Sau 4 năm chung sức đồng lòng, bằng niềm tin, sức mạnh và nhiệt tình của cán bộ, nhân dân, sự hỗ trợ của huyện Cẩm Xuyên, tỉnh Hà Tĩnh và Trung ương, sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, xã Cẩm Thành đang trở thành điểm sáng mới trong thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới.
Phát huy dân chủ cơ sở
Cẩm Thành là xã thuần nông nằm ở phía Bắc huyện Cẩm Xuyên, cách thành phố Hà Tĩnh 7km, thuộc vùng hạ du công trình thủy nông Kẻ Gỗ. Từ bao đời nay, cuộc sống của gần 2.000 hộ dân chủ yếu chỉ trông chờ vào hạt lúa củ khoai, mớ rau, con cua, con cá trên đồng. Khi công trình thủy nông Kẻ Gỗ phát huy tác dụng, dưới sự lãnh đạo của cấp ủy chính quyền, người dân Cẩm Thành đã mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu mùa vụ, mạnh dạn áp dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất, đưa năng suất sản lượng lúa lên gấp đôi, gấp ba so với trước. Thế nhưng, số phận của hạt lúa cũng luẩn quẩn như cuộc sống của người nông dân trên đồng khi được mùa thì mất giá, được giá lại mất mùa. Nơi đây lại thường xuyên bị thiên tai, lũ lụt đe dọa nên nhiều khi có làm mà chẳng có ăn.
Làm gì và làm như thế nào để đưa Cẩm Thành phát triển xứng đáng với vùng quê giàu truyền thống cách mạn, và yêu nước? Đại hội Đảng bộ xã lần thứ 30 nhiệm kỳ 2010-2015 xác định ưu tiên phát triển nền nông nghiệp toàn diện kết hợp với ngành nghề dịch vụ thương mại là mục tiêu xuyên suốt cho cả nhiệm kỳ. Khi Nghị quyết Đại hôi Đảng bộ được triển khai cũng là khi chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới ra đời. Thế là một cuộc cách mạng về xây dựng nông thôn mới về xây dựng và thực hiện quy hoạch mà trọng tâm là dồn điền đổi thửa, cải tạo đồng ruộng, xây dựng cánh đồng mẫu lớn gắn với xây dựng kết cấu hạ tầng, bê-tông hóa đường giao thông nông thôn, kênh mương nội đồng được đảng viên châm ngòi và toàn dân thực hiện. Tại các cuộc họp trưng cầu ý kiến nhân dân về thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, nhiều cán bộ lão thành tâm huyết với phong trào chỉ rõ: Kinh nghiệm cho thấy, muốn làm tốt bất cứ việc gì, trước hết phải giữ gìn mối đoàn kết trong Đảng, trong nhân dân, đoàn kết chính là cái gốc để phát huy quy chế dân chủ, không có đoàn kết là không có dân chủ.
Ông Trần Văn Bính, Chủ tịch UBMTTQ xã, rất tâm đắc với ý kiến này và cho biết: Để tạo được sự đoàn kết thống nhất cao trong toàn Đảng, toàn dân, cấp ủy, chính quyền đặc biệt quan tâm đến việc thực hiện Quy chế dân chủ cơ sở. Bất kỳ mọi việc gì liên quan đến quyền và lợi ích chính đáng của người dân cũng đều được thực hiện theo nguyên tắc: “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân hưởng thụ”.
