Quản lý dịch bệnh trong chăn nuôi (Bài 1): Nhìn từ khâu giống

Cung không đủ cầu

Theo ông Nguyễn Khắc Khánh - Phó Chi cục trưởng Chi cục Thú y tỉnh, trong chăn nuôi, giống là khâu then chốt, quyết định phần lớn đến năng suất và hiệu quả. Vì vậy, trong vài năm gần đây, tỉnh ta chú trọng sản xuất các loại giống, từng bước thực hiện chương trình zêbu hóa đàn bò, hàng năm nhập khoảng 11.000-15.000 liều tinh bò từ trung tâm Moncada (Ba Vì, Hà Nội); giống lợn chủ yếu sản xuất theo liên doanh liên kết với các doanh nghiệp sản xuất giống trên địa bàn.

Kiểm soát giống tôm trước khi thả nuôi nhằm hạn chế dịch bệnh.

Thế nhưng, hiện nay, tất cả các loại giống sản xuất trên địa bàn đều chưa thể đáp ứng nhu cầu. Cụ thể: giống lợn chỉ mới đáp ứng khoảng 70%, giống tôm khoảng 10%, giống gia cầm chủ yếu tự cung tự cấp. Nguồn giống trên may chỉ đủ cung ứng cho các trang trại quy mô lớn, các vùng nuôi tôm thâm canh, nuôi tôm trên cát. Trong khi đó, toàn tỉnh có khoảng 4.930 gia trại chăn nuôi lợn, trâu, bò, gia cầm chiếm 20% sản lượng chăn nuôi và khoảng 250 ngàn hộ chăn nuôi nhỏ lẻ; hàng trăm ha nuôi tôm quảng canh, quảng canh cải tiến.

Thiếu giống buộc các tổ chức, cá nhân phải lấy giống từ các nơi khác về không đảm bảo chất lượng, không rõ nguồn gốc, không có giấy chứng nhận kiểm dịch. Ông Nguyễn Công Hoàng - Chi cục trưởng Chi cục Nuôi trồng thủy sản cho rằng: Riêng về giống tôm trên địa bàn tỉnh chưa thể sản xuất được mà chủ yếu mua về ương dưỡng.

Mới đây, khi thực hiện chương trình chăn nuôi liên kết vừa và nhỏ, không ít địa phương đã rơi vào cảnh “chuồng không” vì không có giống thả. Ông Nguyễn Văn Việt - Chủ tịch UBND huyện Đức Thọ cho biết: “Huyện đang tiến hành khảo sát, lựa chọn xây dựng mô hình, song khó khăn là chưa tìm được doanh nghiệp đứng ra cung ứng giống.

Thả nổi kiểm soát giống

Từ nhiều năm nay, thường chỉ có những gia trại, trang trại lớn mới quan tâm đến chất lượng giống và khép kín quy trình sản xuất, còn những hộ chăn nuôi nhỏ lẻ thì không. Nếu không thể tự cung tự cấp theo kiểu truyền thống, thì người dân mua giống trôi nổi trên thị trường, khó kiểm soát. Theo ngành chuyên môn, dịch thường bùng phát và lây lan ở phương thức chăn nuôi nông hộ nhỏ lẻ, thiếu sự chăm sóc, quản lý dịch bệnh.

Anh Lê Xuân Hộ (Bình Lộc - Lộc Hà) đã có 18 năm làm nghề tể lô. Buôn bán trong Nam, ngoài Bắc, nơi nào có trâu, bò tốt, anh lại mua về, tìm đối tác rồi xuất hàng đến nơi có nhu cầu. Không chỉ buôn bò thịt, anh còn nhận cung ứng giống mà không quan tâm đến chất lượng hay giấy tờ kiểm dịch. Do đó, mới đây, đàn bò hơn chục con của anh Hộ là một trong những đàn gia súc “dính” bệnh lở mồm long móng đầu tiên của tỉnh.

Tương tự, tại chợ Kỳ Tiến (Kỳ Anh) xẩy ra dịch lở mồm long móng cũng bắt nguồn từ công tác kiểm soát bị buông lỏng. Một người dân ở xã Kỳ Tiến mua 2 bò (mẹ và con) ở ngoài cổng chợ Ú, Đô Lương (Nghệ An) về. Mặc dù không có giấy tờ gì nhưng khi đưa bò ra chợ bán vẫn có được giấy xác nhận “khống” của UBND xã Kỳ Tiến và được vợ của BQL chợ ghi vào nhưng không xem bò, còn giấy xác nhận tiêm phòng lại của con bò khác. Rõ ràng, gần như công tác nuôi cách ly đàn giống còn bị bỏ trống ở cơ sở. Việc kiểm soát xuất - nhập vật nuôi không chặt chẽ là hiểm họa của dịch bệnh. Những mất mát đắng lòng về đợt dịch tai xanh (2008) hay cúm gia cầm, đốm trắng trên tôm, hoại tử gan tụy cấp trên tôm đã lấy đi hàng chục tỷ đồng của người chăn nuôi vẫn là những bài học không bao giờ cũ.

Theo ông Phạm Thanh Bình - Chi cục trưởng Chi cục Thú y, không chỉ gia súc mà công tác kiểm soát giống gia cầm và giống tôm trên địa bàn tỉnh đang còn nhiều tồn tại. Nhiều địa phương không kiểm soát chặt chẽ khi các tổ chức, cá nhân đưa giống về cho đến khi thả giống, không đảm bảo được chất lượng con giống sạch bệnh. Đây cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến dịch bệnh thường xuyên xẩy ra...

(Còn nữa...)

NHÓM PV KINH TẾ
Nguồn: baohatinh.vn