Mô hình HTX bán lẻ điện ở Hà Tĩnh (bài 2): “Trả lại tên” cho… ngành điện!

Lúng túng trong công tác quản lý các HTX

Hàng loạt sai phạm trong quá trình hoạt động của các HTX dịch vụ bán lẻ điện thời gian qua cho thấy sự yếu kém nội tại của mô hình này. Tuy nhiên, thẳng thắn nhìn nhận thì còn có lỗi của chính quyền địa phương và cơ quan quản lý nhà nước trong việc quản lý, theo dõi, kiểm tra, giám sát.

Ông Nguyễn Trọng Dũng – Giám đốc HTX Kinh doanh tổng hợp điện Thành Tâm trao đổi với phóng viên Báo Hà Tĩnh về vụ việc "lùm xùm" trong kinh doanh mua bán điện tháng 9/2018.

Trong sự việc tại HTX Kinh doanh tổng hợp điện Thành Tâm, dù đứng chân trên địa bàn, song, khi HTX này hành xử tùy tiện thì chính quyền cơ sở cũng bất lực. HTX tự ý cắt điện khi UBND xã Cẩm Nhượng (huyện Cẩm Xuyên) chưa đồng ý. Khi HTX cắt điện trong thời gian dài, UBND xã nhiều lần làm việc, yêu cầu sớm cấp điện trở lại cho người dân nhưng đơn vị này vẫn bất tuân. Chỉ đến khi Sở Công thương vào cuộc, HTX Kinh doanh tổng hợp điện Thành Tâm mới chịu “thi hành mệnh lệnh”.

Chủ tịch UBND xã Cẩm Nhượng Nguyễn Văn Hùng cho rằng: Hoạt động SXKD của HTX chịu sự quản lý trực tiếp của Sở Công thương. Vì vậy, vai trò quản lý, chỉ đạo của xã gặp rất nhiều khó khăn. Chính quyền địa phương thực sự lúng túng khi xử lý các sai phạm của đơn vị này.

Năm 2017, HTX điện Tiền Phương (TX. Kỳ Anh) bị xử phạt hành chính 6 triệu đồng vì áp giá điện sai mục đích sử dụng.

Lý giải về nguyên nhân sai phạm của các HTX dịch vụ bán lẻ điện, ông Lê Đức Hùng - Trưởng phòng Quản lý Năng lượng (Sở Công thương) thừa nhận: “Các vụ việc sai phạm liên tiếp của các HTX điện trên địa bàn có phần trách nhiệm của Sở Công thương trong việc quản lý, theo dõi, kiểm tra, giám sát. Thời gian qua, chúng tôi đã tiến hành thanh kiểm tra toàn diện các HTX điện, trong đó, đặc biệt chú trọng việc áp giá điện của các HTX. Tuy nhiên, do “khoảng cách” từ sở đến các HTX quá xa, bộ máy của họ không phải là cán bộ, công chức của ngành nên việc thường xuyên kiểm tra, theo dõi vẫn chưa được thực hiện tốt” (?!).

Bàn giao là phương án cần thiết

Thực hiện chủ trương của Chính phủ về việc bàn giao lưới điện hạ áp nông thôn cho ngành điện, đến nay, Công ty Điện lực Hà Tĩnh đang quản lý, vận hành và bán điện cho 257/262 xã, phường, thị trấn. Từ khi tiếp nhận (năm 2008) đến nay, Công ty Điện lực Hà Tĩnh đã đầu tư khoảng 900 tỷ đồng nâng cấp, sửa chữa, xây mới hệ thống đường dây, trạm biến áp theo hướng tinh gọn, hiện đại; đồng thời chú trọng thực hiện các biện pháp kỹ thuật và quản lý, đa dạng hóa các dịch vụ chăm sóc, mang đến tiện ích tối đa cho khách hàng.

Hệ thống lưới điện xã Tượng Sơn (Thạch Hà) được Công ty Điện lực Hà Tĩnh đầu tư bài bản, hiện đại.

Ông Dương Kim Hỡi - Phó Chủ tịch UBND xã Tượng Sơn (Thạch Hà) phấn khởi: “Trước đây, lưới điện của địa phương cũ nát, mất an toàn. Từ năm 2012, khi HTX điện bàn giao lưới điện lại cho Công ty Điện lực Hà Tĩnh quản lý thì tình hình khác hẳn. Theo đó, từ 2 trạm biến áp, nay đã lên tới 6 trạm và đầu tư sửa chữa, xây mới hàng chục km đường dây. Điện lực đã tập trung đầu tư nguồn lực lớn giúp địa phương hoàn thành tiêu chí số 4 về xây dựng NTM…”.

Rõ ràng, với nguồn vốn và chiến lược đầu tư, tính chuyên nghiệp, hiện đại và hệ thống trong cung cấp dịch vụ điện, Công ty Điện lực Hà Tĩnh đã khẳng định thế mạnh của mình khi nhận bàn giao, kinh doanh lưới điện cơ sở.

Nhân dân xã Xuân Viên (Nghi Xuân) phát quang hành lang an toàn lưới điện.

Vẫn biết rằng, các mô hình HTX tồn tại nhằm mục đích tăng tính cạnh tranh trong bán, phát điện. Tuy nhiên, đến thời điểm này, toàn tỉnh chỉ còn 5/262 địa phương có mô hình HTX bán lẻ điện cho thấy, tính “cạnh tranh” đã không thể đáp ứng. Và, với những hạn chế, yếu kém mà các HTX bộc lộ, đa phần chính quyền địa phương và người dân mong muốn cơ quan chức năng nghiên cứu, sớm có giải pháp, lộ trình bàn giao lưới điện cho Công ty Điện lực Hà Tĩnh quản lý.

Trước những bất cập, yếu kém của HTX dịch vụ bán lẻ điện thì việc bàn giao lưới điện cho ngành điện quản lý là phương án cần thiết.

“Cần xem xét, có chủ trương bàn giao lưới điện từ HTX cho Công ty Điện lực Hà Tĩnh để có sự đầu tư đồng bộ, cho khách hàng sử dụng điện được hưởng các dịch vụ chăm sóc tốt nhất” - ông Nguyễn Văn Hùng, Chủ tịch UBND xã Cẩm Nhượng bày tỏ ý kiến.

Về vấn đề này, ông Lê Đức Hùng - Trưởng phòng Quản lý Điện năng, Sở Công thương nêu quan điểm: “HTX dịch vụ bán lẻ điện tồn tại để hình thành và phát triển các cấp độ thị trường điện lực tại Việt Nam theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Quyết định số 63/2013/QĐ-TTg. Tuy nhiên, nếu các HTX điện cứ sai phạm liên tiếp và hoạt động không hiệu quả thì phương án chuyển giao lại cho ngành điện quản lý là tất yếu”.
http://baohatinh.vn/