Điểm sáng mới trong trong thực hiện Quy chế dân chủ cơ sở ở Cẩm Thành là xây dựng tinh thần đoàn kết trong Đảng, trong nhân dân, thường xuyên nâng cao vai trò trách nhiệm của Chi ủy và Ban cán sự thôn xóm. Xã cho chủ trương, đầu tư hỗ trợ kinh phí, còn làm như thế nào, huy động sức dân ra sao là do người dân và cán bộ thôn tự bàn bạc quyết định. Tại các cuộc họp, cho dù còn có những ý kiến khác nhau nhưng cuối cùng đều đi đến thống nhất tạo sự đồng thuận cao trong toàn Đảng, toàn dân. Bởi vậy, trong 4 năm thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, Cẩm Thành chưa hề có một đơn thư khiếu kiện vượt cấp nào. Tất cả những vụ việc có dấu hiệu vi phạm trong đầu tư, trong xây dựng kết cấu hạ tầng, trong phân bổ nguồn vốn hỗ trợ khi có ý kiến phản hồi của người dân đều được cấp ủy, chính quyền xem xét, giải quyết thấu tình, đạt lý. Đảng bộ Cẩm Thành có 13 chi bộ, trên 400 đảng viên, phát huy vai trò tiên phong “đảng viên đi trước, làng nước theo sau”, để tăng thêm nguồn lực xây dựng nông thôn mới ngoài các khoản đóng góp theo quy định chung, hàng năm mỗi đảng viên còn tự nguyện góp thêm 100.000 đồng. Việc làm này đã nêu gương cho các đảng viên thuộc diện 76 và nhiều gia đình có điều kiện hưởng ứng làm theo. Đây cũng là cách làm hay để Đảng bộ nhân rộng ra các tổ chức đoàn thể khác.
Trung tâm văn hóa thể thao xã Cẩm Thành.
Đảm bảo tính bền vững các tiêu chí
Cẩm Thành là một trong 12 xã điểm của tỉnh Hà Tĩnh thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới về đích 2013. Vẫn biết đây vừa là vinh dự, vừa là thời cơ thuận lợi để đưa quê hương phát triển toàn diện trên tất cả các lĩnh vực KT-XH- QPAN, nhưng không vì thế mà làm nhanh, làm ẩu, đốt cháy giai đoạn. Ngược lại, hoàn thành được tiêu chí nào phải đảm bảo bền vững tiêu chí đó.
Bằng nhiều cơ chế, chính sách linh hoạt, Cẩm Thành đã huy động được gần 150 tỷ đồng cho chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới. Cùng với việc góp công, góp của, khắp mọi làng quê, đâu đâu cũng sôi nổi phong trào hiến đất, hiến cây, hiến tài sản, để xây dựng điện, đường, trường, trạm, nhà văn hoá và các công trình phúc lợi khác. Những việc làm thiết thực, những hy sinh thầm lặng “mình vì mọi người, mọi người vì mình” đã trở thành biểu tượng đẹp về con người mới trong công cuộc dựng xây nông thôn mới ở Cẩm Thành.
Đến thời điểm này, xã Cẩm Thành cơ bản hoàn thành 19/19 tiêu chí xây dựng nông thôn mới. Có nhiều tiêu chí đạt cao và mang tính bền vững như: thu nhập đạt trên 24 triệu đồng/người/năm; Tỷ lệ hộ nghèo từ 10,27% năm 2010 giảm xuống còn 4,3%; Tỷ lệ lao động có việc làm thường xuyên chiếm 92%; 9/9 thôn được công nhận làng văn hóa; 9/9 thôn đạt chuẩn về an ninh trật tự; toàn xã có 5 HTX, 4 tổ hợp tác và 01 quỹ tín dụng nhân dân hoạt động có hiệu quả, tạo nhiều việc làm và tăng thu nhập cho người lao động.
Nổi bật sau 4 năm thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới ở Cẩm Thành là sự cải thiện đáng kể về hạ tầng - kinh tế - xã hội, nhất là hạ tầng phục vụ sản xuất, thiết yếu dân sinh. Ngoài việc bê-tông hóa gần 13km 7 tuyến đường liên xã, gần 14km 18 tuyến đường liên thôn, trên 35 km 125 tuyến đường ngõ xóm, 19,5 km đường nội đồng, Cẩm Thành còn kiên cố hóa trên 18km kênh mương thủy lợi; xây dựng trên 47 km đường dây hạ áp đảm bảo cho 100% hộ dân được sử dụng điện ổn định; xây dựng mới 3 nhà văn hóa thôn quy mô gần 200 chỗ ngồi, 01 nhà văn hóa xã quy mô 400 chỗ ngồi và cải tạo 6 nhà văn hóa thôn với khuôn viên xanh - sạch - đẹp, đảm bảo cho người dân tham gia các hoạt động văn hóa thể thao ngày cũng như đêm.
