Người nuôi cá tra nguyên liệu chế biến xuất khẩu và ương cá tra giống tiếp tục lâm cảnh khó khăn do giá bán thấp hơn giá thành.
Chịu lỗ
Hiện tại, giá cá tra giống giảm 8.000 - 10.000 đồng/kg so với đầu tháng 5/2015, khiến giá bán cá tra giống xuống thấp hơn giá thành.
Ông Trần Văn Ron, ấp 1, xã Mỹ Thành Bắc, huyện Cai Lậy (Tiền Giang) cho biết, những ngày gần đây thương lái mua cá tra giống tại ao ương của nông dân giá 19.000 đồng/kg với cá loại 50 con/kg (cỡ 1,7 cm). Cá tra giống loại 30 con/kg (cỡ 2 cm) cũng chỉ được mua 17.000 đồng/kg. So với đầu tháng 5/2015, giá cá tra giống đã giảm8.000 - 10.0000 đồng/kg.
Ông Nguyễn Hoàng Linh, thương lái thu gom cá tra giống ở xã Mỹ Thành Bắc, huyện Cai Lậy cung cấp cho người nuôi cá tra thương phẩm ở các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long cho biết, hiện nay giá cá tra giống loại 30 con/kgbán cho chủ ao nuôi cá, giao tại ao của người nuôi, bao cá chết trong vòng 7 ngày (cá chết trong 7 ngày sẽ được người bán bù lại số lượng cá tương đương), giá 27.000 đồng/kg; tính ra giá cá tra giống đã giảm gần 10.000 đồng/kg so với hơn 1 tháng trước.
Theo ông Ron, sở dĩ giá cá tra giống giảm mạnh trong thời gian qua là do thị trường xuất khẩu cá tra những tháng đầu năm gặp khó khăn dẫn đến giá cá tra thương phẩm giảm chỉ còn 19.500 - 19.700 đồng/kg, làm cho người nuôi cá tra thương phẩm ngại thả giống, kéo theo giá cá tra giống giảm mạnh.
Nông dân ương cá tra giống ở huyện Cai Lậy cho biết, thời gian ương từ cá tra bột lên cá tra giống 2 - 2,5 tháng. Khi cá đạt cỡ 30 - 50 con/kg sẽ được thu hoạch tùy theo yêu cầu của người mua giống. Để sản xuất được 1 kg cá tra giống, phải đầu tư nhiều khoản tiền: thức ăn, thuốc thú y thủy sản, cải tạo ao, công lao động..., với tổng chi phí20.000 - 22.000 đồng/kg.
Với giá bán cá tra giống hiện nay, người ương cá tra giống lỗ 3.000 - 5.000 đồng/kg; năng suất ương cá tra giống bình quân 1 - 2 tấn/công (mỗi công bằng 1.000 m2), tính ra nông dân ương cá tra giống lỗ 3 - 10 triệu đồng/công. Do giá bấp bênh như vậy, nông dân ương cá tra giống chỉ ước mong giá cá tra giống ổn định 25.000 - 27.000 đồng/kg để an tâm sản xuất.
Đối với người nuôi cá tra thương phẩm, giá cá tra giống thấp lại là cơ hội để giảm chi phí con giống, hạ giá thành sản xuất. Ông Nguyễn Văn Đời, nông dân có hơn 10 ha ao nuôi cá tra thương phẩm ở ấp Tân An, xã Tân Phong, huyện Cai Lậy cho biết, nhờ giá cá giống thấp mà đợt thả cá giống cho vụ nuôi mới vừa qua đã giúp ông giảm chi phí cho khoản cá giống tới hơn 350 triệu đồng.
Giá cá tra xuống thấp
Những ngày gần đây, giá cá tra nguyên liệu chế biến xuất khẩu đã giảm đến mức dưới 20.000 đồng/kg, trong khi đó giá thành nuôi cá tra của nông dân đa phần 21.000 - 23.000 đồng/kg. Nông dân nào có cá tra đạt kích cỡ thương phẩm phải thu hoạch thời điểm này coi như lỗ nặng.
