Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh về việc mở rộng dự án trồng rau, củ, quả công nghệ cao trên vùng đất cát hoang hóa, bạc màu ven biển và vùng bãi bồi ven sông, thời gian qua đã có nhiều tổ hợp tác, HTX sản xuất rau được thành lập và hoạt động có hiệu quả, bước đầu khẳng định vai trò của mình trong việc ứng dụng công nghệ mới sản xuất rau, củ, quả; tạo việc làm, tăng thu nhập, nâng cao đời sống cho các thành viên, cộng đồng và góp phần xây dựng nông thôn mới.
Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới ở Hà Tĩnh đã được sự đồng tình ủng hộ của các cấp, các ngành và sự đồng thuận tuyệt đối của nhân dân. Mặc dù là một tỉnh nghèo, dẫu còn nhiều khó khăn, nhưng với cách làm bài bản, quyết liệt, sáng tạo. Sau hơn 3 năm thực hiện “Toàn tỉnh chùng tay xây dựng nông thôn mới” chúng ta đã đạt được kết quả khá toàn diện. Năm 2013 đã có 7 xã đạt 19 tiêu chí về đích. Đến nay có 10 xã đạt từ 15 - 18 tiêu chí và một trong những tỉnh dẫn đầu cả nước về phong trào xây dựng nông thôn mới. Thông qua việc xây dựng các mô hình tổ hợp tác, HTX, trang trại, gia trại đã có nhiều tổ hợp tác, HTX sản xuất rau an toàn mang lại thu nhập, hiệu quả kinh tế cao như: HTX rau an toàn Hoàng Hà, xã Tượng Sơn, HTX Sản xuất nông nghiệp Thạch Đài, Thạch Lưu (Thạch Hà), HTX rau an toàn Đông Vinh, xã Cẩm Bình (Cẩm Xuyên), đã có những đóng góp đáng kể vào công cuộc xây dựng nông thôn mới của tỉnh.
Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, tháng 10/2013, Tổng Công ty Khoáng sản và Thương mại Hà Tĩnh (Mitraco) đã triển khai thực hiện dự án Cải tạo đất cát bạc màu ven biển, trồng thử nghiệm các loại rau, củ, quả trên vùng đất cát hoang hóa, bạc màu tại xã Thạch Văn với quy mô 12 ha. Có 5 loại cây rau được trồng thử nghiệm trong vụ đông năm 2013 gồm: Măng tây, Cải củ trắng, cải bẹ, cải thảo và cà chua, trong đó đã có 3 sản phẩm cho thu hoạch dịp Tết Nguyên đán năm 2014 với năng suất cao là Cải củ trắng 28 tấn/ha
(xem ảnh), Cải bẹ - 30 tấn/ha và Cải thảo 25 tấn/ha. Có lẽ nhiều người ngạc nhiên khi nghe thông tin các loại cây rau đó được gieo trồng trên vùng đất cát bạc màu trắng xóa ven biển, ảnh hưởng của thời tiết khắc nghiệt của “xứ chảo lửa, túi mưa”: mùa đông mưa phùn, gió bấc lạnh cóng, mùa hè nắng nóng như thiêu, đến cây cỏ cũng không thể mọc lên nổi. Nhưng đội ngũ cán bộ khoa học kỷ thuật và những người lao động Hà Tĩnh đã chinh phục được, “vắt mưa thay trời”. Từ thành công bước đầu ấy, UBND tỉnh đã chỉ đạo Sở Nông nghiệp và PTNT, Tổng công ty khoáng sản thương mại tổ chức đánh giá, rút kinh nghiệm và hoàn chỉnh sơ bộ quy trình, xây dựng kế hoạch, phương án để nhanh chóng nhân ra diện rộng. Rồi một chính sách được ban hành đó là Quyết định số 135/QĐ-UBND ngày 13/01/2014 của ủy ban nhân dân Tỉnh “Quy định tạm thời một số chính sách hỗ trợ các tổ chức, cá nhân tiên phong đi đầu triển khai thực hiện mô hình cải tạo đất hoang hóa, bạc màu ven biển để đầu tư phát triển sản xuất, kinh doanh rau, củ, quả công nghệ cao”
Vụ Xuân 2014, phong trào ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ mới trong sản xuất rau, củ, quả trên vùng đất cát ven biển được triển khai rầm rộ, cùng với sự chỉ đạo quyết liệt và những chính sách hỗ trợ kịp thời, phù hợp của UBND tỉnh,. Nắm bắt chủ trương, Liên minh HTX đã bám địa bàn chỉ đạo tư vấn, hướng dẫn nên nhiều tổ hợp tác, HTX ở các xã ven biển thuộc các huyện Thạch Hà, Cẩm Xuyên, Nghi xuân được thành lập như: HTX Sản xuất rau củ, quả Thạch Văn, THT sản xuất rau Thạch Trị (Thạch Hà); HTX Dịch vụ Nông nghiệp TT Thiên Cầm, tổ hợp tác trồng rau, củ, quả của ông Trần Viết Diễn, HTX rau, củ, quả Cẩm Hòa (Cẩm xuyên)… Sau sự ra đời và hoạt động của các mô hình nói trên, kết quả sản xuất vụ Xuân vừa qua có thể khẳng định việc áp dụng các tiến bộ kỹ thuật về giống và phương thức canh tác mới, phù hợp với nông hóa, thổ nhưỡng của vùng đất cát bạc màu đem lại những cánh đồng rau xanh tốt, năng xuất cao, tạo cho người dân tin tưởng vào sự thành công của dự án. Khi trao đổi với chúng tôi, ông Trần Viết Diễn nói rằng: “Khi mới bắt đầu thực hiện dự án chúng tôi rất bỡ ngỡ, nhưng qua sự hướng dẫn của cán bộ kỹ thuật cũng như hiệu quả mà mô hình mang lại, chúng tôi hoàn toàn tin tưởng và sẽ làm tốt hơn trong các vụ sản xuất tiếp theo”.
