Nhà văn hóa thôn: Thừa mà... thiếu!

Nhà văn hóa nhiều hơn đơn vị thôn

Tình trạng mỗi thôn có 2, thậm chí 3 nhà văn hóa đang là thực trạng ở hầu hết các xã trong toàn tỉnh. Nhiều thôn cơi nới, tu bổ nhà văn hóa cũ để đảm bảo tiêu chí cơ sở vật chất văn hóa theo chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, nhưng cũng có những thôn buộc phải làm mới vì khuôn viên nhà văn hóa không đảm bảo.

Mặc dù có các thiết chế cơ bản song nhà văn hóa - khu thể thao thôn Tân Phú (Thạch Mỹ) vẫn không đáp ứng tiêu chí cơ sở vật chất văn hóa.

Thôn Tân Phú (xã Thạch Mỹ - Lộc Hà) sáp nhập từ thôn Tân Đình và Tân Trung. Trước khi sáp nhập, hai thôn đều có nhà văn hóa. Tuy nhiên, đến nay, cả 2 nhà văn hóa đều không đạt chuẩn, buộc phải quy hoạch làm mới ở địa điểm khác. Ở Thạch Mỹ, 4/8 thôn chưa có nhà văn hóa đạt chuẩn đều rơi vào tình trạng này.

Thôn Cường Thịnh (xã Xuân Liên - Nghi Xuân) được sáp nhập từ thôn Trung Thịnh và Cường Thịnh, nằm bên tuyến đường 22/12, bởi thế, thôn Cường Thịnh đang thiếu một địa điểm sinh hoạt chung, vừa tiện cho người dân, vừa đảm bảo không gian, cơ sở vật chất theo quy định. Thôn hiện có 2 nhà văn hóa thì cả hai đều chưa đạt chuẩn. Hiện, xã đang quy hoạch nhà văn hóa tại địa điểm trung tâm thôn.

Nhà văn hóa nhiều hơn đơn vị thôn đang là thực trạng diễn ra tại nhiều địa bàn như: Thịnh Lộc, Tân Lộc, Phù Lưu (Lộc Hà); Tiên Điền, Xuân Mỹ, Xuân Phổ (Nghi Xuân); Thạch Hội, Thạch Thanh (Thạch Hà); Cẩm Huy, Cẩm Thăng (Cẩm Xuyên)… Đại diện Phòng Văn hóa - Thông tin huyện Lộc Hà cho hay, trong 93 thôn trên địa bàn, rất nhiều thôn có 2-3 nhà văn hóa, kể cả những thôn có nhà văn hóa đạt chuẩn.

Thiếu nhà văn hóa đạt chuẩn

Theo thống kê của phòng văn hóa - thông tin và văn phòng điều phối NTM các huyện, cơ sở vật chất văn hóa mà trọng tâm là chỉ tiêu nhà văn hóa thôn đạt chuẩn đang là tiêu chí gặp nhiều khó khăn, nhất là tại các địa phương chuyển dịch cơ cấu kinh tế chậm, nguồn thu thấp. Tại Lộc Hà, bên cạnh Thạch Mỹ có 4/8 thôn chưa đạt chuẩn thì còn nhiều xã có cùng điểm chung như: Thịnh Lộc (4/7 thôn), Tân Lộc (4/8), Phù Lưu (4/8). Dù có 2-3 nhà văn hóa nhưng rất nhiều thôn đang bế tắc vì thiếu nhà văn hóa đạt chuẩn. Sau sáp nhập, quy mô thôn lớn hơn, số hộ, số khẩu lớn hơn, vì thế, đòi hỏi nhà văn hóa phải lớn hơn mới đảm bảo nhu cầu sinh hoạt, hội họp.

Nhiều nhà văn hóa thôn chưa đạt chuẩn theo quy định của Bộ VH-TT&DL nhưng do kinh phí quá lớn nên việc xây dựng đang gặp nhiều khó khăn.

Ông Lê Văn Nam - Trưởng thôn Tân Phú (Thạch Mỹ) cho hay: Toàn dân đang sử dụng nhà văn hóa thôn Tân Trung (cũ) với sức chứa chưa đến 50 người, không đủ điều kiện để sinh hoạt. Vì thế, đến ngày hội họp, thôn phải thuê dựng rạp trước sân để bà con có chỗ ngồi. Ngày đại đoàn kết toàn dân vừa qua, thôn phải thuê hết 1 triệu đồng. Mặc dù nhà văn hóa thôn Tân Trung (cũ) có sân bóng chuyền, thiết chế văn hóa nhất định nhưng vẫn chưa đảm bảo. Thôn Tân Đình (cũ) có nhà văn hóa nhưng chỉ đủ cho khoảng 30-40 người ngồi. Bên ngoài có sân vận động rộng hơn 1.000m2 nhưng chưa đảm bảo phục vụ sinh hoạt văn hóa, thể thao của thôn. Thiếu nơi sinh hoạt đảm bảo cũng là nỗi trăn trở của vị trưởng thôn và nhân dân Tân Phú.

Thôn 7, xã Cẩm Huy đã trải qua 2 lần sáp nhập, từ 3 thôn (trước 2001) đến 2 thôn là Bắc Cát và Nam Cát (năm 2011) và 1 thôn năm (2012). Hai lần sáp nhập, nhà văn hóa của các thôn trước đây được chuyển đổi sang mục đích sử dụng khác. Hiện tại, 128 hộ dân với 450 nhân khẩu đang tập trung sinh hoạt ở thôn Nam Cát. Nhà văn hóa thôn Bắc Cát được người dân sử dụng để sinh hoạt tổ liên gia. Theo bà Phạm Thị Sen - Trưởng thôn 7: “Nam Cát và Bắc Cát cách nhau một quãng đồng hơn 1 km nên tổ chức sinh hoạt, hội họp rất khó khăn. Địa điểm sinh hoạt của thôn chưa đảm bảo. Theo kế hoạch, chúng tôi sẽ xây dựng nhà văn hóa tại địa điểm mới để phù hợp với thực tế”.

Nhiều thôn khác trên địa bàn huyện Cẩm Xuyên cũng đang rơi vào tình cảnh tương tự. Theo số liệu thống kê của Phòng Văn hóa - Thông tin, toàn huyện có 190 nhà văn hóa/269 thôn đạt chuẩn. Con số này ở Nghi Xuân là 97/167...

(Còn nữa...)

Mạnh Hà - Phúc Quang
baohatinh,vn