Xây dựng mô hình liên kết nông dân - doanh nghiệp, giải pháp xã hội hóa XDNTM

Đặc biệt là mấy năm gần đây, hệ thống Khuyến nông đã tích cực tham gia vào Chương trình mục tiêu quốc gia XDNTM. Trao đổi với phóng viên Kinh tế nông thôn xung quanh vấn đề này, ông Phan Huy Thông, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia (TTKNQG, Bộ Nông nghiệp và PTNT) cho biết:

Cùng với các hoạt động trụ cột là tư vấn, đào tạo, chuyển giao tiến bộ kỹ thuật, TTKNQG đang tích cực tham gia vào chương trình mục tiêu quốc gia XDNTM. Cụ thể, ở cấp Trung ương, TTKNQG đã tham gia vào khâu chỉ đạo của Bộ Nông nghiệp và PTNT, mà trực tiếp là đồng chí Giám đốc tham gia vào Ban chỉ đạo XDNTM của Bộ. Ngoài ra, còn phân công cán bộ tham gia vào các tiểu ban, chỉ đạo thúc đẩy phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập, đào tạo nguồn nhân lực…

Thứ nhất, về công tác tuyên truyền, từ năm 2012, chúng tôi đã tổ chức các chuyên mục về XDNTM trên 2 kênh thông tin quan trọng của đơn vị là website khuyennongvn.gov.vn và Bản tin Khuyến nông Việt Nam (xuất bản 2 tháng/số), trong đó chúng tôi thường xuyên đăng tải các văn bản, chủ trương của Chính phủ, của Bộ về chương trình này; cập nhật tình hình triển khai công việc của Bộ, các địa phương. 

Để nâng cao nhận thức cho cán bộ KN, nhất là cán bộ cấp cơ sở về NTM, đầu năm 2013, chúng tôi đã dành một phần kinh phí KN để tổ chức 2 lớp đào tạo về NTM cho cán bộ KN ở một số tỉnh Đồng bằng sông Hồng. Đây cũng là các lớp đào tạo đội ngũ “tiểu giáo viên”, quy mô 30 người/lớp, nhằm giúp đội ngũ cán bộ KN cấp tỉnh, huyện nắm rõ nội dung của chương trình XDNTM cũng như vai trò, nhiệm vụ của lực lượng KN, để sau đó họ đào tạo lại cho những đối tượng khác. 

Thứ hai, TTKNQG đang tham gia tích cực vào việc chuyển giao công nghệ, đào tạo nghề cho LĐNT. Từ năm 2011, TTKNQG đã được giao thí điểm đào tạo nghề cho 11 xã điểm XDNTM của cả nước, theo đó, TTKNQG đã mở 11 lớp đào tạo nghề nông nghiệp cho 11 xã. Các lớp học đã được tổ chức sơ kết, được Ban chỉ đạo dạy nghề cho LĐNT đánh giá tốt. 

Từ 11 lớp thí điểm này, chúng tôi đã trình Bộ phê duyệt, và được Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo TTKNQG tham gia vào công tác đào tạo nghề nông nghiệp cho LĐNT. Thực ra trước đây, KN cũng tham gia đào tạo, nhưng hầu hết là do các đơn vị khác mời với tư cách là giảng viên, nhưng kể từ năm 2012, TTKNQG sẽ là lực lượng chính của ngành nông nghiệp tổ chức các lớp đào tạo nghề nông nghiệp cho LĐNT trên cả nước. 

Đồng thời, TTKNQG cũng giao cho các tỉnh tham gia tổ chức đào tạo nghề, bằng cách tổ chức 63 lớp đào tạo, bồi dưỡng, cấp chứng chỉ sư phạm dạy nghề cho cán bộ KN các tỉnh, huyện, nhằm giúp họ có đủ điều kiện để đăng ký giảng dạy các nghề nông nghiệp, với tư cách là người chủ trì. 

Căn cứ theo nhu cầu của các địa phương, năm nay chúng tôi tổ chức thêm 30 lớp đào tạo, bồi dưỡng cho TTKN các tỉnh, bắt đầu triển khai từ tháng 5 đến tháng 9, mỗi lớp diễn ra trong 7 - 10 ngày. 

Thứ ba, TTKNQG cũng định hướng cho các dự án KN Trung ương là khi xây dựng mô hình trình diễn, nên ưu tiên xây dựng ở xã điểm NTM. Trước đó, năm 2011, TTKNQG đã xây dựng 11 mô hình trình diễn gắn với chuyển đổi cơ cấu cây trồng - vật nuôi ở 11 xã điểm XDNTM. Đến hết năm 2012, các mô hình đã kết thúc và đạt kết quả khá tốt. 

Có thể nói, những dự án ở cấp Trung ương đã bước đầu tạo điểm nhấn cho chương trình XDNTM. Còn ở địa phương, hệ thống KN đã triển khai những công việc gì, thưa ông?

Từ những thành công ban đầu, TTKNQG đã chỉ đạo TTKN các tỉnh, thành phố bám sát định hướng phát triển nông nghiệp, XDNTM của địa phương đó, và lưu ý khi chọn tiến bộ kỹ thuật nào, đối tượng cây trồng - vật nuôi nào,... cũng phải gắn với quy hoạch XDNTM ở nơi đó, tạo điều kiện tổ chức đánh giá, rút kinh nghiệm và nhân rộng. 

