Vũ Quang là huyện miền núi, đời sống của bà con nhân dân còn gặp nhiều khó khăn, nhận thức của người dân còn hạn chế, nhất là trong vấn đề sinh đẻ, KHHGĐ. Xác định tầm quan trọng của công tác dân số KHHGĐ với sự phát triển của xã hội, ổn định chính trị ở địa phương, trong những năm qua cùng với sự quan tâm của cấp ủy, chính quyền địa phương, sự phối hợp tham gia tích cực của các ban, ngành, đoàn thể, công tác dân số KHHGĐ ở huyện Vũ Quang đã đạt được những kết quả quan trọng, chất lượng dân số trên địa bàn huyện ngày càng được nâng cao.
Trước đây, khi nói đến Vũ Quang, người ta chỉ biết đến là một huyện miền núi nghèo, có tỷ lệ gia tăng dân số cao nhất của tỉnh, nhất là tình trạng sinh con thứ 3 trở lên ở nơi đây diễn ra khá phổ biến. Tuy nhiên, trong 5 năm trở lại đây, huyện Vũ Quang đã có bước tiến vượt bậc, tỷ lệ sinh con thứ 3 giảm rõ rệt,nhận thức của người dân được nâng lên. Để đạt được kết quả trên là sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền địa phương, đặc biệt là đội ngũ làm công tác dân số, KHHGĐ từ huyện đến cơ sở.
Nhìn cuộc sống vui vẻ, đầm ấm, hạnh phúc của gia đình anh Nguyễn Đăng Hà và vợ Lê Thị Thành, người dân thôn Đồn Thượng, xã Đức Liên không khỏi ngưỡng mộ và quý mến. Chị là giáo viên, còn anh làm kinh tế trang trại. Vợ chồng anh chị nhiều năm nay nuôi con 1 bề là gái, tuy nhiên gia đình luôn đầy ắp tiếng cười nói vui vẻ. Gia đình anh chị luôn hạnh phúc khi 2 con gái của anh chị đều chăm ngon, học giỏi, là niềm tự hào của gia đình và nhà trường nơi các cháu học tập. Điều đáng quý ở đây, đó là anh Hà luôn động viên vợ và quyết tâm nuôi 2 con trưởng thành, không có ý định sinh thêm con nữa.
Anh Nguyễn Đăng Hà luôn sát cánh cùng con gái trong quá trình học tập
Gia đình chị Trần Thị Hằng ở Đức Lĩnh chăm lo phát triển kinh tế
Xác định công tác truyền thông giữ vai trò quan trọng trong nâng cao nhận thức, thay đổi thái độ, hành vi của người dân về công tác dân số, chăm sóc sức khỏe sinh sản, KHHGĐ, Trung tâm Dân số KHHGĐ huyện Vũ Quang đã phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể của huyện, chính quyền các xã, thị trấn đẩy mạnh tuyên truyền với nhiều hình thức đa dạng, nội dung phong phú. Đặc biệt, Trung tâm đã tham mưu cho UBND huyện giao chỉ tiêu và đánh giá từng địa phương dựa theo chỉ số vi phạm pháp lệnh dân số. Cùng với đó, triển khai các giải pháp tích cực nhằm thực hiện Đề án giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh, Đề án sàng lọc trước sinh và sàng lọc sơ sinh.