Xây dựng nông thôn mới thực chất là hướng đến việc nâng cao thu nhập cho người dân. Với đề án chuyển đổi sản xuất, nâng cao thu nhập ngày càng thiết thực; bám sát tiềm năng, lợi thế của địa phương, Cẩm Thành đang chuyển mạnh theo hướng sản xuất hàng hóa. Đã xuất hiện ngày càng nhiều mô hình trong sản xuất kinh doanh, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, mùa vụ. Toàn xã đã xây dựng 15 mô hình trang trại, gia trại chăn nuôi gia súc, gia cầm, trồng rau an toàn gắn với xây dựng nông thôn mới, bình quân mỗi mô hình cho thu nhập từ 100 - 500 triệu đồng/năm.Tiêu biểu như trang trại nuôi lợn tập trung ở thôn Kênh, trang trại chăn nuôi tổng hợp thôn Đông Mỹ, trang trại sản xuất rau củ quả kết hợp nuôi bò nhốt thôn Nam - Bắc Thành...
Khi người dân hiểu được xây dựng nông thôn mới là xây dựng cho chính mình thì mọi vấn đề liên quan đến văn hoá – xã hội – môi trường cũng sẽ dễ dàng hơn. Kinh tế được cải thiện, kéo theo chất lượng giáo dục toàn diện được nâng lên. Phong trào khuyến học, khuyến tài trong các tổ chức, đơn vị, gia đình, dòng họ hoạt động hiệu quả. Trạm y tế đạt chuẩn quốc gia, công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu cho nhân dân được quan tâm đúng mức. Vệ sinh môi trường từng bước được cải thiện...
Xây dựng nông thôn mới phải có tư duy mới, con người mới. Vì vậy, để đáp ứng yêu cầu thực tiễn, Cẩm Thành đã không ngừng chuẩn hoá hệ thống cán bộ cơ sở để từng bước xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh. Sau khi hoàn thành việc nhập thôn, đến nay các tiêu chí về an ninh, trật tự xã hội, về hệ thống chính trị cơ sở đã đạt chuẩn theo quy định. Chính quyền, các tổ chức đoàn thể ở xã đạt chuẩn “trong sạch, vững mạnh”. Đảng bộ không những liên tục đạt danh hiệu “trong sạch, vững mạnh tiêu biểu” mà còn là một trong những Đảng bộ, Chi bộ điển hình của tỉnh, 2 lần được Tỉnh ủy Hà Tĩnh vinh danh tại Hội nghị sơ kết Nghị quyết TW III về “tiếp tục đẩy mạnh việc Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”.
100% đường bê-tông ở xã đảm bảo tiêu chuẩn về tận thôn xóm.
Vẫn còn nhiều trăn trở
Bốn năm Đảng bộ và nhân dân Cẩm Thành chung sức xây dựng nông thôn mới, thành công đạt được là rất khả quan. Tuy nhiên, thực tiễn cũng đã chứng minh, vẫn còn không ít tồn tại cần phải phân tích sâu, bàn kỹ để rút ra bài học kinh nghiệm. Từ việc lãnh đạo, chỉ đạo cho đến công tác tuyên truyền, nhất là vấn đề quy hoạch, thực hiện quy hoạch, về đề án phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập, xây dựng cơ sở hạ tầng... vẫn còn không ít điều trăn trở nảy sinh từ cơ sở. Đặc biệt, chất lượng quy hoạch và đề án sản xuất chậm được cải thiện. Nhiều thôn xóm còn lúng túng trong việc xây dựng các đề án chuyên sâu, chưa có được những giải pháp và lộ trình thích hợp cụ thể để phát triển sản xuất bền vững. Vai trò của một số cán bộ chưa được phát huy mạnh mẽ, sự vào cuộc của hệ thống chính trị, các đoàn thể và nhân dân chưa đồng bộ. Do nguồn lực tại chỗ hạn chế nên việc phát huy nội lực chưa mạnh, bên cạnh đó có nhiều tiêu chí chưa hoàn thiện, chưa biết ưu tiên để đầu tư cho phù hợp nên dẫn đến chậm tiến độ thực hiện. Mặc dầu thu nhập từ nông nghiệp đạt kết quả khá nhưng đầu ra chưa ổn định. Vấn đề này, ông Hoàng Minh Thọ, Bí thư Đảng ủy xã, không dấu nổi băn khoăn khi sản phẩm của người nông dân làm ra còn thiếu nơi tiêu thụ, khi mối liên kết 4 nhà vẫn đang có nhiều khoảng cách. Ông Thọ cho biết thêm: Thực hiện cho được 19 tiêu chí đã khó nhưng giữ vững được 19 tiêu chí lại càng khó hơn. Bởi vậy, cần tiếp tục giữ vững sự đoàn kết nhất trí, phát huy vai trò làm chủ của nhân dân, của chi bộ và ban cán sự thôn xóm trong việc củng cố, nâng cao chất lượng và tính bền vững của các tiêu chí. Một trong những vấn đề mà cấp ủy, chính quyền quan tâm nhất là vận dụng cơ chế, chính sách, tranh thủ sự giúp đỡ của huyện, tỉnh, Trung ương và các nhà doanh nghiệp để xây dựng chuỗi liên kết trong sản xuất, không để xảy ra trình trạng được mùa mất giá, được giá mất mùa như thời gian qua.
