Trong bộ tiêu chí quốc gia về xây dựng NTM, tiêu chí số 13 về hình thức tổ chức sản xuất liên quan mật thiết với các tiêu chí khác. Do đó, trong quá trình xây dựng NTM, các HTX có vai trò hết sức quan trọng, không chỉ nâng cao thu nhập cho nông dân mà còn góp phần làm thay đổi căn bản diện mạo nông thôn trong thời kỳ hội nhập.
Tuy nhiên, để hoạt động HTX đi vào chiều sâu và phát triển đúng hướng cần có bước đi phù hợp để các mô hình HTX thay đổi về chất một cách bền vững. Qua đánh giá, đến nay, toàn tỉnh có 109/191 xã đạt tiêu chí số 13.
Thực tiễn xây dựng NTM thời gian qua cho thấy, kinh tế tập thể mà nòng cốt là HTX nếu phát triển đúng hướng sẽ là một yếu tố và động lực cơ bản góp phần tạo nền tảng để thúc đẩy quá trình xây dựng NTM. Đặc biệt, trong những năm gần đây, với yêu cầu tái cơ cấu sản xuất nông nghiệp, kinh tế HTX đã có bước phát triển mới về số lượng, hiệu quả hoạt động được nâng cao với đủ các loại hình dịch vụ thúc đẩy sản xuất - kinh doanh ở khu vực nông thôn phát triển. Các HTX nông nghiệp đã phát huy được vai trò tập hợp, vận động, thay đổi tư duy, cách làm cho bà con nông dân, ứng dụng có hiệu quả tiến bộ KH -KT, nâng cao hiệu quả sản xuất. Trên một số lĩnh vực, HTX đã mở rộng sản xuất, tạo thêm nhiều ngành nghề, phát triển kinh doanh tổng hợp, đầu tư trang thiết bị để nâng cao năng lực sản xuất - kinh doanh đóng góp một phần không nhỏ cho ngân sách Nhà nước; đồng thời tham gia các hoạt động xã hội trên địa bàn dân cư, xóa đói, giảm nghèo ở địa phương, giải quyết nhu cầu, lợi ích chính đáng của xã viên và người lao động, Bên cạnh đó có không ít HTX nhanh chóng thích nghi với cơ chế thị trường, tạo sự liên kết, hợp tác với nhau và với các doanh nghiệp, tổ chức kinh tế mang lại hiệu quả kinh tế cho xã viên góp phần làm thay đổi căn bản đời sống của người dân và bộ mặt nông thôn trong xây dựng NTM.
Theo Liên minh HTX tỉnh, đến hết tháng 6, toàn tỉnh có 133 HTX đang hoạt động. 136 HTX ngừng hoạt động cần giải thể, xóa tên. Tổng số thành viên, người lao động trong các HTX đang hoạt động có 9.556 người, trong đó, số thành viên HTX khoảng 8.195 người, số người lao động không phải thành viên HTX khoảng 1.360 người. Thu nhập bình quân đạt 2, 88 triệu đồng/người/tháng. Tổng doanh thu hàng hóa và cung cấp dịch vụ của các HTX ước đạt 151.810, 68 triệu đồng; trung bình 1 HTX đạt 1.141, 43 triệu đồng. Tổng lợi nhuận ước đạt 15.755, 8 triệu đồng, lợi nhuận bình quân 1 HTX đạt 118, 46 triệu đồng.
Mặc dù vai trò của HTX trong xây dựng NTM đã được khẳng định nhưng trong quá trình phát triển, các HTX vẫn gặp không ít khó khăn. Theo quy định, khi thành lập, HTX được Nhà nước hỗ trợ kinh phí, hướng dẫn KH -KT, hỗ trợ về giống cây trồng, vật nuôi... nhưng hầu hết các HTX chưa có trụ sở, không có đất thuê lâu dài, đa số các HTX đều thiếu vốn hoạt động, chưa tiếp cận được nhiều với các tổ chức tín dụng do không có tài sản thế chấp. Nhiều HTX quy mô còn nhỏ, khả năng cạnh tranh, năng lực quản lý, điều hành của cán bộ quản lý HTX còn hạn chế...
Để nâng cao vai trò của HTX trong xây dựng NTM, đồng chí Nguyễn Văn Dũng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh cho rằng, cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến Luật HTX, các chương trình phát triển nông nghiệp, xây dựng NTM cho cán bộ, xã viên nâng cao nhận thức về HTX kiểu mới, thấy rõ được vai trò, nhiệm vụ trong thực hiện chương trình xây dựng NTM ở địa phương. Tuyên truyền, giới thiệu các mô hình HTX thực hiện hiệu quả chương trình xây dựng NTM để nhân rộng; vận động, hỗ trợ, khuyến khích thành lập các HTX, liên hiệp HTX theo Luật; khuyến khích HTX mở rộng và nâng cao chất lượng các hoạt động dịch vụ kinh doanh, nhất là các dịch vụ đầu ra. Tiếp tục đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực hoạt động cho đội ngũ cán bộ HTX. Giao cho các HTX có năng lực, đủ điều kiện tham gia thực hiện các dự án, đề án tổ chức sản xuất trong chương trình xây dựng NTM. Tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo đối với công tác đổi mới, phát triển, nâng cao hiệu quả hoạt động các HTX, tập trung tháo gỡ khó khăn cho HTX, đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng tạo môi trường thuận lợi cho HTX phát triển bền vững. Các cấp ủy, chính quyền, ban, ngành, đoàn thể từ tỉnh đến cơ sở cần nhận thức một cách đúng đắn về vị trí và vai trò của HTX, từ đó, dành sự quan tâm, đầu tư về mọi mặt để phát triển kinh tế HTX, làm cơ sở vững chắc để đẩy nhanh tiến độ xây dựng NTM trên địa bàn.
Theo Đinh Thắng/baohoabinh.com.vn