CLB dân ca ví giặm xã Thạch Châu bảo tồn và phát huy nét đẹp văn hóa truyền thống

Trong đời sống hiện đại với lối sống mới, nhiều loại hình âm nhạc mới đã tác động tích cực đến đời sống con người song lại ít nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến những giá trị văn hóa truyền thống. Đã có những thời điểm âm nhạc truyền thống tưởng chừng như bị mai một, những điệu ví câu hò - món ăn tinh thần quen thuộc của con người Nghệ - Tĩnh từ bao đời nay đã bị lãng quên. Bởi vậy, thời gian đầu mới thành lập, CLB  dân ca ví giặm xã Thạch Châu gặp không ít những khó khăn thách thức. Với niềm trăn trở làm thế nào để đưa các làn điệu dân ca ví giặm trở về với đời sống cộng đồng, anh Nguyễn Đình Kế, chủ nhiệm CLB cùng các cán bộ văn hóa xã quyết tâm tìm mọi phương pháp vận động để người dân tham gia. Thành viên ban đầu hầu hết là những người nhiều tuổi, từng có kinh nghiệm về dân ca ví giặm. Từ những hội diễn, hội thi văn nghệ quần chúng ở cơ sở, CLB  đã phát hiện, bồi dưỡng những hạt nhân có năng lực. Phối hợp với các trường học trên địa bàn xã đưa dân ca ví giặm vào các hoạt động ngoại khóa làm tăng thêm sự hiểu biết và niềm yêu thích của các em học sinh về loại hình nghệ thuật truyền thống này. Từ những hoạt động đó đã đưa dân ca ví giặm gần gũi hơn với thế hệ trẻ.

Ngoài ra, CLB  dân ca ví giặm xã Thạch Châu còn chú trọng việc sưu tầm những làn điệu cổ. Từ việc khai thác từ đội ngũ nòng cốt là những người có kinh nghiệm như cụ Lê Thị Mai, ông Nguyễn Công Toại, bà Trần Thi Liên… CLB  còn được  Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hà Tĩnh, giúp đỡ sưu tập các làn điệu dân ca ví giặm. Dựa trên những đường nét căn bản của các làn điệu truyền thống, nhiều tiết mục đã được viết lời mới, đó cũng là hướng bảo tồn và phát huy có sàng lọc một cách hiệu quả nhất. Trong đó có nhiều tiết mục rất phong phú như: “Kháp mặt hẹn dạ nên duyên”, “Thử lòng chung thủy” và “Thạch Châu quê mẹ”… 
 

 Tiết mục  đạt giải nhất CLB  dân ca ví giặm xã Thạch Châu tại
Liên hoan Dân ca Ví giặm Xứ Nghệ tổ chức tại Nghệ An
 

Xác định văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, là động lực để thúc đẩy kinh tế phát triển, những năm qua, Thạch Châu đã thực hiện có hiệu quả Nghị quyết Trung ương 5 khóa VIII về công tác xây dựng, phát triển nền văn hóa Việt Nam đậm đà bản sắc dân tộc, trong đó có việc khôi phục dân ca ví giặm. Chính quyền địa phương đã đề ra những chủ trương, biện pháp tích cực, nhằm bảo tồn và phát huy di sản văn hóa truyền thống, tạo điều kiện duy trì và phát huy giá trị văn hóa này thông qua các hội thảo, cuộc họp chuyên đề, tọa đàm về xây dựng đời sống văn hóa trong xây dựng nông thôn mới. Qua đó để khẳng định, văn hóa nông thôn mới, trong đó có văn hóa phi vật thể phải gắn liền với phát triển sản xuất nâng cao đời sống nhân dân; là mục tiêu, là động lực và tiền đề phát triển kinh tế-xã hội. Vậy, phong trào xây dựng đời sống văn hóa phải gắn với cuộc vận động xây dựng nông thôn mới, góp phần quan trọng làm thay đổi diện mạo nông thôn của các xã và tạo nên những tác động tích cực đến các mặt kinh tế - xã hội…Đặc biệt, từ năm 2010 đến nay, khi Thạch Châu là một trong 12 xã phấn đấu hoàn thành 19 tiêu chí xây dựng NTM  năm 2013 đã tác động rất lớn đến hoạt động của CLB  dân ca ví dặm về mọi mặt. Trước hết là sự quan tâm đặc biệt của chính quyền đối với văn hóa, cùng sự hỗ trợ về nguồn vốn xây dựng NTM  đã tạo điều kiện cho CLB  hoạt động thường xuyên và hiệu quả hơn. Trung bình mỗi năm có từ 10 đến 12 buổi biểu diễn thu hút khoảng hàng vạn lượt người xem. Thông qua đó, CLB  đã lồng ghép các hoạt động tuyên truyền xây dựng NTM  như: Tuyên truyền các cơ chế, chính sách của Đảng và Nhà nước, nội dung 19 tiêu chí xây dựng NTM; Tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân từ đó người dân tự nguyện hiến đất, đóng góp tài sản phát triển sản xuất; Kêu gọi con em xa quê và các doanh nghiệp trên địa bàn đóng góp xây dựng nông thôn xã Thạch Châu đã chủ động kêu gọi đỡ đầu, tài trợ được trên 5 tỷ đồng. Cùng với nguồn ngân sách xây dựng NTM , xã đã đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, hạ tầng. Trong năm 2012, Thạch Châu đã xây dựng 05 nhà văn hóa mới, nâng cấp 06 nhà văn hóa cũ,  đến nay 11/11 thôn thuộc xã đạt danh hiệu “Làng văn hóa” cấp tỉnh.

Những hoạt động bước đầu của CLB dân ca ví giặm Thạch Châu đã góp phần bảo tồn và phát huy nét đẹp văn hóa của địa phương và của tỉnh nhà, nâng cao đời sống văn hóa tinh thần của nhân dân, xây dựng khối đại đoàn kết và tăng cường an ninh trật tự tại các cộng đồng dân cư, tạo khí thế sôi nổi trong phong trào xây dựng NTM, thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương. Từ khi thành lập đến nay, CLB  dân ca ví dặm xã Thạch Châu đã tham gia nhiều cuộc thi như: Liên hoan dân ca ví giặm xứ Nghệ tại thành phố Vinh, Nghệ An (2012); liên hoan văn hóa nghệ thuật quần chúng tại xã Thạch Châu, huyện Lộc Hà, Hà Tĩnh ... đã đạt được nhiều thành tích, tiêu biểu như: Giải xuất sắc tại Liên hoan nghệ thuật quần chúng toàn huyện năm 2011; Giải nhất Liên hoan Dân ca Ví giặm toàn tỉnh năm 2011; Giải nhất tại Liên hoan Dân ca Ví giặm Xứ Nghệ tổ chức tại Nghệ An (năm 2012).

Sự ra đời và phát triển của CLB  góp phần bảo tồn và phát huy nét đẹp văn hóa của địa phương và của tỉnh nhà, nâng cao đời sống văn hóa tinh thần của nhân dân, đẩy mạnh công tác xã hội hóa, tạo khí thế sôi nổi trong phong trào xây dựng NTM , thúc đẩy sự phát triển kinh tế xã hội. Trong hội nghị sơ kết 2 năm xây dựng NTM  trên toàn tỉnh, CLB  dân ca ví giặm xã Thạch Châu được vinh danh là 1 trong 39 mô hình điển hình tiêu biểu. 

Minh Tâm