Xây dựng khu dân cư NTM kiểu mẫu, vườn mẫu (bài 3): Hành trình không nghỉ

Kết quả đáng kể hơn đó là xây dựng KDC kiểu mẫu, vườn mẫu đã trở thành nhu cầu của người dân với 228 thôn phấn đấu đạt kiểu mẫu và 8.178 hộ tham gia xây dựng vườn mẫu.

Khu dân cư kiểu mẫu: Người dân khẳng định vai trò chủ thể

Trong quá trình xây dựng KDC kiểu mẫu, vườn mẫu, các xã trong toàn huyện Thạch Hà Hà Tĩnh đều đặt mục tiêu (về số lượng) cao gấp đôi so với kế hoạch tỉnh giao. Trong ảnh: Khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu thôn Khang (xã Thạch Liên, Thạch Hà).

Theo Bí thư Huyện ủy Thạch Hà Trần Nhật Tân, xác định KDC kiểu mẫu, vườn mẫu chính là kết quả thực chất của chương trình xây dựng NTM, huyện tiếp tục tập trung cao các giải pháp cho mục tiêu này. Ngoài sự chỉ đạo, đồng hành của huyện thì hệ thống chính trị cấp xã giữ vai trò quyết định. Đây chính là nơi trực tiếp xây dựng khung kế hoạch chi tiết; bám sát tiến độ để đôn đốc, bổ cứu kịp thời, đặc biệt là vận động người dân vào cuộc.

KDC kiểu mẫu, vườn mẫu thôn Đan Trung, xã Thạch Long (Thạch Hà)

Điều đáng mừng là, trong quá trình xây dựng KDC kiểu mẫu, vườn mẫu, các xã đều đặt mục tiêu khá cao: Mỗi năm, tối thiểu xây dựng 2 thôn kiểu mẫu và 20 vườn mẫu (gấp đôi so với kế hoạch tỉnh giao); đồng thời, các thôn khác cũng đồng loạt triển khai từng tiêu chí. Đặc biệt, một số địa phương mạnh dạn phủ kín KDC kiểu mẫu như: Tượng Sơn, Thạch Tiến, Thạch Lưu... Đến cuối năm 2018, huyện phấn đấu có 74 thôn đạt KDC kiểu mẫu và 500 vườn đạt vườn mẫu.

Khu dân cư kiểu mẫu Bắc Châu (xã Kỳ Châu, huyện Kỳ Anh)

Đúc kết sau quá trình chấm thi KDC kiểu mẫu, vườn mẫu toàn tỉnh, Chánh văn phòng Điều phối chương trình xây dựng NTM tỉnh Trần Huy Oánh cho rằng, cái được lớn nhất của Hà Tĩnh đó là người dân đã thực sự thay đổi ý thức về vai trò chủ thể trong xây dựng KDC kiểu mẫu, vườn mẫu nói riêng, xây dựng NTM nói chung. Từ cấp thôn đã có ý thức đặt mục tiêu cao hơn so với quy định chuẩn để hướng tới sự bền vững. Rất nhiều người dân đã chủ động tham gia xây dựng kế hoạch của gia đình, thôn xóm mình trong việc thực hiện các tiêu chí. Như ở thôn Thắng Hòa (Thạch Tân, Thạch Hà), bà con tự bàn bạc và thống nhất đồng loạt cải tạo nhà cửa, xây dựng cảnh quan vườn tược làm sáng cả KDC; thôn Đình Phùng (Cẩm Lạc, Cẩm Xuyên) từ chỗ nhếch nhác, mỗi gia đình đã chủ động thực hiện có chiều sâu các tiêu chí “5 không, 3 sạch”; thôn Sơn Bình (Thượng Lộc, Can Lộc) dù khó khăn nhưng khi toàn dân dốc sức, đã tạo nên diện mạo KDC miền núi thoáng đãng, đẹp mắt.

Nhiều ý kiến cho rằng, việc xây dựng KDC kiểu mẫu, đối với những đơn vị đi sau sẽ khó khăn hơn, vì vậy, cần phát huy cao hơn nữa vai trò lãnh đạo, đồng hành của cả hệ thống chính trị, tiếp tục ban hành chính sách đủ mạnh và có những cuộc thi với giải thưởng lớn để tạo động lực thúc đẩy, cổ vũ người dân.

Vườn mẫu - bước chuyển động trong tư duy

Chủ tịch Hội Làm vườn và Trang trại Hà Tĩnh Nguyễn Xuân Tình cho rằng, phong trào xây dựng vườn mẫu đã thực sự đánh thức nhiều tiềm năng lâu nay bị lãng quên. Những “tấc vàng” ngay trong khu vườn mình sinh sống, nguồn lực lao động trong mỗi gia đình đã được phát huy tối đa để mang lại thu nhập hàng chục, hàng trăm, thậm chí tiền tỷ mỗi năm/hộ. Đặc biệt, vườn kiểu mẫu đã đặt ra yêu cầu hàng đầu là sản phẩm an toàn, phương thức canh tác thân thiện với môi trường sống, cộng đồng và người tiêu dùng. Từ hướng đi đó làm cho tình làng, nghĩa xóm thêm bền chặt và nhân lên những giá trị văn hóa trong NTM.

Trong quá trình xây dựng vườn mẫu, các hộ làm vườn đã chia sẻ cho nhau những kinh nghiệm, cách làm hay, giống cây mới... từ đó tình làng, nghĩa xóm thêm bền chặt và nhân lên những giá trị văn hóa trong NTM.

5 năm triển khai, đến nay, đã có hơn 8.000 khu vườn kiểu mẫu và hàng chục ngàn vườn hộ khác đang được cải tạo để tiếp tục tạo nên giá trị kinh tế mới. Theo Phó Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh Nguyễn Thị Nhuần, điều mừng nhất chính là số đông người nông dân đã có tư duy làm kinh tế vườn. Đây chính là nền tảng để các cấp chính quyền, ngành chuyên môn tìm tòi hướng phát triển cho các sản phẩm hàng hóa từ vườn.

Đầu năm 2018, ông Đặng Văn Hùng ở thôn Đinh Phùng, xã Cẩm Lạc (Cẩm Xuyên) đầu tư hơn 500 triệu đồng cải tạo vườn, trồng cây ăn quả và sử dụng hệ thống tưới nhỏ giọt

Thực tiễn đang đặt ra yêu cầu tìm lời giải cho bài toán tiêu thụ sản phẩm khi các khu vườn trên toàn tỉnh đồng loạt đầu tư sản xuất. Làm thế nào để tạo mối liên kết chặt chẽ giữa những người làm vườn, xây dựng thương hiệu kinh tế vườn nói chung và những sản phẩm chủ lực nói riêng; những doanh nghiệp nào sẽ là đầu kéo cho kinh tế vườn Hà Tĩnh? Những yêu cầu này cần được đặc biệt quan tâm, giải quyết song song với việc nhân rộng vườn mẫu, phát triển kinh tế vườn, góp phần xây dựng KDC kiểu mẫu, xây dựng NTM bền vững.