Xen canh gối vụ, gia tăng thu nhập, giảm chi phí đầu tư

Mô hình "2 trong 1" tận thu mướp cuối vụ

Việc trồng xen cây chịu bóng trong cây ưa nắng, cây ngắn ngày gối vụ trong cây dài ngày chưa khép tán không những tận dụng tối đa được diện tích canh tác mà còn gia tăng thu nhập gấp bội, giảm chi phí đầu tư sản xuất…

Thâm canh "2 trong 1"

Vụ xuân hè mới đây, gia đình anh Trần Văn Lề, thôn Mão Xuyên, xã Nguyễn Trãi, huyện Ân Thi (Hưng Yên) đã cải tạo đất ruộng trũng để trồng cây ăn quả xen canh với 1 số cây rau màu khác. Kết quả, chỉ riêng 2 sào ruộng vườn trồng cà chua xen canh với cây mướp hương Nhật Bản, chưa đầy 6 tháng, gia đình anh Lề đã thu được lợi nhuận gần 20 triệu đồng.

Anh Lề hồ hởi chia sẻ, cà chua trái vụ và mướp hương dễ bán lắm, ô tô thương lái đến tận đầu làng thu mua. Mướp hương 4.500 đồng/kg. Cà chua 9.000 - 10.000 đồng/kg. Vào kỳ thu hoạch rộ mỗi ngày gia đình anh thu hoạch hơn 1 tạ mướp và cà chua, giá trị trên 3 triệu đồng.

Cũng chân ruộng này những năm trước gia đình anh Lề cấy lúa chỉ thu được hơn 400.000 đồng/sào/vụ, mà còn bấp bênh. Theo kinh nghiệm của anh Lề, để trồng cà chua xen mướp hiệu quả cao cần chọn các giống cà chua lai F1 chịu nhiệt, có khả năng chống chịu tốt với các bệnh thán thư, thối thân, sương mai.

Với cây mướp nên chọn giống mướp hương F1 siêu quả của Nhật Bản. Các giống này đều có bán sẵn trên thị trường. Cà chua trồng cuối tháng 2, đầu tháng 3 âm lịch. Mướp trồng sau cà chua 10 -15 ngày. Tính toán thời vụ gieo giống để khi cây mướp kín giàn cũng vừa lúc cà cho cho thu quả. Đây là khâu kỹ thuật quan trọng, vì trong vụ hè bóng mát của giàn mướp có tác dụng, làm cho quả cà chua chín cây có sắc tố đỏ tự nhiên và cây lâu tàn, kéo dài thời gian thu quả.

Trồng cà chua 2 hàng/luống, hàng cách hàng 70cm, cây cách cây 50cm.

Mướp trồng hàng đơn. Gieo 1 - 2 hạt/hốc. Hốc cách hốc 0,9 - 1m. 3 luống cà chua trồng 1 luống mướp hương.

Làm giàn mướp ngang cách mặt đất 1,6 - 1,8m. Giàn cà chua cắm chữ nhân, kết hợp làm giá đỡ cho giàn mướp.

Phân bón, ngoài bón cân đối NPK thì không thể thiếu vôi bột 15 - 20kg/sào, bón khi làm đất. Phun bón lá Atonik và phân bón vi lượng (CuSO4 0,1%; ZnSO4 0,1% ; MnSO4 0,1%) 3 lần cách nhau 10 ngày từ sau trồng 1 tháng.

Cần thường xuyên ngắt bỏ các lá già, lá sâu bệnh, cành, nhánh vô hiệu trên cây cà chua và mướp, tạo sự thông sáng trong vườn, giảm thiểu sâu bệnh hại.

 Tận thu mướp và cà chua cuối vụ

Chủ động phòng trừ kịp thời một số sâu bệnh hại chính như sâu vẽ bùa, sâu xanh, sâu đục quả và bệnh mốc sương…

 "3 trong 1" tăng lợi nhuận

Ông Bùi Đình Trảng, thôn Đức Nhuận, xã Dạ Trạch, huyện Khoái Châu (Hưng Yên) đã trồng xen 3 cây: Táo Đài Loan/đậu tương/cây dược liệu địa liền. Sau 12 tháng trên diện tích 1 sào cây trồng xen trên, gia đình ông Trảng thu được 1,2 tấn táo Đài Loan, 80 kg đậu tương và hơn 4 tạ củ địa liền. Tổng lợi nhuận từ các cây trồng xen đạt gần 40 triệu đồng, tương đương hơn 1 tỷ đồng/ha canh tác.

Ông Trảng cho biết, để vườn táo có thể trồng xen được cả 3 loại cây đã nêu, chân ruộng phải cao, tiêu thoát nước tốt, đất cát pha hoặc thịt nhẹ. Cần trồng xen đậu tương ngay sau khi đốn táo (cuối tháng 2 đầu tháng 3).

Khi đậu tương 3 - 4 lá thật tiến hành vun xới cho cây đậu, đồng thời xen canh cây địa liền vào giữa các hàng đậu tương trong vườn. Địa liền là cây chịu bóng sau trồng 1 tháng mới mọc. Khi địa liền có 1 - 2 lá thật mở ra thì cây đậu tương bắt đầu già cỗi.

Thời gian thu hoạch đậu tương tháng 5 - 6, địa liền tháng 11 - 1 năm sau. Thu táo tháng 1 - 2.

Lưu ý, táo Đài Loan là giống quả to, rất sai quả, nên phải làm giàn đỡ cành quả để tránh đổ gẫy, thất thu.

Có thể gieo lạc thay đậu tương, trồng tam thất thay địa liền.

Việc xen canh nhiều cây trên 1 đơn vị diện tích canh tác, ngoài tăng thu gấp bội, còn giữ cho đất luôn ẩm, chống rửa trôi dinh dưỡng, hạn chế cỏ dại phát sinh, giảm đáng kể công lao động chăm sóc.

Còn rất nhiều cây khác có thể trồng xen, trồng gối được như: Trồng gừng trong bao dưới tán cây ăn quả, nghệ xen lạc hoặc đậu tương (nghệ là cây trồng chính, đậu tương, lạc là cây trồng phụ), cà rốt xen trong su hào, địa liền dưới tán cây cam, bưởi...

Theo Th.S. Nguyễn Hải Tiến (Nông Nghiệp Việt Nam