Nghệ An nhân rộng mô hình thôn, bản nông thôn mới

Ðiểm sáng Tương Dương

Ðến nay, sau bảy năm thực hiện chương trình xây dựng NTM tại huyện Tương Dương, ít ai có thể ngờ huyện nghèo 30a (được hưởng chương trình hỗ trợ giảm nghèo nhanh và bền vững theo Nghị quyết 30/A/2008/NQ-CP của Chính phủ) này đã lập kỳ tích,

khi có đến ba xã 30a và xã biên giới về đích NTM. Trong đó Thạch Giám là xã 30a đầu tiên của cả nước về đích NTM vào năm 2015. Tiếp đến là các xã Tam Thái và Tam Quang lần lượt cán đích NTM. Cùng với việc xây dựng xã NTM, huyện Tương Dương chủ trương tập trung các nguồn lực ưu tiên xây dựng thôn, bản NTM ở vùng biên giới để trở thành điểm sáng vùng biên. Bản Huồi Cọ, xã Nhôn Mai, một bản 100% đồng bào dân tộc Mông, đến nay đã trở thành điểm sáng về phát triển kinh tế - xã hội. Ngoài các mô hình chăn nuôi, trang trại, bản đã phát triển được hơn 40 ha chanh leo, cho thu nhập 150 đến 200 triệu đồng/ha. Huồi Cọ còn được biết đến là bản hiếu học, khi tất cả các cháu trong độ tuổi đi học đều được đến trường...

Theo Chủ tịch UBND huyện Tương Dương Nguyễn Văn Hải: Việc xây dựng thôn, bản NTM ở huyện được tiếp thêm sức mạnh khi tháng 3-2016, tỉnh Nghệ An ban hành Quyết định 1263/QÐ-UBND với 15 tiêu chí thôn, bản đạt chuẩn NTM và chọn bản Bãi Sở, xã Tam Quang làm điểm xây dựng thôn, bản NTM của tỉnh. Trên cơ sở đó, Tương Dương đã chớp thời cơ, tổ chức rút kinh nghiệm và nhân rộng mô hình thôn, bản NTM, bằng việc xây dựng Ðề án xây dựng thôn, bản NTM đến năm 2020; đồng thời, tập trung huy động, ưu tiên bố trí các nguồn lực hỗ trợ, như Chương trình 135, xóa đói, giảm nghèo, xóa nhà tranh tre, dột nát... Ðến nay, toàn huyện đã có sáu thôn, bản về đích NTM; năm 2018 phấn đấu thêm bảy thôn, bản đạt NTM, các năm 2019-2020 có thêm 23 thôn, bản NTM.

Chúng tôi có mặt tại bản Quang Phúc, xã Tam Ðình, huyện Tương Dương, nằm bên dòng Huồi Cớ thơ mộng. Nơi đây đang thực hiện những tiêu chí cuối cùng để cán đích bản chuẩn NTM. Dù còn nhiều khó khăn nhưng bản Quang Phúc đã huy động các nguồn lực để hoàn thành bê-tông hóa 4 km đường nội bản rộng 2 đến 3 m đến từng nhà, thay cho cảnh lầy lội trước đó. Những ngôi nhà dột nát đã được thay bằng nhà “ba cứng” bên cạnh những ngôi nhà sàn truyền thống khang trang, sạch đẹp, không còn cảnh chuồng trâu, chuồng lợn dưới gầm sàn như trước.

