Sức sống mới ở một làng nghề đóng thuyền truyền thống

Các nghệ nhân trong làng đóng tàu, thuyền giúp ngư dân vươn khơi bám biển. Ảnh minh họa: TTXVN

Nằm bên bờ sông La hiền hòa, thơ mộng, làng nghề đóng thuyền xã Trường Sơn (huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh) đã ra đời cách đây 420 năm với dấu mốc lịch sử gắn liền với Đền thành hoàng Phạm Đà (Đền ông Noốc). Hiện nay, làng nghề này chủ yếu tập trung ở thôn Đền (xã Trường Sơn) nằm dưới chân cầu Thọ Tường. 

Ông Dương Hữu Sỹ, năm nay trên 80 tuổi ở thôn Đền, cho biết ông tổ của làng nghề là Phạm Đà, người đã dẹp giặc ngoại xâm xong và lập làng ở đây để đóng thuyền. Từ đó, đóng thuyền đã trở thành nghề truyền thống của làng. 

Trong những năm kháng chiến, các nghệ nhân làng nghề đóng thuyền xã Trường Sơn không những đóng thuyền cho nhân dân sản xuất, đánh bắt hải sản mà còn tham gia đóng phà và ghép phà thành cầu cho xe qua sông Nghèn, sông Già ở huyện Can Lộc, sông Phủ ở thành phố Hà Tĩnh, sông Họ ở huyện Cẩm Xuyên, sông Rác ở huyện Kỳ Anh, góp phần làm nên thắng lợi của các cuộc kháng chiến. 

Sau kháng chiến, các nghệ nhân trong làng lại đóng tàu, thuyền giúp ngư dân vươn khơi bám biển, vừa làm kinh tế, vừa góp phần giữ gìn, đảm bảo an ninh vùng biển quê hương. 

Những năm đầu sau giải phóng, do điều kiện kinh tế và nguồn nguyên liệu khó khăn nên nhiều người trong làng đã bỏ nghề đóng thuyền, chỉ làm nghề mộc. Trong những năm gần đây, nhiều hộ dân đã khôi phục và vay vốn mở cơ sở đóng thuyền có quy mô, từng bước khôi phục lại nghề truyền thống. 

Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Văn Tuyến, Chủ tịch UBND xã Trường Sơn, cho biết trải qua những thăng trầm lịch sử người dân thôn Đền, vẫn chung thủy với nghề đóng thuyền. Nhiều chủ cơ sở đã đầu tư phương tiện, máy móc thuê nhân công và học thêm kỹ năng đóng thuyền để đóng những con thuyền có công suất lớn, trị giá hàng tỷ đồng. 

Theo thống kê, thôn Đền hiện có 12 cơ sở đóng thuyền với sự tham gia của 102 hộ, trong đó có 6 cơ sở sản xuất tàu, thuyền có quy mô lớn, thu hút hàng chục lao động như cơ sở đóng thuyền Xuân Huân, Lê Văn Vĩnh, Đoàn Quốc Khôi, Lê Văn Quân… 

Hiện nay, nhu cầu đóng thuyền rất lớn nhưng việc quy hoạch địa điểm sản xuất tàu thuyền ở xã làng nghề Trường Sơn chưa thật sự quy củ. Vì vậy, theo ông Tuyến, thời gian tới, địa phương sẽ có phương án quy hoạch khu vực đóng thuyền, có bến bãi quy mô rõ ràng để các cơ sở sản xuất tàu, thuyền thuận lợi hơn trong sản xuất, kinh doanh./.