Đồng thời, chúng tôi cũng liên tục chỉ đạo TTKN các địa phương phải dành thời lượng nhất định để giới thiệu, phổ biến các điểm sáng XDNTM, gương điển hình sản xuất giỏi trên hệ thống đài phát thanh, truyền hình… Nhất là khi tổ chức tham quan, hội thảo, diễn đàn Khuyến nông @ nông nghiệp cũng phải dành một số chuyên mục, chuyên đề gắn với XDNTM. Ví dụ năm 2012, chúng tôi đã phối hợp với các địa phương tổ chức 6 đoàn tham quan từ vùng này sang vùng kia, từ miền Nam ra miền Bắc và ngược lại để cán bộ KN có thêm kiến thức, kinh nghiệm, từ đó tham gia vào quá trình này một cách hiệu quả. 

Ngoài ra, đội ngũ cán bộ KN trên khắp cả nước cũng thường xuyên có mặt trong các cuộc vận động xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở, xây dựng Tủ sách KN, tổ chức các CLB KN…, góp phần thực hiện tiêu chí văn hóa trong XDNTM.

Thưa ông, một trong những khó khăn của hầu hết các địa phương khi tham gia vào quá trình XDNTM là thiếu vốn. Vậy, TTKNQG đang sử dụng những nguồn vốn nào cho nhiệm vụ này? 

Hiện, TTKNQG chưa có kinh phí riêng để phục vụ cho việc tham gia vào chương trình XDNTM, mà chủ yếu là lồng ghép vào các chương trình, dự án, đồng thời huy động vốn từ xã hội hóa. Một điều rất quan trọng là, trong XDNTM có tiêu chí khuyến khích, thu hút doanh nghiệp (DN) vào đầu tư cho lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn, do đó, TTKNQG đã xây dựng các mô hình liên kết giữa nông dân - DN, kêu gọi DN tham gia vào chuỗi sản xuất ở nông thôn như mô hình cánh đồng mẫu lớn, sản xuất lúa lai, chế biến... TTKNQG cũng triển khai một số dự án khuyến công nhằm đưa máy móc vào sản xuất nông nghiệp để nâng cao năng suất lao động, thay đổi phương thức làm ăn của nông dân, như đưa máy gặt đập liên hợp vào sản xuất lúa, hỗ trợ nông dân xây dựng các lò sấy lúa quy mô vừa và nhỏ ở ĐBSCL… và những dự án này đều thu hút nhiều DN tham gia. 

Cái hay của mô hình liên kết là mang lại lợi ích cho nhiều bên tham gia, theo đó, chúng tôi huy động được nguồn vốn của DN vào xây dựng mô hình, DN có cơ hội giới thiệu sản phẩm, quảng bá thương hiệu, còn nông dân thì chắc chắn là được hưởng lợi từ chương trình. 

Cùng tham gia vào chương trình XDNTM còn có hệ thống cơ quan báo chí, đài phát thanh, truyền hình từ Trung ương tới địa phương, trong đó có báo Kinh tế nông thôn. Là cơ quan có nhiều nhiệm vụ gắn liền với công tác thông tin tuyên truyền, ông có đánh giá như thế nào về điều này?

Tôi cho rằng, XDNTM là cuộc vận động lớn của cả nước, cần có sự tham gia, vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, các tổ chức xã hội, đoàn thể, trong đó các cơ quan thông tin đại chúng có vai trò rất quan trọng. Một là, báo chí tham gia tích cực vào việc chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về chương trình XDNTM để mọi người hiểu và chung tay thực hiện; hai là, tích cực giới thiệu những điển hình, tấm gương ở các cấp để từ đó học tập lẫn nhau. Đồng thời, do theo sát chương trình nên báo chí đã kịp thời phát hiện những bất cập, khó khăn trong quá trình triển khai thực hiện để kiến nghị với Ban chỉ đạo XDNTM các cấp nhằm có sự điều chỉnh kịp thời. 

Rõ ràng, cùng với phản ánh của các địa phương, Ban chỉ đạo XDNTM các tỉnh và cơ quan thông tin đại chúng, Chính phủ đã quyết định sửa đổi, bổ sung một số tiêu chí cho sát với thực tế. Điều đó cho thấy, với thế mạnh của mình, đội ngũ báo chí, phát thanh truyền hình đã phát huy vai trò vô cùng quan trọng trong công tác tuyên truyền, trong đó có Báo Kinh tế nông thôn. Hầu hết tin, bài của báo về công tác XDNTM đều rất bổ ích với những người làm nông nghiệp nói chung và những người làm công tác KN tại cơ sở nói riêng. 

Ngoài ra, trong những năm qua, báo Kinh tế nông thôn đã phối hợp với TTKNQG triển khai khá nhịp nhàng, có hiệu quả các chương trình thông tin tuyên truyền, phổ biến tiến bộ kỹ thuật, giới thiệu mô hình, đồng thời báo cũng tham gia đầy đủ, bám sát, phản ánh kịp thời các hoạt động của TTKNQG cũng như TTKN các địa phương. Đặc biệt là sự phối hợp này càng trở nên nhịp nhàng, chặt chẽ, liên tục hơn từ sau khi Bộ Nông nghiệp và PTNT, Trung ương Hội Làm vườn Việt Nam, cơ quan chủ quản của báo, ký nghị quyết liên tịch.

Minh Huệ (thực hiện)
Nguồn;kinhtenongthon.com.vn