Bí thư Chi bộ bản Quang Phúc Lô Văn Tăng cho biết: “Sau gần hai năm nỗ lực xây dựng bản NTM, chúng tôi đã nỗ lực hoàn thành những tiêu chí cuối cùng về môi trường và thu nhập”. Ðể đạt được tiêu chí môi trường, Chi bộ và lãnh đạo bản đã đến từng hộ tuyên truyền vận động người dân, tìm mọi cách di chuyển các chuồng chăn nuôi gia súc, gia cầm, nhà vệ sinh ra xa khu vực nhà ở. Ðã thành thông lệ, sáng chủ nhật hằng tuần, mọi người dân tham gia tổng vệ sinh toàn bản; thu gom rác về khu vực tập trung để xử lý… Chỉ tiêu được thực hiện thành công nhất trong xây dựng NTM của bản Quang Phúc là phát triển kinh tế, tăng thu nhập. Với lợi thế có khu du lịch sinh thái Khe Cớ, mới đây được huyện quan tâm đầu tư xây dựng cầu vào khu du lịch, bản đã nhanh chóng vận động người dân mở đường quanh khu du lịch và phát triển các dịch vụ. Ðến nay, đã có hơn 50 hộ tham gia dịch vụ ăn uống, trông giữ xe… phục vụ khách du lịch. Cùng với hàng chục trang trại trồng rừng, Quang Phúc còn phát triển các mô hình chăn nuôi, trồng trọt, tăng sự đa dạng các loại hình dịch vụ cho khu du lịch. Một số lao động mạnh dạn vay vốn tín dụng ưu đãi để phát triển sản xuất, đi xuất khẩu lao động hay học nghề để trở thành công nhân. Nhờ đó, thu nhập của người dân trong bản sáu tháng đầu năm 2018 bình quân đạt 20 triệu đồng/người, cao hơn 40% so với cùng kỳ năm trước. “Sau khi hoàn thành việc xây dựng bản NTM, đời sống vật chất và tinh thần của hơn 300 hộ dân trong bản đã được cải thiện đáng kể. Bản đang lên kế hoạch xây dựng mô hình du lịch cộng đồng để thu hút khách du lịch nhằm tăng thu nhập và việc làm cho bà con dân bản”, Bí thư Chi bộ bản Quang Phúc Lô Văn Tăng khẳng định.

Phó Chủ tịch UBND xã Tam Ðình Vi Văn Miên cho biết: Ngoài hai bản Quang Thịnh và Quang Phúc cán đích NTM, hiện địa phương đang chỉ đạo quyết liệt một số bản tiếp theo về đích NTM trong những tháng tới. Cùng với đó, Tam Ðình cũng gấp rút hoàn thành sân thể thao của xã, nâng cấp trường mầm non, xây dựng các hố rác tập trung ở các bản… để phấn đấu về đích xã NTM vào cuối năm 2018. Trước đó, ba bản: Bãi Sở, Làng Mỏ, Làng Nhùng về đích NTM đã góp phần giúp xã Tam Quang, xã biên giới đầu tiên của tỉnh Nghệ An đạt chuẩn NTM năm 2017…

Nhân rộng mô hình thôn, bản NTM

Theo Phó Chánh văn phòng Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM tỉnh Nghệ An Nguyễn Văn Hằng: Tỉnh nhận thấy việc xây dựng NTM cấp xã để đạt chuẩn 19 tiêu chí là rất khó đối với những xã miền núi, vùng sâu, vùng xa. Qua thực tiễn xây dựng NTM thành công tại các xã 30a và xã biên giới ở một số huyện miền núi, Nghệ An đã chủ động ban hành bộ tiêu chí NTM cấp thôn, bản với 15 tiêu chí liên quan để chỉ đạo xây dựng NTM ở các xã miền núi khó khăn. Bộ tiêu chí này đã tạo động lực, làm dấy lên phong trào xây dựng NTM ở các xã khó khăn, có sức lan tỏa khắp khu vực miền núi miền tây của tỉnh. Trong hai năm 2016 và 2017, tỉnh Nghệ An vừa tổ chức làm thí điểm vừa nhân rộng được 50 thôn, bản được công nhận NTM. Tiếp đà thắng lợi, năm 2018, các địa phương tiếp tục đăng ký phấn đấu 83 thôn, bản đạt chuẩn NTM.

