Vườn lan rừng quý hiếm và 3 bí quyết thành công của chủ vườn

Nhật Anh vừa chia sẻ, vốn yêu thích hoa lan, nhất là các loại lan rừng từ khi còn nhỏ. Sinh ra và lớn lên tại huyện Hướng Hóa, nơi đây nguyên là khu rừng nguyên sinh, nằm sát biên giới Việt -  Lào, giữa dãy Trường Sơn hùng vĩ, Nguyễn Nhật Anh mỗi khi nghỉ học anh theo các anh chị vào rừng “ kiếm”.

Trong vườn lan của mình, anh Nguyễn Nhật Anh sưu tầm, nhân giống, bảo tồn nhiều loài lan rừng quý hiếm. Ảnh: Phan Duy Tình.

Học xong phổ thông trung học, Nguyễn Nhật Anh lên đường tham gia nghĩa vụ quân sự. Năm 2003, anh xuất ngũ về địa phương và tiếp tục với niềm đam mê trồng, nhân giống lan rừng. Lúc đầu chỉ đáp ứng sự đam mê của bản thân, chính sự đam mê đó đã giúp anh nghiên cứu thêm sách vở, tài liệu, học hỏi kinh nghiệm của những người đi trước…nên vườn lan của anh ngày càng xanh tốt, sung sức, cho hoa đúng mùa. Nhờ vậy đã có khách hàng đặt mua, lúc đầu số lượng ít, nhưng tăng dần hàng năm.

Gây dựng vườn lan từ niềm đam mê

Anh quyết định đầu tư 500 triệu đồng, để xây thêm nhà lưới, mua nguyên liệu, vật tư phân bón và thiết bị tưới nước tự động. Đi nơi nào thấy lan đẹp, kiểu dáng và màu sắc hoa lạ anh cũng tìm mua để đem về treo trước nhà. Không những thế anh còn tự nhân giống để trồng một cách bài bản ngay tại sân vườn nhà để theo đuổi nghề trồng hoa lan theo hướng chuyên canh.

Anh Nguyễn Nhật Anh bên 1 giàn lan rừng. Ảnh: Phan Duy Tình.

Anh Nhật Anh cho biết, mặc dù sẵn có nguồn lan rừng hết sức phong phú, tuy nhiên để chọn giống được những giống lan đẹp, quý hiếm, không chỉ thu mua lan rừng trong tỉnh, anh còn lặn lội sang tận nước bạn Lào chọn mua các giống lan quý, đặc sắc về trồng thử nghiệm rồi nhân rộng.

Có những đợt, anh phải đi hàng tháng trời mới kiếm được số lượng và chủng loại lan như ý. Có lan giống rồi, anh lại nghiên cứu để ghép lên giá thể (gốc cây, mảnh xơ dừa...) rồi tỉ mẩn chăm chút từng ngày. Và rồi lan rừng đã không phụ lòng người chăm sóc, nhiều loại lan mới ra đời, đáp ứng tốt nhu cầu của thị trường và đem lại hiệu quả kinh tế cao.

Sau hơn 14 năm lao động miệt mài anh vừa nhân giống, vừa bán, vừa bảo tồn  những loài lan quý, đến nay anh có trên 20 loài, trong đó có không ít loài quý hiếm như nghinh xuân, đuôi chồn, vảy rồng, vảy cá, Hoàng thảo trần, Hoàng thảo kè, giả hạt, Hoàng thảo xoắn….Hoàng phi hạc, ý thảo, Long tu, Hạc đỉnh, Hải vân, Hải đốm, Hoàng lạp, Trinh bạch, Quy tam bảo sơn, Hoàng thảo, lạc hỷ, Hồ điệp,  Hỏa hoàng, Giáng hương…

Anh tâm sự: có được kết qua như ngày hôm nay, anh phải trải qua bao nhiêu lần thất bại, do không nắm được những đặc tính sinh học của loài lan, cây vừa nhân giống sang chậu sinh trưởng kém, nở hoa không đúng mùa nên giá trị rất thấp… bây giờ anh đã có nhà lưới, hệ thống tưới phun tự động, cung cấp đầy đủ độ ẩm, chất dinh dưỡng cho cây nên vườn phong lan của anh sinh trưởng và phát triển đúng theo ý muốn, mùa nào hoa nấy, phục vụ được thị hiếu của khách hàng trong và ngoài tỉnh. Tôi hỏi anh về giá cả anh chỉ mỉm cười, vì người chơi phong lan thích là mua còn giá cả thì  thất thường, có dò chỉ vài chục ngàn đồng, nhưng có bán cũng vài ba triệu là chuyện thường, anh cũng chỉ tôi xem dò phong lan nghinh xuân anh vừa mới mua về 4 triệu đồng cũng là chuyện thường...