Có thể nói, từ thực tế sinh động ở cơ sở, Cẩm Thành đã đúc rút được nhiều bài học kinh nghiệm quý về xây dựng nông thôn mới. Nhưng tựu trung hơn cả vẫn là những bài học kinh nghiệm về phát huy quyền làm chủ của người dân, về đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động, bài học về cơ chế chính sách và nhất là huy động nguồn lực bằng việc xác định nguồn lực tại chỗ đóng vai trò chính trong xây dựng nông thôn mới luôn có ý nghĩa xuyên suốt cả lộ trình. Để huy động tốt nội lực trong dân cần phải thực thi tốt Quy chế dân chủ cơ sở, công khai, minh bạch các nguồn đầu tư, kinh phí hỗ trợ cho từng thôn. Trao quyền tự chủ cho cộng đồng, người dân được trực tiếp tham gia, bàn bạc lựa chọn công trình, hạng mục triển khai trên địa bàn thôn, xóm; người dân phải là chủ thể quyết định mức đóng góp và tổ chức thực hiện...
Ông Phạm Văn Trí, thôn trưởng thôn Kênh, người có bề dày kinh nghiệm trong hoạt động cơ sở, khẳng định: Muốn thực hiện tốt chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới trước hết phải tạo được sự đồng thuận cao trong Đảng, trong nhân dân. Đặc biệt, khi trao quyền cho cơ sở thì cán bộ thôn xóm gương mẫu trước dân chưa đủ mà phải có kiến thức để lãnh đạo, quản lý, điều hành, khơi dậy sức dân bằng phát huy có hiệu quả vai trò chủ thể của người dân trong mọi phong trào.
Kiên trì trồng cây chắc chắn có ngày hái quả, một điều hết sức có ý nghĩa là đúng vào dịp tổ chức ngày hội Đại đoàn kết toàn dân 18/11/2014, Cẩm Thành đã về đích xây dựng nông thôn mới với những kết quả khá nổi bật và toàn diện. Bộ mặt nông thôn từng bước khởi sắc, đời sống của người dân từng bước được cải thiện. Tuy nhiên, so với yêu cầu của sự phát triển, ông Dương Danh Hóa, Chủ tịch UBND xã, cho rằng: Đây chỉ mới là những kết quả bước đầu, trong thời gian tới, còn phải phấn đấu nhiều hơn nữa, nỗ lực nhiều hơn nữa mới xứng đáng với niềm tin của Đảng và Nhà nước, và mới có thể kỳ vọng về một danh hiệu đơn vị Anh hùng lao động trong thời kỳ đổi mới. Thuận lợi có nhiều, nhưng khó khăn thách thức vẫn là những trở lực không nhỏ trên bước đường đi tới. Với những thành công và bài học kinh nghiệm rút ra từ thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới, hơn bao giờ hết, khát vọng thêm một danh hiệu anh hùng của người dân Cẩm Thành đang hiện hữu từng ngày trong âm vang của bài ca lao động, dựng xây cuộc sống mới vì dân giàu nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, giàu đẹp, văn minh./.
Trần Vũ Thìn
Theo kinhtenongthon.com.vn