Bà Nguyễn Thị Bé Tư, nông dân nuôi cá tra ở xã Phú Phong, huyện Châu Thành (Tiền Giang) cho biết, hiện tại bà có ao nuôi cá tra khoảng 4.000 m2, dự kiến 10 ngày nữa thu hoạch với sản lượng gần 140 tấn. Tuy nhiên, doanh nghiệp chế biến cá tra xuất khẩu chỉ đồng ý mua với giá 19.500 - 19.700 đồng/kg (trả tiền 1 tuần sau khi bán cá), giảm 1.500 - 2.000 đồng/kg so với tháng trước nên bà Tư chưa chịu bán. Bà Tư đang tiếp tục thương lượng với phía công ty thu mua cá tra chế biến xuất khẩu, đề nghị nâng giá lên mức 20.000 đồng/kg.
Theo bà Tư, do cá tra giống được bà trực tiếp chọn mua tại ao ương cá giống không qua thương lái, thức ăn cá và thuốc thu y được mua trực tiếp từ công ty bằng tiền mặt, cộng với việc quản lý chặt vật tư đầu vào nên giá thành nuôi cá tra tại hộ của bà Tư khoảng 20.000 đồng/kg. Chính vì vậy, giá cá tra hiện nay có thể nói hòa vốn hay lỗ không đáng kể. Tuy nhiên, với các hộ nuôi cá tra mua cá giống qua thương lái, không đủ tiền mặt phải mua thức ăn cá và thuốc thú y qua đại lý thì giá thành nuôi có thể đội lên mức 25.000 đồng/kg.
Những tháng đầu năm nay giá cá tra giảm do nhu cầu cá tra nguyên liệu phục vụ chế biến xuất khẩu không nhiều, cộng với thị trường tiêu thụ cá tra gần đây gặp khó khăn. Mặc dù vậy, tình trạng giá cá tra nguyên liệu tuột xuống mức 19.500 - 19.700 đồng/kg như hiện nay là chưa từng xảy ra trong 2 năm lại đây, khiến nông dân nuôi cá tra vô cùng lo lắng.
Theo Chi cục Thủy sản Tiền Giang, hiện nay giá thành nuôi cá tra bao gồm con giống, thức ăn, thuốc thú y thủy sản, nhân cônng… là 22.000 - 23.000 đồng/kg. Do đó với giá cá tra thời điểm này 20.000 - 20.500 đồng/kg, người nuôi bị lỗ 2.300 - 3.500 đồng/kg. Nếu tính bình quân mỗi hecta nuôi cá tra đạt sản lượng 300 tấn thì nông dân thu hoạch cá tra thời điểm này bị lỗ từ 660 triệu đến hơn 1 tỷ đồng/ha.
Bộ NN&PTNT cho biết, sản lượng cá tra 5 tháng đầu năm khoảng 377.000 tấn, tăng 2,8% so cùng kỳ năm trước; một số tỉnh đạt khá, như Bến Tre 65.000 tấn (tăng 4%), Cần Thơ 38.424 tấn (tăng 18,8%). Một số tỉnh sản lượng giảm do giá cá tra giảm, nên hộ nuôi không thu hoạch nhiều; sản lượng tại Tiền Giang 10.595 tấn (giảm 11,7%), Vĩnh Long 35.886 tấn (giảm 5,9%); An Giang 92.298 tấn (giảm 3,3%).
Theo thống kê của cơ quan chức năng tỉnh Tiền Giang, hiện có hơn 200 ha ương cá tra giống, cung ứng cho thị trường khoảng 200 triệu con. Trong khi đó diện tích nuôi cá tra thịt toàn tỉnh khoảng 123 ha, mỗi năm cần 80 triệu con cá tra giống thả nuôi; sản lượng cá tra thịt khoảng 36.000 tấn.
Nguyễn Quang Trí (Tạp chí Thủy sản Việt Nam)