Xây dựng nông thôn mới: Tập trung các tiêu chí kinh tế, sản xuất

• Xây dựng nông thôn mới bắt đầu từ giảm nghèo

Ông Trần Thanh Nam. Ảnh VGP/Thành Chung

Xin ông cho biết những thành tựu chính sau 3 năm thực hiện Chương trình MTQG xây dựng NTM?

Ông Trần Thanh Nam: Thành tựu đầu tiên phải kể đến đó là trình độ cán bộ và nhân dân đều được cải thiện, vai trò chủ thể của người dân được phát huy, vì thế phong trào có sức lan tỏa nhanh trên nhiều vùng nông thôn cả nước.

Bên cạnh đó, cơ sở hạ tầng phục vụ sản xuất và sinh hoạt được quan tâm đầu tư, an ninh nông thôn có chuyển biến tích cực. Từ đó, đời sống văn hóa của bà con nông dân cũng có nhiều khởi sắc.

Về sản xuất, các địa phương đã quan tâm đến chỉ đạo chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi, xây dựng mô hình sản xuất, liên kết từ sản xuất tới tiêu thụ sản phẩm để đảm bảo chất lượng hàng hóa, giá trị gia tăng cao.

Một thành tựu lớn nữa cần được nhìn nhận đó là cả hệ thống chính trị đã vào cuộc. Đội ngũ cán bộ cơ sở đã được nâng cao năng lực. Thể hiện rõ nhất ở việc cán bộ cơ sở đã tiếp cận và nắm chắc được tương đối rõ cơ chế chính sách của chương trình, trong chỉ đạo không còn bỡ ngỡ, nắm chắc công tác chỉ đạo điều hành và nội dung chương trình.

Vậy những khó khăn mà Chương trình đang gặp phải là gì, thưa ông?

Ông Trần Thanh Nam: Về khách quan, trong thời gian triển khai chương trình là lúc kinh tế trong nước gặp nhiều khó khăn, dẫn đến ảnh hưởng nguồn lực của chương trình.

Mặt khác, đây là chương trình sâu rộng để phát triển nông thôn, nhưng cơ chế chính sách mới hoàn toàn, đòi hỏi phải có thời gian mới đi vào thực tiễn được.

Về chủ quan, đến nay một số nơi nhận thức chưa được sâu sắc, chưa hiểu rõ chương trình NTM là phát huy sức mạnh và vai trò chủ thể của người dân nên một số nơi còn trông chờ, ỷ lại vào Nhà nước.

Do vậy, tính đến thời điểm hiện tại, cả nước mới có 185 xã đạt đủ 19 tiêu chí, mới chỉ chiếm 2%, trong khi chỉ tiêu đặt ra là tới năm 2015 cả nước phải có 20% số xã đạt chuẩn nông thôn mới.

Vậy trong thời gian tới chính sách, mục tiêu cho chương trình có thay đổi gì không?

Ông Trần Thanh Nam: Đến nay, bộ chính sách cho chương trình cơ bản đã đầy đủ, đồng bộ, phù hợp với thực tiễn. Đặc biệt, một số địa phương đã ban hành thêm chính sách, cơ chế đặc thù để linh hoạt, tạo sự đột phá cho địa phương mình. Quan điểm của chúng tôi là chương trình này mới nên vừa làm vừa rút kinh nghiệm.

Nhìn chung quan điểm của BCĐ là giữ nguyên 19 tiêu chí nhưng sẽ xem xét với từng địa phương cụ thể để có thể điều chỉnh các chỉ tiêu trong các tiêu chí cho phù hợp với thực tế mà vẫn đảm bảo được mục tiêu nâng cao chất lượng sống của người dân nông thôn.

19 tiêu chí là mục tiêu định hướng của chương trình cũng là căn cứ để các địa phương xây dựng đề án thực hiện.

Tuy nhiên, BCĐ cũng định hướng trong thời gian tới các địa phương phải tập trung mạnh vào phát triển sản xuất, đây là vấn đề trọng tâm. Trong đó, ưu tiên chuyển đổi cơ cấu để tạo giá trị hàng hóa, tăng thu nhập.

Cùng với đó việc tập trung nâng cao trình độ dân trí cũng được yêu cầu được đẩy mạnh. Đồng thời, cần tiếp tục phát huy dân chủ cơ sở, nhất là vai trò chủ thể của người dân địa phương.

Ông nhìn nhận thế nào về chặng đường sắp tới của việc xây dựng NTM?

Ông Trần Thanh Nam: Qua khảo sát, để đạt mục tiêu 20% số xã NTM đến năm 2015 rất khó, nhưng xây dựng NTM là chương trình lâu dài, được đông dảo nhân dân ủng hộ nên sẽ tập trung chỉ đạo lâu dài, làm bền bỉ, không nóng vội.

Do vậy, tôi cho rằng mỗi địa phương phải bàn cách huy động làm sao để cả cộng đồng cùng vào cuộc, cố gắng làm sao đạt 19 tiêu chí. Chúng tôi đánh giá chương trình này còn kéo dài tới sau  năm 2020 nên làm đâu chắc đó, không chạy theo phong trào. Các văn bản chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ đã lưu ý vấn đề này và BCĐ sẽ tiếp tục kiểm tra, chấn chỉnh các biểu hiện lạm thu của dân, làm nông thôn mới không thực chất.

Các địa phương cần quán triệt không thực hiện việc phấn đấu đạt 19 tiêu chí bằng mọi cách nếu gây phản cảm với người dân. Cần nhất là việc phát huy dân chủ ở cơ sở bởi khi dân cùng tham gia thì sẽ giảm thiểu được việc đầu tư dàn trải và chất lượng từng tiêu chí trong chương trình MTQG này sẽ phản ánh được thực chất việc nâng cao chất lượng đời sống vật chất và tinh thần của người dân nông thôn. 

Đỗ Hương- Thành Chung (thực hiện)
Nguồn baodientu.chinhphu.vn