Những bước tiến vững chắc trong xây dựng NTM

Từ đây, đời sống vật chất và tinh thần của người dân nông thôn cũng được nâng lên một bước.
 

Thêm gần 1.100 xã đạt chuẩn

Theo Văn phòng Điều phối NTM Trung ương, đến nay, Chương trình đã có sự chuyển biến rõ nét về chất lượng và đi vào chiều sâu. Cả nước đã có thêm 18 huyện được công nhận đạt chuẩn NTM, trong đó, có 5 đơn vị cấp huyện đã được Thủ tướng Chính phủ công nhận đạt chuẩn/hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM theo quy định tại Quyết định số 558/QĐ-TTg ngày 05/4/2016; đã có thêm 1.091 xã được công nhận đạt chuẩn NTM (tăng 12,2% so với cuối năm 2015).

Nông thôn ngày càng đổi mới

Một trong những thành công của Chương trình, là hầu hết các địa phương đã có nhiều kinh nghiệm trong chỉ đạo, tổ chức triển khai; bộ máy tham mưu giúp việc đồng bộ, thống nhất xuyên suốt từ Trung ương đến địa phương; người dân và cộng đồng ngày càng hiểu rõ lợi ích và tích cực tham gia hơn vào xây dựng NTM.

“Ngoài ra, Bộ tiêu chí quốc gia về xã NTM giai đoạn 2016-2020 vừa ban hành phù hợp hơn với điều kiện thực tế, trong đó có nhóm tiêu chí bắt buộc (phát triển SX, môi trường, an sinh xã hội…) và nhóm tiêu chí áp dụng linh hoạt (tiêu chí về cơ sở hạ tầng), nên nhận được sự đồng thuận cao. Đến nay đã có 19/63 tỉnh, TP chủ động ban hành Bộ tiêu chí về xã NTM của địa phương để cụ thể hoá Bộ tiêu chí quốc gia. Nhiều huyện, xã bắt đầu thực hiện theo tiêu chí mới của giai đoạn 2016-2020”, ông Nguyễn Minh Tiến, Cục trưởng – Chánh VP Điều phối NTM Trung ương, cho hay.

Xác định phát triển SX gắn với cơ cấu lại nông nghiệp là nhiệm vụ trọng tâm, góp phần quan trọng cải thiện đời sống, nâng cao thu nhập bền vững cho người dân nông thôn, nhiều Văn phòng Điều phối NTM cấp tỉnh đã phối hợp với Sở NN-PTNT, các đơn vị có liên quan, tham mưu cho Ban Chỉ đạo tỉnh chỉ đạo thành công các mô hình về liên kết SX, ứng dụng công nghệ cao trên diện rộng, bước đầu đã đem lại hiệu quả. Như: NTM gắn với phát triển SX nông nghiệp sạch, theo chuỗi liên kết (Hà Nam, Lâm Đồng); ứng dụng hệ thống tưới tiết kiệm, hiệu quả cao (Đồng Nai, Tây Ninh); mô hình NTM gắn với du lịch sinh thái (TX Đông Triều, Quảng Ninh; huyện Hoa Lư, Ninh Bình; huyện Phong Điền, Cần Thơ...).

Chương trình NTM cũng góp phần nâng cao đời sống văn hoá tinh thần người dân nông thôn. Nhiều hình thức văn hóa, văn nghệ dân gian được khôi phục (các chiếu Chèo ở Thái Bình, các đội kèn đồng của huyện Hải Hậu, Nam Định, các CLB Đờn ca tài tử ở ĐBSCL...) được thành lập ngày càng nhiều; những lễ hội văn hóa lành mạnh như Lễ hội hoa tam giác mạch (Hà Giang), Lễ hội hoa ban (Điện Biên)... được hình thành và phát triển, làm phong phú thêm đời sống văn hóa, tinh thần của người dân nông thôn, góp phần thúc đẩy các mô hình xây dựng NTM gắn với du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng...
 

Năm 2017 có ít nhất 31% số xã NTM

Có được những kết quả đáng khích lệ, song Chương trình NTM còn không ít tồn tại, hạn chế. Tiến độ phân bổ các nguồn vốn ngân sách TƯ được giao hàng năm của các địa phương còn chậm. Nhiều nội dung thành phần chưa được các địa phương quan tâm bố trí nguồn lực phù hợp để thực hiện...

“SXNN nhìn chung còn manh mún, nhỏ lẻ, chưa hình thành được nhiều chuỗi giá trị sản xuất bền vững nên thu nhập của người dân còn bấp bênh, phụ thuộc nhiều vào giá cả thị trường. Nhiều địa phương đã xác định được sản phẩm chủ lực để tập trung phát triển nhưng thiếu sự tham gia của DN, HTX nên đến khi thu hoạch vẫn còn lúng túng tìm kiếm thị trường tiêu thụ, bị tư thương ép giá...”, ông Tiến nhận định.

Ngoài ra, vấn đề ô nhiễm môi trường ngày càng có dấu hiệu nghiêm trọng, phức tạp, khó xử lý; chất lượng VSATTP vẫn đang là vấn đề nổi lên được xã hội quan tâm; năng lực của bộ phận cán bộ cơ sở, nhất là ở xã miền núi, đồng bào dân tộc thiểu số còn hạn chế…

Theo Văn phòng Điều phối NTM Trung ương, phấn đấu đến hết năm 2017, cả nước có ít nhất 31% số xã đạt chuẩn NTM, tăng 5% so với năm 2016; có ít nhất 38 đơn vị cấp huyện được Thủ tướng Chính phủ công nhận đạt chuẩn NTM, tăng thêm ít nhất 8 huyện được công nhận đạt chuẩn trong năm 2017; số tiêu chí bình quân/xã cả nước tăng thêm tối thiểu 1 tiêu chí/xã so với năm 2016.

Để làm được điều này, cần nâng cao chất lượng và thực hiện hiệu quả 11 nội dung thành phần của Chương trình MTQG xây dựng NTM, trong đó, tập trung vào các nhiệm vụ chủ yếu là tiếp tục hoàn thiện cơ sở hạ tầng thiết yếu trên địa bàn xã, tập trung ở những xã nghèo, xã đặc biệt khó khăn, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển KT-XH và tăng hưởng thụ trực tiếp cho cư dân nông thôn;

Triển khai một số mô hình SX cụ thể theo hướng cơ cấu lại SXNN gắn với xây dựng NTM; đẩy nhanh công tác chuẩn bị và triển khai Đề án thí điểm “Hoàn thiện và nhân rộng mô hình bảo vệ môi trường trong xây dựng NTM ở các xã khó khăn, biên giới, hải đảo theo hướng xã hội hóa, giai đoạn 2017-2019”. Giữ vững an ninh trật tự và nâng cao đời sống văn hóa trên địa bàn nông thôn.

Các Văn phòng điều phối cấp tỉnh tiếp tục tham mưu cho UBND tỉnh, kiện toàn Ban Chỉ đạo các chương trình MTQG giai đoạn 2016-2020 ở các cấp; Tổ chức các lớp tập huấn cho cán bộ làm công tác xây dựng NTM theo nội dung chương trình mới đã được phê duyệt; Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát trong xây dựng NTM.