Trước “bão” DTLCP - Cần có hướng đi đúng trong tái cơ cấu ngành chăn nuôi tại Hà Tĩnh

Trang trại chăn nuôi lợn đạt tiêu chuẩn VietGAP của ông Nguyễn Văn Sửu (xã Tân Lộc – Lộc Hà)
 
Chăn nuôi nhỏ lẽ - “Tiếp sức” cho DTLCP lây lan
Cuộc chiến chống DTLCP được ngành nông nghiệp xác định là lâu dài, trong đó người chăn nuôi giữ vai trò quyết định, quan trọng nhất. Qua những con số thống kê, một điều hiển nhiên thấy rằng, dịch tả lợn châu phi chưa hề xuất hiện tại những trang trại nuôi với quy  mô lớn trên 500 con hay tại những trang trại chăn nuôi tuân thủ nghiêm ngặt và kiểm soát các khâu trong quy trình sản xuất. Với những yêu cầu khắt khe, nghiêm ngặt mà các trang trại chăn nuôi lớn đã thực hiện được từ khâu đầu vào đến khi tiêu thụ thì điều đó đã khẳng định rằng, với cơ sở chăn nuôi lớn theo quy trình an toàn sinh học thì  không dễ bị nhiễm DTLCP.
 Hà Tĩnh là tĩnh thứ 36 bị DTLCP, sau nhiều sự cố gắng, nỗ lực  tập trung lực lương từ các ban ngành chuyên môn đên chính quyền người cùng người dân phòng chống, nhưng cuối cùng ngành chăn nuôi lợn Hà Tĩnh vẫn không thể khống chế được dịch.
Ổ dịch được phát hiện đầu tiên tại Hà Tĩnh là  tại một hộ chăn nuôi nhỏ lẽ ở thị trấn Cẩm Xuyên với tổng đàn 55 con. Là một trong số những địa bàn có mật độ chăn nuôi lợn khá cao và tổng đàn lớn trên toàn tỉnh, nhưng tại Cẩm Xuyên chủ yếu vẫn là chăn nuôi nhỏ lẽ (3.800 con/191 hộ chăn nuôi)  nên việc kiểm soát dịch là hết sức khó khăn. Bên cạnh đó, các huyện: Thạch Hà, Lộc Hà, Hương Sơn,... cũng nằm trong vùng dễ bị DTLCP lây lan do tỷ lệ các hộ chăn nuôi nhỏ lẽ còn chiếm phần lớn.
Theo số liệu tổng hợp của ngành nông nghiệp, toàn tỉnh Hà Tĩnh hiện có khoảng 38.000 hộ chăn nuôi tập trung với quy mô dưới 10 con/hộ (chiếm 60% tổng đàn lợn toàn tỉnh). Không thể phủ nhận, thời gian qua, chăn nuôi quy mô nhỏ lẻ đã làm tốt vai trò duy trì, phát triển tổng đàn, góp phần giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho người dân. Tuy nhiên, hạn chế đối với chăn nuôi lợn nhỏ lẻ, gia trại chính là nằm chủ yếu trong khu dân cư, gây ô nhiễm môi trường, khó mở rộng quy mô để đầu tư áp dụng công nghệ tiên tiến; thiếu sự liên kết giữa các cơ sở chăn nuôi, liên kết theo chuỗi với doanh nghiệp. …Bên cạnh đó, trong chăn nuôi nông hộ còn có sự chủ quan, bất cẩn như: Việc sử dụng thức ăn thừa (nước rác) từ các gia đình khác hay nhà hàng, khách sạn, bếp ăn tập thể cho đàn lợn không qua xử lý nhiệt; việc chăn nuôi tận dụng trong gia đình, điều kiện chuồng trại, vệ sinh phòng bệnh không đảm bảo, không thường xuyên tiêu độc khử trùng; một số nơi lại sử dụng nước ao hồ tắm, rửa chuồng trại, không quản lý người và các thiết bị ra vào chuồng trại khiến dịch có cơ hội thâm nhập…
Ngành chăn nuôi cần có giải pháp phát triển bền vững lâu dài
Không chỉ là DTLCP, mà trước đó không lâu, dịch lỡ mồm long móng, tai xanh trên đàn lợn cũng đã làm cho người dân chưa hết lao đao, … Đây cũng chính là cơ hội để ngành chăn rút ra được nhiều bài học và có hướng đi phù hợp mới có thể đứng vững.
    Thời gian qua, việc “chống dịch như chống giặc” đã được  chính quyền các cấp, ngành đẩy mạnh thực hiện. Các địa phương trên toàn tỉnh đã tăng cường các chốt kiểm dịch vừa làm nhiệm vụ chốt chặn các phương tiện vào - ra , vừa cũng  là cách tuyên truyền sinh động nhất cho người chăn nuôi hiểu rõ mức độ nguy hiểm của DTLCP. Bên cạnh đó, vận động người chăn nuôi giảm đàn, đảm bảo an toàn dịch bệnh. Chính quyền địa phương sẵn sàng trích kinh phí để hỗ trợ cho công tác phòng chống dịch. Đồng thời, đề cao nhiệm vụ bao trùm của ngành chăn nuôi và các địa phương lúc này là kiểm soát hoạt động giết mổ, vận chuyển, buôn bán lợn trên địa bàn.
    Mặc dù tốc độ lây lan của dịch đã chững lại nhờ sự quyết liệt của các cơ quan chức năng trong việc phòng, chống dịch, nhưng để ngành chăn nuôi phát triển bền vững thì cần có những giải pháp mang tính lâu dài. Trong đó, ưu tiên quy hoạch trang trại chăn nuôi đảm bảo an toàn dịch bệnh, vệ sinh thú y và liên kết sản xuất.  Giảm dần chăn nuôi nhỏ lẻ chuyển sang chăn nuôi lợn tập trung, có liên kết từ khâu chọn giống, chăm sóc đến bao tiêu sản phẩm là xu hướng tất yếu để nâng cao khả năng cạnh tranh cho ngành chăn nuôi cũng như yêu cầu của thị trường. Cần tiếp tục khuyến khích, làm tốt công tác tuyên truyền cho người dân cũng như các chủ trang trại chuyển sang phương pháp chăn nuôi an toàn sinh học, nhất là trong khâu vệ sinh chuồng trại, lựa chọn con giống, tiêm phòng, đầu tư thức ăn đạt tiêu chuẩn, tuyệt đối không sử dụng thức ăn dư thừa chưa được xử lý nhiệt,…
Tuy nhiên, để thực hiện tốt được điều đó, cần có sự vào cuộc tích cực hơn nữa của cả hệ thống chính trị và chính những hộ chăn nuôi. Trong đó, điểm quan trọng là hình thành những mô hình chăn nuôi lợn khép kín theo quy hoạch vùng, xã trọng điểm sản xuất hàng hóa tập trung quy mô lớn gắn với liên kết sản xuất và tiêu thụ theo chuỗi sản phẩm. Đồng thời, từng bước áp dụng công nghệ cao, chăn nuôi an toàn sinh học để chăn nuôi lợn phát triển ổn định, nâng cao hiệu quả kinh tế và góp phần thực hiện thành công tái cơ cấu ngành chăn nuôi của tỉnh nhà./.