Anh Nguyễn Nhật Anh tâm sự, hiện nay sưu tầm lan rừng rất khó khăn, nhất là những loài lan quý lại càng khó khăn gấp bội. Nạn phá rừng khai thác gỗ, tập tục đốt nương làm rẫy của đồng bào dân tộc vùng sâu... là nguyên nhân biến mất của một số loài lan. Anh chia sẻ thêm, lan quý nếu về tay những người đam mê thực thụ, những người hiểu biết cách thức chăm sóc thì chúng sẽ có cơ hội phát triển, nhưng ngược lại, nếu về tay những người "chơi cho vui, chơi theo phong trào" thì tương lai của nó hết sức bấp bênh.

Ba bí quyết cơ bản trồng lan rừng

Theo anh Nhật Anh, lan rừng có sức sống rất mãnh liệt, dễ chăm sóc, ít bị bệnh. Đặc biệt hoa lan đẹp, lâu tàn và có mùi thơm nhẹ rất đặc trưng nên rất được thị trường ưa chuộng. Tuy nhiên muốn chơi lan trước hết phải hiểu lan, nhận biết rõ các loại lan, từ đó nắm được đặc tính của từng loại để chăm sóc. Hoa lan đẹp đến vậy nhưng không phải ai cũng biết chơi và điều khiển cho lan ra hoa đúng dịp mình muốn.

Khách thăm quan, tìm hiểu vườn lan rừng của gia đình anh Nguyễn Nhật Anh ở thị trấn Lao Bảo. Ảnh: Nguyễn Đán.

Quá trình chăm sóc cần phải tỉ mỉ và nắm rõ quy trình kỹ thuật, vì nếu gặp mưa nhiều sẽ bị thối thân, còn gặp nắng nhiều thì bị cháy lá. Mật độ trồng quá dày cũng ảnh hưởng đến khả năng sinh trưởng của lan. “Để lan sinh trưởng tốt, cho hoa đều và đẹp, người trồng phải theo dõi sinh trưởng, phun thuốc kích thích ra rễ, lá và diệt nấm theo chu kỳ. Khi phát hiện lan bị bệnh với các triệu chứng như úa vàng, héo rũ, thối rễ… cần phải trị tận gốc không để lây lan”, anh Nhật Anh chia sẻ.

Hiện sản phẩm hoa lan rừng của anh đang được khách hàng trong và ngoài tỉnh hết sức ưa chuộng. Mỗi chậu lan có giá trung bình từ 200.000 đồng, còn đối với những chậu lan lớn và quý thì giá đến vài triệu đồng. Ngoài ra anh còn bán sỉ với số lượng lớn cho các đầu mối ở Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh… Hàng năm ước tính doanh thu từ vườn lan mang lại vào khoảng hơn 1 tỷ đồng, sau khi trừ chi phí anh còn thu lãi hơn 200 triệu đồng.

Không chỉ kinh doanh hoa lan, anh Nhật Anh còn dành ra khoảng 50m2 trong vườn của mình làm nơi sưu tầm, lưu trữ các giống lan quý, các giống lan đột biến. “Thời gian tới tôi sẽ tiếp tục tìm tòi, học hỏi kinh nghiệm để nhân nuôi các giống lan quý này, vừa thỏa đam mê vừa có giống lan đẹp phục vụ cho người yêu hoa lan trong và ngoài tỉnh”, anh Nhật Anh cho biết.

Theo anh Nhật Anh, trồng hoa lan đặc biệt là lan rừng không khó, chỉ cần quan tâm đến 3 yếu tố cơ bản là độ ẩm, ánh sáng và độ thông thoáng. Bên cạnh đó, một yếu tố nữa quan trọng không kém đó là phải có niềm đam mê đối với cây lan. Anh Nhật Anh bộc bạch, có được những thành quả như ngày hôm nay là nhờ quá trình đam mê học hỏi và chịu khó áp dụng các biện pháp khoa học kỹ thuật hiện đại vào sản xuất.

Anh Nguyễn Nhật Anh (trái) giới thiệu về 1 trong những giàn lan rừng quý hiếm đang được anh chăm sóc, nhân giống. Ảnh: Thục Quyên.

Thêm vào đó, anh còn thường xuyên học hỏi kỹ thuật, kinh nghiệm từ những người đi trước, các mô hình trong và ngoài tỉnh. Bên cạnh đó do còn là cán bộ khuyến nông của thị trấn Lao Bảo nên anh rất trăn trở với việc phát triển kinh tế cho người dân trên địa bàn.

Vì vậy khi có người tới học hỏi kinh nghiệm trồng hoa lan, anh luôn nhiệt tình hướng dẫn, đồng thời hỗ trợ họ về giống lan nhằm nhân rộng mô hình này ra bởi nhu cầu thị trường trong và ngoài tỉnh vẫn còn rất lớn, nhất là dịp tết. Hiện anh đã xây dựng thương hiệu “Lan rừng Lao Bảo Quảng Trị” trên trang mạng xã hội Facebook để làm nơi giao lưu, trao đổi những kinh nghiệm trồng trọt và kinh doanh giữa những người yêu lan trong và ngoài tỉnh.