Xây dựng gia đình văn hóa gắn với xây dựng nông thôn mới

Các tiêu chí xây dựng đời sống văn hóa và NTM có mối quan hệ với nhau rất hữu cơ vừa nâng cao đời sống văn hoá vừa đáp ứng đời sống vật chất. Chính vì vậy, phong trào XDNTM là hoạt động xuyên suốt mà gia đình văn hóa góp phần rất lớn. Ví như gia đình ông Trịnh Văn Minh, ở thôn 7, xã Quý Lộc (Yên Định) - gia đình đạt danh hiệu gia đình văn hóa tiêu biểu là một trong những gia đình điển hình trong phong trào XDNTM, cho biết: XDNTM là một việc rất thiết thực hoàn toàn đem đến lợi ích cho người dân. Do đó, bổn phận người dân chúng tôi phải tích cực, nỗ lực đem hết công sức, tâm huyết của mình để cùng Nhà nước hoàn thành các đề án XDNTM. Điển hình như về giao thông thì mình tham gia đóng góp công sức, tiền của để cùng với Nhà nước xây dựng cầu, đường; về sản xuất thì mình phải làm theo chỉ đạo của huyện, của xã như tham gia vào quy hoạch cánh đồng mẫu lớn hoặc hợp tác sản xuất...; về chăn nuôi thì  bảo đảm vệ sinh môi trường không làm ảnh hưởng đến bà con lân cận, tích cực tham gia sản xuất ứng dụng khoa học - kỹ thuật, công nghệ, quyết tâm vươn lên thoát nghèo và làm giàu chính đáng. Từ suy nghĩ và sự đồng thuận của từng gia đình như vậy nên sau 2 năm tổ chức thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia về NTM, xã Quý Lộc (Yên Định) đã huy động được nguồn lực XDNTM với tổng số tiền gần 269 tỷ đồng, xã đã “cán đích” XDNTM trước thời gian.

Tương tự với xã Quý Lộc (Yên Định), ông Trương Trọng Giáp, Phó Bí thư Thường trực, Phó trưởng Ban XDNTM xã Thiệu Trung (Thiệu Hóa), cho biết: Ngay từ khi triển khai XDNTM, Đảng bộ xã Thiệu Trung xác định đây là một chương trình lớn, cần phải có sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị nhằm vận động, tuyên truyền, gắn kết các tầng lớp nhân dân. Chỉ qua 2 năm tổ chức thực hiện, tổng số tiền đầu tư cho chương trình XDNTM lên tới 79,63 tỷ đồng. Trong đó, vốn huy động từ nhân dân địa phương đóng góp 49,3 tỷ đồng (chiếm 61,96%); 6/6 thôn đạt tiêu chuẩn thôn văn hóa; trên 80% gia đình đạt danh hiệu gia đình văn hóa; 100% các hộ dân được sử dụng nước sạch, các cơ sở sản xuất, kinh doanh đạt tiêu chuẩn về môi trường, tỷ lệ hộ nghèo giảm xuống còn 4,39%, thu nhập bình quân đầu người đạt 22,9 triệu đồng/người/năm, tăng 8,4 triệu đồng/người so với năm 2010. Qua đó, cho thấy vị trí và vai trò quyết định của nhân dân trong XDNTM của Thiệu Trung là rất quan trọng. Mọi việc cần được trao đổi, thảo luận dân chủ công khai, với phương châm “cái gì dân tin, dân hiểu, dân thông là cái đúng nhất, dễ thành công nhất”. Cho nên việc nào dân đồng thuận thì làm trước, làm ngay, việc nào dân chưa đồng thuận thì chưa làm, nhưng phải tiếp tục tìm biện pháp để tháo gỡ. Ông Trương Trọng Giáp, cho biết thêm: Việc toàn dân tích cực tham gia thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư” gắn với XDNTM không chỉ bắt nguồn từ những hành động cụ thể mà tham gia vận động nhiều người chung quanh đặc biệt các thành viên trong gia đình, người dân trong thôn xóm. Hầu hết các gia đình tích cực XDNTM là những gia đình văn hóa. Vì xây dựng nếp sống văn minh, gia đình văn hóa thì nhà phải sạch đẹp, có nhà vệ sinh, có nước sạch sử dụng, rác thải đổ có nơi, đốt thiêu hủy, không đổ xuống sông gây ảnh hưởng nguồn nước tự nhiên, nếu xã có tổ chức thu gom rác thì sẵn sàng đóng góp kinh phí để vận chuyển, tạo điều kiện để con cháu học đến nơi đến chốn có việc làm ổn định, không mê tín dị đoan...

Có thể khẳng định, xây dựng  gia đình văn hóa đồng hành cùng XDNTM, đây chính là yếu tố mang tính quyết định để có thể xây dựng và phát triển NTM một cách bền vững. Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Văn Tuấn, Tỉnh ủy viên, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, cho biết: Thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, trong đó xây dựng gia đình văn hóa được triển khai đồng bộ với phong trào “Chung sức XDNTM”, bao gồm các nội dung thi đua, như: sản xuất, kinh doanh giỏi, xóa đói, giảm nghèo, “Ông bà, cha mẹ mẫu mực, con cháu thảo hiền”, “Nuôi con khỏe, dạy con ngoan”, “Gia đình, dòng họ hiếu học”... Các gia đình thường xuyên nhắc nhở các thành viên chăm lo xây dựng gia đình hòa thuận; đoàn kết tương trợ trong cộng đồng; thực hiện tốt nghĩa vụ công dân, sống kỷ cương, giao tiếp ứng xử lễ phép, gương mẫu chấp hành quy ước, hương ước của địa phương. Bởi vậy, quan tâm công khai minh bạch từ trong gia đình đến các tổ nhân dân tự quản, tạo điều kiện thực hiện quyền, nghĩa vụ của các thành viên trong gia đình nhằm xây dựng gia đình theo tiêu chí “Gia đình ấm no, tiến bộ, hạnh phúc” là góp phần xây dựng thành công xã NTM.

Xây dựng gia đình văn hóa trong XDNTM là sự vun bồi cho những giá trị tốt đẹp đã và đang tồn tại, làm cho phong trào ngày càng đi vào chiều sâu, khơi gợi được tinh thần, ý thức tự giác tham gia của người dân. Với 74% số gia đình được công nhận gia đình văn hóa tính đến tháng 6-2013 sẽ là tiền đề để tỉnh ta xây dựng thành công 10 xã đạt chuẩn NTM trong năm 2013; 117 xã đăng ký hoàn thành 19 tiêu chí vào năm 2015, mỗi xã tăng bình quân 3 tiêu chí trở lên; các xã còn lại tăng ít nhất 2 tiêu chí/xã.