Huy động các nguồn lực đầu tư nâng cao hiệu quả hoạt động khoa học và công nghệ

Phát biểu ý kiến tại phiên họp, đồng chí Nguyễn Thị Kim Ngân nêu rõ: Trong những năm qua, Ðảng và Nhà nước ta đã ban hành nhiều văn bản quan trọng tiếp tục khẳng định vai trò then chốt của KH và CN đối với phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân. Cùng với quá trình đổi mới, nền KH và CN của nước ta đã đạt nhiều thành tựu quan trọng. Tuy nhiên, hoạt động trong lĩnh vực này đã bộc lộ một số yếu kém. Ðó là, nhìn chung năng lực KH và CN quốc gia chưa tương xứng với vai trò là động lực then chốt và nền tảng cho quá trình phát triển đất nước. Công tác tổ chức, quản lý nhà nước về KH và CN đổi mới chậm; tổng đầu tư xã hội, nhất là từ doanh nghiệp dành cho KH và CN còn thấp, sử dụng chưa hiệu quả. Cơ chế tài chính cho KH và CN mang nặng tính hành chính, không phù hợp với đặc thù hoạt động nghiên cứu, sáng tạo. Vấn đề đổi mới cơ chế, chính sách tài chính và huy động các nguồn lực đầu tư cho KH và CN là một trong những vướng mắc lớn cần có giải pháp khắc phục hiệu quả, kịp thời.

Báo cáo giải trình của Bộ KH và CN cho biết: Các văn bản quy phạm pháp luật chủ yếu trực tiếp liên quan cơ chế tài chính và huy động nguồn lực đầu tư cho KH và CN gồm có tám luật và 38 văn bản quy phạm pháp luật, dưới luật. Tổng mức đầu tư cho KH và CN chiếm 2% tổng chi ngân sách nhà nước (NSNN), như năm 2012 là 13.168 tỷ đồng, được Bộ Kế hoạch và Ðầu tư, Bộ Tài chính tổng hợp và đề xuất phân bổ. Công tác phân bổ ngân sách KH và CN vẫn mang tính hành chính bao cấp, chia theo tỷ lệ, tiền lệ của năm trước cho các bộ, ngành, địa phương mà chưa thật sự căn cứ theo hiệu quả hoạt động, năng lực và nhu cầu thực tế... Ðể triển khai các giải pháp khắc phục những vấn đề bất cập, Bộ KH và CN sẽ tập trung hoàn thiện việc sửa đổi, bổ sung Luật KH và CN để trình QH xem xét; phối hợp Bộ Kế hoạch và Ðầu tư, Bộ Tài chính rà soát, sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới các Thông tư quy định, Thông tư hướng dẫn liên quan...

Báo cáo của Bộ Tài chính cho biết: Hằng năm, NSNN ưu tiên bố trí đủ 2% tổng chi dành cho KH và CN. Tuy nhiên, việc thực hiện cơ chế, chính sách trong lĩnh vực này còn gặp nhiều khó khăn, bất cập. Trong đó, đáng chú ý là phương thức phân bổ chưa gắn với yêu cầu,  nhiệm vụ cụ thể về sản phẩm KH và CN cần thực hiện. Chưa khai thác hiệu quả nguồn lực ngoài NSNN, nhất là trong việc phát huy vai trò của Quỹ phát triển KH và CN quốc gia. Việc tổ chức thực hiện một số cơ chế, chính sách còn chậm và chưa đạt mục tiêu đề ra... Bộ Tài chính đề nghị các cơ quan chức năng xem xét, nghiên cứu việc chi NSNN cho hoạt động KH và CN không cân đối theo tỷ lệ chi NSNN mà cân đối theo dự toán, gắn với nhu cầu, nhiệm vụ cụ thể hằng năm; có thể hơn 2% nhưng phải gắn với nhiệm vụ cụ thể tạo ra sản phẩm chất lượng, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội...

Tại phiên họp, đại diện lãnh đạo các bộ: KH và CN, Tài chính, Kế hoạch và Ðầu tư đã phát biểu  ý kiến làm rõ thêm một số vấn đề được các đại biểu QH quan tâm về những hạn chế trong hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về cơ chế tài chính và huy động các nguồn lực đầu tư cho KH và CN;  đánh giá việc thực thi chính sách pháp luật, trách nhiệm của các bộ, ngành trong việc huy động, phân bổ, sử dụng và kiểm tra thực hiện chi NSNN và các nguồn đầu tư khác cho KH và CN...

Theo nhandandientu