Triển vọng thực hiện dự án “Phát triển sản xuất hạt giống lúa lai F1” vụ ĐX 2018 - 2019 ở miền Trung và Tây Nguyên

Đến thời điểm này, hệ ba dòng gồm các tổ hợp Nhị ưu 838 và GS 55 đã thu hoạch xong. Năng suất trung bình của tổ hợp Nhị ưu 838 đạt hơn 30 tạ/ha, cao nhất từ trước tới nay, nhất là ở Eaka – Đăk Lăk nhiều hộ đạt tới hơn 50 tạ/ha. Tổ hợp GS55 năng suất trung bình đạt hơn 46 tạ/ha.

Với hệ hai dòng, mặc dù giai đoạn trỗ bông, nở hoa, thụ phấn thụ tinh trong điều kiện thời tiết nắng nóng gay gắt xảy ra liên tục trong 3 ngày từ 18 đến 20/04 năm 2019 với nhiệt độ cao (40oC), độ ẩm không khí thấp (có thời điểm chỉ 36%), song nhờ giải pháp tăng cường tưới nước tạo tiểu khí hậu ẩm nên lúa vẫn kết hạt khá, năng suất vẫn khá cao. Tổ hợp TH3-5 trà 1 xuống giống sớm hơn thường lệ, trỗ bông và nở hoa trong điều kiện thời tiết thuận lợi, tỉ lệ kết hạt rất cao. Đến nay đã cắt xong lúa bố, đang khử lẫn chuẩn bị thu hoạch. Năng suất dự kiến đạt  40 – 45 tạ/ha. Năng suất dự kiến của tổ hợp Việt lai 20, TH3-4 đạt 35 tạ/ha.

Điều đáng mừng là năm nay cả lúa lai hệ hai dòng và ba dòng đều không xảy ra tình trạng tình thất thu do Nam nóng hoặc tự thụ của hệ hai dòng do thời tiết lạnh về khi lúa mẹ phân bào giảm nhiễm. Nhờ thu hoạch trong điều kiện thời tiết thuận lợi, trời nắng không mưa, thu hoạch đến đâu sấy, chế biến đến đó nên chất lượng hạt giống tốt có màu sắc đẹp.

Sản lượng hạt giống lúa lai F1 cả trong mô hình và ngoài mô hình vụ ĐX 2018 - 2019 ước đạt hơn 2.200 tấn. Sản xuất hạt giống lúa lai F1 trong nước đã đáp ứng được nhu cầu sản xuất nông nghiêp trong nước, hạn chế việc nhập khẩu giống, góp phần để cam kết của Nguyên Bộ trưởng Cao Đức Phát trước Quốc hội là phấn đấu tự túc 70% nhu cầu hạt giống lúa lai thành hiện thực.

Để đạt được kết quả rất đáng phấn khởi trên là nhờ hàng loạt những giải pháp như: rải vụ, bố trí thành các trà khác nhau để giảm căng thẳng khi thu hoạch sấy và giảm thiểu rủi ro do thời tiết cực đoan gây ra. Mặt khác ngay từ đầu vụ nhận định thời tiết nắng hạn nhiều khả năng xảy ra, các doanh nghiệp chủ động xuống giống hệ ba dòng sớm hơn mọi năm từ 5 đến 7 ngày (cả ở Quảng Nam và Đăk Lăk). Đội ngũ cán bộ kỹ thuật đã đúc rút được nhiều kinh nghiệm quí báu trong việc điều chỉnh sự trùng khớp. Điều đó khẳng định năng lực sản xuất của các doanh nghiệp trong nước và làm chủ được công nghệ sản xuất hạt giống lúa lai F1.

Phạm Hữu Toản

(Công ty Mahyco)/ Khuyến nông Việt Nam