Trong quá trình triển khai lập kế hoạch xây dựng thôn, bản NTM, các địa phương xác định rõ những lợi thế, khó khăn, xây dựng mục tiêu, nội dung công việc cần thực hiện, nhu cầu kinh phí và thời gian thực hiện. Từng thành viên Ban chỉ đạo xã, thôn, bản, từng tổ chức đoàn thể phụ trách từng tiêu chí; tuyên truyền đến từng hộ để người dân hiểu rõ mình là chủ thể trong xây dựng và hưởng thụ thành quả NTM; hướng dẫn người dân chỉnh trang nhà cửa, cải tạo vườn tạp, trồng cây xanh, xây dựng công trình vệ sinh, chuồng trại chăn nuôi; vận động người dân hiến đất, góp công, góp của, kêu gọi hỗ trợ đóng góp của con em xa quê để đầu tư cơ sở hạ tầng. Người dân hết sức chú trọng, quan tâm việc phát triển sản xuất, đưa các giống cây trồng có năng suất, chất lượng, hiệu quả cao vào sản xuất. Bước đầu, đã xây dựng được các mô hình sản xuất có hiệu quả, cho thu nhập cao, như mô hình trồng chanh leo ở các thôn, bản thuộc hai huyện Quế Phong, Tương Dương; trồng thanh long ruột đỏ ở xã Tam Quang (Tương Dương); các hộ sản xuất đã thành lập các tổ, nhóm liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm như ở xã Kỳ Tân (huyện Tân Kỳ), xã Mường Nọc (huyện Quế Phong)...

Cùng với chính sách hỗ trợ xi-măng của tỉnh, thời gian qua, nhiều địa phương đã ban hành cơ chế, chính sách động viên, khuyến khích các thôn, bản phấn đấu đạt chuẩn NTM. Thí dụ, huyện Tương Dương thưởng 70 triệu đồng, trong đó, 50 triệu đồng để bản, làng đầu tư xây dựng công trình hoặc mua sắm trang thiết bị nhà văn hóa cộng đồng và 20 triệu đồng tổ chức lễ công nhận đạt chuẩn; huyện Tân Kỳ hỗ trợ 30 tấn xi-măng/km làm đường giao thông ngõ, xóm; huyện Quỳ Châu hỗ trợ tiêu chí môi trường (xây lò đốt rác thải) và hỗ trợ lễ công bố bản đạt chuẩn là 10 triệu đồng/bản... Các địa phương đã có những cách làm sáng tạo, cách tiếp cận phù hợp tình hình thực tế của địa phương, với phương châm, “có nhiều thôn, bản đạt chuẩn NTM sẽ có xã đạt chuẩn NTM”. Mặt khác việc triển khai thực hiện xây dựng NTM cấp thôn, bản không những giúp người dân thật sự phát huy vai trò chủ thể và chủ động hơn trong công việc của mình, đẩy lùi tư tưởng trông chờ ỷ lại, mà còn tạo ra khí thế thi đua giữa các gia đình, dòng họ, giữa các thôn, bản với nhau, từ đó thúc đẩy đồng loạt phong trào xây dựng NTM trong toàn xã... Vì vậy tỉnh Nghệ An xác định, bên cạnh việc xây dựng NTM cấp xã thì việc xây dựng thôn, bản đạt chuẩn NTM phù hợp yêu cầu, nguyện vọng của đồng bào các dân tộc, tạo động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, cải thiện hệ thống hạ tầng nông thôn…

Tuy nhiên, để giúp Nghệ An sớm về đích NTM, ngoài sự chủ động của địa phương, đề nghị các cơ quan chức năng sớm hỗ trợ nguồn vốn để xây dựng các xã biên giới theo Quyết định số 61/QÐ-TTg ngày 12-1-2018 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Ðề án xây dựng NTM trên địa bàn 27 xã khu vực biên giới tỉnh Nghệ An. Nhất là bố trí nguồn vốn để đầu tư xây dựng đường vào trung tâm các xã, đường giao thông nông thôn. Ban hành chính sách đầu tư cơ sở hạ tầng hậu tái định cư bị ảnh hưởng do xây dựng các nhà máy thủy điện để bảo đảm cuộc sống lâu dài cho người dân.

Theo Thành Châu/Báo Nghệ An.vn