương hiệu "Ném Điền Môn", nhằm giới thiệu sản phẩm rộng rãi, mở rộng thị trường tiêu thụ, ổn định giá cả và tăng thu nhập cho người nông dân.

Có như thế, từ việc trồng ném theo dạng "cây nhá lá vườn" xen canh, chủ yếu để dùng vừa đủ trong gia đình, cây ném mới có điều kiện vươn xa; người trồng ném thu lợi nhiều hơn so với các loại rau màu khác, đặc biệt lợi gấp nhiều lần so với trồng lúa. Kinh nghieemk ở Điền Môn cho thấy, cây ném lại thích hợp với các vùng đất cát, khô cằn, nên thuận lợi trong việc tận dụng đất đai; trong khi Phong Điền lại là địa bàn đặc thù, vùng cát nội đồng cón rất lớn có thể mở rộng thêm diện tích trồng ném.

Ngoài huyện Phong Điền, hiện tại huyện Quảng Điền cũng trồng được hơn 45 ha ném, tập trung ở các địa phương Quảng Lợi, Quảng Thái, Quảng Thọ và thị trấn Sịa. Người tham gia trồng ném ở đây được huyện hỗ trợ về giống, phân bón, được tham gia các lớp tập huấn về quy trình trồng, chăm sóc ném, quy trình bảo vệ giống ném để cung ứng giống cho vụ tiếp theo.

Điển hình, HTX Thạnh Lợi, xã Quảng Lợi có 165 hội viên trồng ném mang lại hiệu quả kinh tế rất cao. Hộ anh Văn Lập (thôn Mỹ Thạnh) cho biết, trung bình 1.000m2 của gia đình anh cho thu hoạch được hơn 140 kg ném tươi, thời điểm đầu vụ mỗi kg ném tươi tư thương mua với giá  từ 14.000 đồng - 24.000 đồng; tính ra mỗi sào ném cho thu nhập trên 7 triệu đồng. Hộ ông Nguyễn Hướng trồng 1.500m2  ném ở vùng cát nội đồng và vùng cát trắng, cho thu nhập từ 7-9 triệu đồng/vụ, hiệu quả kinh tế cao nhất so với các cây trồng khác hiện nay trên địa bàn.

Sắp tới, cùng với Phong Điền, nhiều vùng nông thôn ở huyện Quảng Điền tiếp tục chuyển các diện tích trồng lạc năng suất thấp sang trồng ném; đồng thời xây dựng thương hiệu cho cây ném để ổn định đầu ra cho sản phẩm...