Là địa phương đạt chuẩn NTM năm 2016, cùng với việc tập trung hoàn thành các tiêu chí, xã Đức Hương xem chỉ tiêu về phát triển dân số cũng như hạn chế tình trạng sinh con thứ 3 là nhiệm vụ hết sức quan trọng, góp phần không nhỏ trong chỉ tiêu đánh giá tiêu chí văn hóa. Vì vậy, Đảng ủy, chính quyền địa phương nơi đây đã vào cuộc một cách quyết liệt. Đội ngũ làm công tác dân số đã tham mưu cho chính quyền ban hành các Nghị quyết lãnh đạo, đồng thời từng cộng tác viên dân số bám nắm địa bàn, sâu sát từng thôn xóm. Với phương châm “Đi từng ngõ, gõ cửa từng nhà”, nắm rõ các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ, đặc biệt là các gia đình sinh con một bề là gái để tuyên truyền vận động, hướng dẫn các biện pháp tránh thai hiệu quả. Nhờ đó nhận thức của người dân được nâng lên, tình trạng vi phạm chính sách dân số giảm đáng kể. Có thể nói, công tác dân số KHHGĐ ở huyện Vũ Quang đã từng bước đi vào chiều sâu. Hàng năm huyện đã ra các Chỉ thị, Nghị quyết chỉ đạo về công tác dân số; tổ chức Hội nghị đánh giá rút kinh nghiệm công tác DS–KHHGĐ. Cùng với đó, huyện đã đẩy mạnh và tăng cường công tác truyền thông, nói chuyện chuyên đề trực tiếp tại cộng đồng và trong trường học, với các nội dung về sức khỏe sinh sản, kế hoạch hóa gia đình, sức khỏe tiền hôn nhân, thực trạng và hậu quả của việc phá thai… Bên cạnh đó, các Trạm y tế các xã đã thực hiện tốt công tác khám, chữa bệnh ban đầu, cung cấp sản phẩm truyền thông cho nhóm đối tượng chính là bà mẹ mang thai; theo dõi, tư vấn, giúp đỡ các trường hợp được xác định là có nguy cơ cao, bệnh lý, hỗ trợ chuyển tuyến. Nhờ vậy chất lượng dân số được nâng lên.
Trong năm 2016, công tác dân số KHHGĐ tại huyện Vũ Quang đạt kết quả khá nổi bật, số trẻ sinh ra là 484 cháu, giảm 18 cháu so với năm 2015 và đạt tỷ suất sinh thô là 14.6%o giảm 1%o so với năm 2015, tỷ lệ tăng dân số tự nhiên là 8,2%o. Tỷ số giới tính khi sinh là 116,8 nam/100 nữ .Tổng số trẻ sinh ra là con thứ 3 trở lên là 71 cháu, chiếm tỷ lệ 14.7%, giảm 0.2% so với năm 2015. Các xã có tỷ lệ sinh trên 2 con giảm nhanh và ở mức thấp như là Đức Hương 5,8%, Đức Bồng 6,7%, Đức Giang 7,4%, Hương Minh 8,1%. Chất lượng dân số về tầm vóc, trí tuệ ngày càng được cải thiện. Tỷ lệ suy dinh dưỡng trẻ em dưới 5 tuổi giảm 1% ; tỷ suất chết trẻ dưới 5 tuổi là 9%o, tăng 1 điểm %o so với năm 2015.
Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác dân số, kế hoạch hóa gia đình ở huyện Vũ Quang vẫn còn gặp nhiều khó khăn, thử thách. Ông Nguyễn Sinh Thành – Phó giám đốc Trung tâm DS – KHHGĐ huyện Vũ Quang cho biết: “Một số chỉ tiêu vẫn không thể đạt so với kế hoạch trong suốt giai đoạn, đó là tỷ suất sinh giảm chậm và vẫn còn ở mức cao; Tỷ lệ sinh trên hai con đã giảm song số cán bộ, vi phạm chính sách dân số sinh trên hai con lại tăng lên. Đặc biệt tỷ số giới tính khi sinh đang tăng cao trở lại với biến động khó lường, khó kiểm soát. Công tác tuyên truyền, giáo dục, triển khai, quán triệt các văn bản ở một số địa phương, đơn vị còn chậm. Cùng với đó, các chế tài thưởng phạt về vi phạm chính sách DS-KHHGĐ chưa nghiêm. Hệ thống y tế đã được nâng cấp, song vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu khám chữa bệnh của nhân dân. Tỷ lệ trẻ em suy dinh dưỡng vẫn ở mức cao chiếm 12,84%, chất lượng dân số chậm được cải thiện... Với những khó khăn, thử thách trên đòi hỏi việc nâng cao chất lượng dân số cần là ưu tiên hàng đầu của chiến lược dân số của huyện Vũ Quang trong giai đoạn hiện nay”.
Với mục tiêu phấn đấu đạt và vượt các chỉ tiêu về phát triển Dân số, thời gian tới huyện Vũ Quang tiếp tục đổi mới nội dung, phương pháp tuyên truyền các chính sách về DS-KHHGĐ đến với người dân, qua đó từng bước nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Đồng thời thực hiện thành công chiến lược quốc gia, chuyển hướng từ Dân số KHHGĐ sang Dân số và phát triển.
Bài, ảnh: Bích Hường
Đài Vũ Quang