Đến nay, sau gần 1 năm thực hiện dự án tại xã Thạch Văn đã trồng thử nghiệm được 35 loại cây rau khác nhau, trong đó đã khẳng định được thích ứng và hiệu quả của hơn 10 loại như Măng tây, cải củ trắng lớn, củ cải trắng nhỏ, cải bẹ, cải thảo, cà rốt, hành lá, mướp đắng, dưa chuột, bí xanh… Đây là những loại cây rau sẽ nhanh chóng được nhân rộng trong thời gian tới tại các mô hình mở rộng.
Giờ đây, có nhiều đoàn tham quan các mô hình HTX, tổ hợp tác trồng rau, củ, quả tại các xã ven biển Hà Tĩnh ai cũng phải trân trọng, thậm chí là kính nể, vì những vùng đất cát trắng hoang hóa, bạc màu đến cả cỏ dại cũng không mọc được của ngày trước, giờ đã trải dài những vùng rau xanh tốt. Các tổ hợp tác, HTX trước đó chỉ sản xuất kinh doanh các mặt hàng thủy hải sản đơn thuần hay làm nhiệm vụ thu gom rác thải trong cộng đồng dân cư, thu nhập các thành viên bấp bênh, không đủ trang trải cho cuộc sống gia đình, giờ đã có thêm hướng đi mới là sản xuất rau, củ, quả công nghệ cao mang lại nguồn thu nhập khá cao và ổn định; tâm sự với chúng tôi một thành viên của HTX Sản xuất rau củ, quả Thạch Văn phấn khởi nói “Nếu không có Đảng, không có cách mạng, không có khoa học thì vùng đất này chỉ có chó ăn đá, gà ăn sỏi”. Gần đây, dưới sự chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp. Liên minh HTX Hà tĩnh đã cùng phối hợp giúp đỡ, tư vấn, hướng dẫn thành lập mới thêm 5 HTX tại các xã ven biển trên địa bàn các xã của huyện ven biển có đất được quy hoạch (Thạch Hà, Cẩm Xuyên, Nghi Xuân, Kỳ Anh) tiếp tục vận động để thực hiện chương trình trồng rau, củ, quả công nghệ cao đảm bảo cho thương hiệu “ RAU TƯƠI SẠCH HÀ TĨNH ” phát triển bền vững, bay cao, bay xa; cung ứng cho thị trường trong và ngoài tỉnh, hướng tới xuất khẩu ra nước ngoài. Đặc biệt là phấn đấu tạo việc làm, tăng thu nhập ổn định, bền vững cho hàng nghìn lao động.
Liên minh HTX sẽ đồng hành cùng các tổ hợp tác, HTX nâng cao vai trò của mình để tiếp tục xây dựng, giữ vững thương hiệu “Rau tươi sạch Hà Tĩnh”. Sẽ làm đầu mối liên kết giữa 4 nhà, tạo thành liên kết chuổi và tiếp tục hỗ trợ, hướng dẫn thành lập mới các HTX, tổ hợp tác sản xuất rau, củ, quả công nghệ cao. Đồng thời, tiếp tục phối hợp với các huyện có quy hoạch đất trồng rau, củ, quả để tuyên truyền, chỉ đạo thành lập mới được nhiều HTX, tổ hợp tác tiếp cận, ứng dụng có hiệu quả các quy trình công nghệ đã thử nghiệm thành công tại xã Thạch Văn, góp phần thực hiện tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng, phát triển bền vững, thực hiện thành công chương trình mục tiêu xây dựng nông thôn mới.
Hoàng Hiền
Lienminhhtx